بررسی تأثیر شوک های قیمت نفت بر درآمد گردشگری و رشد اقتصادی در ایران با روش خود رگرسیون برداری ساختاری (SVAR)
الموضوعات : پژوهشنامه اقتصاد و کسب و کارعزیز عارف نیا 1 , محمد سخنور 2
1 - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم اقتصادی، دانشکده اقتصاد و مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه
2 - استادیار، گروه اقتصاد، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران (نویسنده مسئول)
الکلمات المفتاحية: شوک¬های قیمت نفت, رشد اقتصادی, درآمد گردشگری,
ملخص المقالة :
صنعت گردشگری، بزرگترین و متنوع‌ترین صنعت در دنیا به حساب می‌آید. تأثیر گردشگری بر افزایش میزان اشتغال و درآمدهای ارزی، رونق صنایع داخلی، گسترش همکاری‌های بین‌المللی موجب شده است تا نگرش کشورهای دنیا به مرز آن تغییریافته و جایگاه مهمی در سیاست‌گذاری دولت‌ها پیدا کند. از این¬رو، هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر شوک¬های قیمت نفت بر درآمد گردشگری و رشد اقتصادی در ایران با رویکرد خودرگرسیون¬برداری ساختاری است. برای این منظور از اطلاعات سری زمانی اقتصاد ایران طی دوره 1400-1370 بهره گرفته شد. این پژوهش از نظر تحليل داده¬ها از نوع توصيفي- تحليلي همبستگي بوده و از نظر هدف کاربردی می¬باشد. داده¬های این مطالعه به روش کتابخانه¬ای جمع¬آوری شده و مدل¬سازی به روش اقتصادسنجی و مدل داده¬های سری¬ زمانی انجام می¬گردد. در نهایت برای انجام تجزیه و تحلیل داده¬ها و اطلاعات از نرم افزار ایویوز 13 استفاده خواهد شد. نتایج بدست آمده از برآورد الگو نشان می¬دهد که تکانه¬های وارد شده از ناحیه قیمت نفت تاثیر مثبتی بر درآمد گردشگری کشور ایران داشته است. همچنین، افزایش شاخص قیمت مصرف¬کننده نیز تاثیر مثبت و معنی¬داری بر درآمدهای گردشگری کشور ایران داشته است. افزون بر این، نتایج بدست آمده نشان می¬دهد که در سطح احتمال 000/0 و با ضریب 0308/0، مخارج دولتی تأثیر مثبت و معنی¬داری با درآمد¬های گردشگری کشور داشته است.
حسن زاده، علی، کیانوند، مهران(1393). اثر شوک های متقارن و نامتقارن نفتی بر شاخص کل قیمتی در بازار بورس اوراق بهادار تهران، نشریه اقتصاد پولی، مالی، 21(8)، 30.
حقیقت، جعفر، معصوم¬زاده، سارا (1399). بررسی اثر غیرخطی گردشگری سلامت بر رشد اقتصادی ایران: رهیافت خود رگرسیون با وقفه‌های توزیعی. راهبردهای مدیریت در نظام سلامت، ۵ (۲) :۱۰۰-۸۹
دهنوی، جلال، موسوی، میرحسین (1401). عوامل ایجاد شوک های قیمت نفت با تاکید بر رفتار تولیدکنندگان بزرگ، فصلنامه مدلسازی اقتصادی، 16(1)، 49-65.
رفیعی، هادی، حیدریان، سمیرا، رهنما، علی، اتحادی، سحر. (1397). تاثیر قیمت نفت برتقاضای گردشگری: مقایسه کشورهای OECD و کشورهای خاورمیانه. گردشگری و توسعه، 7(2), 1-17
گاموری، اسماء، موسوی، سید نعمت¬اله، امینی فرد، عباس. (1400). بررسی اثرات نامتقارن قیمت نفت بر رشد اقتصادی ایران (روش خودرگرسیون توضیحی برداری با رویکرد غیرخطی. فصلنامه پژوهش های اقتصاد صنعتی، 5(16), 95-110
مهدوی، عادل، محمدحسین، قزلباش، اعظم، دانش‌نیا، محمد. (1391). اثر تغییرات قیمت نفت بر متغیرهای عمده کلان اقتصاد ایران. پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، 1(3)، 131-170.
Aharon, D. Y., Aziz, M. I. A., & Kallir, I. (2023). Oil price shocks and inflation: A cross-national examination in the ASEAN5+ 3 countries. Resources Policy, 82, 103573.
Becken, S. (2008). Developing indicators for managing tourism in the face of peak oil. Tourism Management, 29(4), 695-705.
Becken, S., & Lennox, J. (2012). Implications of a long-term increase in oil prices for tourism. Tourism Management, 33(1), 133-142.
Bell, C., & Rousseau, P. L. (2021). Post-independence India: A case of finance-led industrialization?. Journal of Development Economics, 65(1), 153-175.
Brida, J. G., Cortes-Jimenez, I., & Pulina, M. (2016). Has the tourism-led growth hypothesis been validated? A literature review. Current Issues in Tourism, 19(5), 394-430.
Chatziantoniou, I., Elsayed, A. H., Gabauer, D., & Gozgor, G. (2023). Oil price shocks and exchange rate dynamics: Evidence from decomposed and partial connectedness measures for oil importing and exporting economies. Energy Economics, 120, 106627.
Mukhtarov, S., Humbatova, S., Mammadli, M., & Hajiyev, N. G. O. (2021). The impact of oil price shocks on national income: Evidence from Azerbaijan. Energies, 14(6), 1695.
Chen, J., Zhu, X., & Li, H. (2020). The pass-through effects of oil price shocks on China's inflation: A time-varying analysis. Energy Economics, 86, 104695.
Emami, K., & Adibpour, M. (2012). Oil income shocks and economic growth in Iran. Economic Modelling, 29(5), 1774-1779.
Farzanegan, M. R., & Markwardt, G. (2009). The effects of oil price shocks on the Iranian economy. Energy economics, 31(1), 134-151.
Gulati, A., Qin, J., Chiu, C. C., Parmar, N., Zhang, Y., Yu, J., ... & Pang, R. (2020). Conformer: Convolution-augmented transformer for speech recognition. arXiv preprint arXiv:2005.08100.
Habibi, F., Rahmati, M., & Karimi, A. (2018). Contribution of tourism to economic growth in Iran's Provinces: GDM approach. Future Business Journal, 4(2), 261-271.
Hesami, S., Rustamov, B., Rjoub, H., & Wong, W. K. (2020). Implications of oil price fluctuations for tourism receipts: the case of oil exporting countries. Energies, 13(17), 4349.
Kisswani, K. M., & Harraf, A. (2021). Asymmetric impact of oil price shocks on tourism: Evidence from selected MENA countries. In Economic Development in the MENA Region (pp. 45-63). Springer, Cham.
Kisswani, K. M., Zaitouni, M., & Moufakkir, O. (2020). An examination of the asymmetric effect of oil prices on tourism receipts. Current Issues in Tourism, 23(4), 500-522.
Manzoor, F., Wei, L., Asif, M., Haq, M. Z. U., & Rehman, H. U. (2019). The contribution of sustainable tourism to economic growth and employment in Pakistan. International journal of environmental research and public health, 16(19), 3785.
Parvin, R., & Sarker, R. (2022). The Nonlinear Interaction of Oil Prices, Exchange Rates, and Institutional Quality on Tourist Arrivals in Bangladesh. ECS Transactions, 107(1), 17153.
Pradhan, R. P., Arvin, B. M., Norman, N. R., Nair, M., & Hall, J. H. (2016). Insurance penetration and economic growth nexus: Cross-country evidence from ASEAN. Research in International Business and Finance, 36, 447-458.
Rasul, G., & Manandhar, P. (2009). Prospects and problems in promoting tourism in South Asia: A regional perspective. South Asia Economic Journal, 10(1), 187-207.
Richardson, R. B. (2020). The contribution of tourism to economic growth and food security (No. 1093-2016-88021).
Shaheen, K., Zaman, K., Batool, R., Khurshid, M. A., Aamir, A., Shoukry, A. M., ... & Gani, S. (2019). Dynamic linkages between tourism, energy, environment, and economic growth: evidence from top 10 tourism-induced countries. Environmental Science and Pollution Research, 26, 31273-31283.
Sokhanvar, A., Çiftçioğlu, S., & Javid, E. (2018). Another look at tourism-economic development nexus. Tourism management perspectives, 26, 97-106.
Zhang, W. R., Wang, K., Yin, L., Zhao, W. F., Xue, Q., Peng, M., ... & Wang, H. X. (2020). Mental health and psychosocial problems of medical health workers during the COVID-19 epidemic in China. Psychotherapy and psychosomatics, 89(4), 242-250.
