تبیین جامعه شناختی مشارکت سیاسی از دید نخبگان خوزستان با تاکید بر سرمایه اجتماعی
الموضوعات :صادق خجسته اهوازی 1 , امیرعلی درستی 2 , نبی الله ایدر 3
1 - دانشجوی دکتری، گروه جامعه شناسی، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران.
2 - استادیار، گروه جامعه شناسی، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران
3 - استادیار، گروه جامعه شناسی، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران
الکلمات المفتاحية: مشارکت سیاسی, نخبگان, سرمایه اجتماعی, خوزستان ,
ملخص المقالة :
هدف از پژوهش حاضر، تبیین جامعه شناختی مشارکت سیاسی از دید نخبگان خوزستان با تأکید بر سرمایه اجتماعی بود. روش پژوهش حاضر از نوع کمی و از لحاظ هدف کاربردی است. جامعه آماری این پژوهش کلیه نخبگان سیاسی خطه خوزستان که شامل مدرسان دانشگاه، مدیران میانه و ارشد ادارات و سازمان‌های دولتی و شرکت‌های خصوصی، پزشکان، مهندسان، فرهنگیان و نویسندگان می‌باشد. از دیدگاه جامعهشناسی، مشارکتپذیری به معنای احساس تعلق به گروه و شرکت فعالانه و داوطلبانه در آن که به فعالیت اجتماعی منجر می‌گردد؛ بسیار اهمیت دارد. با در نظر گرفتن نتایج این مطالعه می‌توان استنباط کرد که وجود تعاملات اجتماعی نقش مهمی در زندگی جمعی افراد دارد، سرمایه اجتماعی را می‌توان به عنوان عواملی تأثیرگذار در مشارکت سیاسی جامعه قلمداد نمود. اندیشمندان نظریه جایگزینی در این خصوص معتقدند که در زندگی اجتماعی امروزه افرادی که زمان بیشتری را برای اینترنت اختصاص می‌دهند، نمی‌توانند وقت زیادی برای سایر فعالیت‌های صرف نمایند. حامیان این نظریه معتقدند رسانه‌ها به دلیل 1.گرفتن فرصت زمانی افراد برای شرکت در فعالیت‌های اجتماعی؛ 2.جلوگیری از ارتباطات چهره به چهره و 3.تشویق افراد در عضویت در گروه‌های همفکر؛ تأثیری منفی بر رویکرد‌ها و مشارکت سیاسی دارند. از سوی دیگر آنان معتقدند که اعتماد اجتماعی این افراد به نهادهای سیاسی نیز کاهش می‌یابد. بنابراین سیاستمدارن جامعه باید شرایط ارتباط اجتماعی و دیدار‌های چهره به چهره را فراهم کنند تا افراد در گروه‌ها و انجمن‌های مختلف مشارکت اجتماعی داشته باشند و به دنبال آن مشارکت سیاسی خود را تقویت نمایند.
1. احمدی، شهرزاد. (۱۴۰۰). بررسی نظریه حکمرانی خوب بر پایه اعتماد عمومی و سرمایه اجتماعی. فصلنامه چشمانداز حسابداری و مدیریت، 4(44)، ۱۲-۱.
2. احمدی، یعقوب. (۱۳۹۸). تأثیر انواع سرمایه اجتماعی در شبکههای اجتماعی بر انواع مشارکت سیاسی (مورد مطالعه: شهروندان ۱۸ سال به بالای سنندج). جامعهشناسی کاربردی، ۳۰(3)، ۲۲-۱.
3. اللهویردی، مهرشاد. (۱۳۹۹). تأثیر عملکرد مدیریت شهری در فرآیند توسعه پایدار سیاسی با تأکید بر نقش دوسویه مشارکت و سرمایههای اجتماعی. دوماهنامه علمی-تخصصی مطالعات کاربردی در علوم مدیریت و توسعه، 5(4)، ۸۳-۶۹.
4. اصغری، انسیه؛ هاشمزهی، نوروز و قدیمی، بهرام. (۱۳۹۹). مطالعه تأثیر جهانی شدن زندگی فرهنگی و سیاسی بر اعتماد اجتماعی شهروندان تهرانی. تغییرات اجتماعی-فرهنگی، ۱۷(66)، ۲۱-۱.
5. امینی، سلام؛ کواکبیان، مصطفی و شیری، طهمورث. (۱۳۹۹). مطالعه عوامل اجتماعی مؤثر بر مشارکت سیاسی مردم استان ایلام. فصلنامه جامعهشناسی سیاسی ایران، 3 (2)، ۱۵۵-۱۳۲.
6. آقایی خانه برق، علی؛ غریبزاده، رامین و آزادی بریس، لیلی. (۱۳۹۹). مدلیابی نقش فرهنگ سیاسی در مشارکت و اعتماد سیاسی با میانجیگری سرمایه اجتماعی. فصلنامه مطالعات رهبری فرهنگی، ۲(۳)، ۹۲-۶۸.
7. بازرگان هرندی، عباس. (۱۳۸۷). روش تحقیق آمیخته: رویکردی برتر برای مطالعات. دانش مدیریت، ۸۱، ۳۵-۱۵.
8. باقری، معصومه؛ شجاعی، حسن و کیانی، سارا. (۱۴۰۰). فراتحلیل مطالعات سرمایه اجتماعی با مشارکت سیاسی در ایران پس از انقلاب اسلامی ایران. پژوهشهای اجتماعی اسلامی، ۲۷(1)، ۲۷۹-۲۴۷.
9. بشیری گیوی، حسین؛ نوابخش، مهرداد و فتحی، سروش. (۱۴۰۱). تبیین جامعهشناختی نقش نهادهای مدنی بر سرمایه فرهنگی و اجتماعی شهروندان در شهر تهران (سال ۱۳۹۵). تغییرات اجتماعی-فرهنگی، ۱۹(72)، ۶۹-۴۴.
10. پایانیفر، ناصر؛ صداقتزادگان، شهناز؛ موسوی، میرصاهر و رفیعی، حسن. (۱۴۰۱). بررسی ارتباط تعاملات نهادی و شاخصهای سرمایه اجتماعی (مطالعه موردی: خیریهها و کمیته امداد امام خمینی در ایران). مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، ۱۱(2)، ۵۶۷-۵۴۵.
11. تشویشی، حامد و رحمانیخیلی، احسان. (۱۴۰۱). تأثیر دینداری بر کیفیت زندگی با میانجیگری متغیر مشارکت و اعتماد اجتماعی (مورد مطالعه: منطقه پردیسان قم). فصلنامه علمی برنامهریزی رفاه توسعه اجتماعی، ۱۳(50)،۱۲۲-۸۵.
12. تنهایی، ابوالحسن. (۱۳۷۴). درآمدی بر مکاتب و نظریههای جامعهشناسی. گناباد: نشر مرندیز.
13. جمینی، داود؛ شمسالدینی، علی و جمشیدی، علیرضا. (۱۴۰۱). بررسی و تحلیل نقش سرمایه اجتماعی بر عملکرد تعاونیهای روستایی در استان فارس. فصلنامه تعاون و کشاورزی، ۱۴، ۶۱-۴۲.
14. حاجیپور، حسین؛ امینی، یوسف و کردزنگنه، منوچهر. (۱۳۹۹). تأثیر سرمایه اجتماعی بر الگوهای مشارکتپذیری سیاسی در بین شهروندان بالای ۱۸ سال شهر اهواز. فصلنامه علمی-پژوهشی علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر، 14(4)، ۵۲-۲۷.
15. حبیبپورگتابی، کرم و موسویخورشیدی، سیدحمیدرضا. (۱۳۹۵). رابطه بین سرمایه اجتماعی و مشارکت سیاسی شهروندان قم. فصلنامه علمی-پژوهشی رفاه اجتماعی، ۱۶(62)، ۳۹۵-۳۵۹.
16. حسینپور، سیروس؛ پوریانی، محمدحسین و اژدریزاده، حسین. (۱۴۰۱). نقش هنر در تبیین جامعهشناختی مشارکت زنان اقوام لربختیاری و عرب در کسب منزلتهای اجتماعی و سیاسی. نشریه مطالعات هنر اسلامی، ۱۹(45)، ۱۷۵-۱۶۰.
17. حسینی، سیداحمد؛ عباسی، رسول و رضایی، رویا. (۱۳۹۴). شناسایی عوامل مؤثر بر مشارکت نخبگان در تدوین الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت. فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج، ۱۸(67)، ۴۷-۲۵.
18. خامهچی، حامد و رنگریز، حسن. (۱۳۹۸). فراتحلیل پیامدهای سرمایه اجتماعی. مدیریت سرمایه اجتماعی، ۶ (4)، ۵۲۴-۶۰۳.
19. خسروی، سحر؛ محسنیتبریزی، علیرضا و آقاجانیمرساء، حسین. (۱۴۰۰). تبیین جامعهشناختی سهم سرمایه اجتماعی در تحرک اجتماعی. مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، ۱۳(2)، ۱۱۷-۹۹.
20. دارا، جلیل و صادقی، الهه. (۱۴۰۱). عوامل تأثیرگذار بر میزان مشارکت سیاسی زنان؛ با تأکید بر تعداد وزرای زن در دولتهای مختلف جمهوری اسلامی ایران. دوفصلنامه علمی دانش سیاسی، ۱۸(2)، ۴۰۰-۳۷۷.
21. داناییفرد، حسن؛ الوانی، سیدمهدی و آذر، عادل. (۱۳۸۳). روششناسی پژوهش کیفی در مدیریت: رویکردی جامع. تهران: انتشارات صفار.
22. دلاور، علی. (۱۳۸۵). مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی. تهران: رشد، چاپ پنجم.
23. دلاویز، محسن؛ مرتضویاصل، سیدخدایار و سینایی، سیدعطالله. (۱۳۹۹). تأملی تطبیقی در مفهوم سرمایه اجتماعی از دیدگاه پاتنام و فوکویاما. فصلنامه علمی جامعهشناسی سیاسی ایران، ۳(4)، ۲۳۰۶-۲۲۸۸.
24. ذالفقاری، اکبر. (۱۴۰۲). فراتحلیل عناصر مؤثر بر مشارکت سیاسی در انتخابات ملی جمهوری اسلامی ایران: پژوهشهای بازه زمانی ۱۴۰۱-۱۳۹۶. فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج، ۲۶(98)، ۱۶۸-۱۳۳.
25. راش، مایکل. (۱۳۹۳). جامعه و سیاست، مقدمهای بر جامعهشناسی سیاسی (م. صبوری، مترجم). تهران: انتشارات سمت.
