نظریه بازی‌، رویکردی نوین در حل تعارض میان ذینفعان در فرایند بازآفرینی پایدار شهری

الموضوعات :

زینب بازیار ¹ , بهزاد ملک پور اصل ² , محمد سعید ایزدی ³

1 - دانش آموخته کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
2 - استادیار گروه برنامه ریزی و طراحی شهری و منطقه ای، دانشگاه شهید بهشتی ، تهران، ایران.
3 - استادیار گروه معماری و شهرسازی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران.

تاريخ الإرسال : 30 الثلاثاء , رمضان, 1445 تاريخ التأكيد : 09 السبت , ربيع الثاني, 1446 تاريخ الإصدار : 10 الأربعاء , جمادى الثانية, 1446

الکلمات المفتاحية: بازآفرینی شهری, تحلیل ذی نفعان, نظریه بازی‌,

ملخص المقالة :

امروزه رشد جمعیت و توسعه شهرنشینی مدیران و برنامه ریزان شهری را با چالش‌های فراوانی روبه‌رو ساخته است. این چالش‌ها در عرصه‌های ناکارآمد شهری به‌ویژه بافت‌های تاریخی شهرها بیشتر از سایر مناطق مشهود بوده است.از دیرباز تاکنون عرصه‌های ناکارآمد شهری از جنبه‌های مختلف دارای اهمیت فراوانی بوده‌اند. مسائل و مشکلات این نوع عرصه‌های شهری از یک‌سو و اهمیت فراوان آن از سوی دیگر، همواره برنامه ریزان و تصمیم گیران امور شهری را بر آن داشته تا به دنبال اتخاذ رویکردهای نوین و مناسب در راستای بهبود وضعیت زندگی در این نوع عرصه‌های شهری باشند. پیچیدگی عرصه‌های ناکارآمد و نیز وجود افراد، گروه‌ها و ذی‌نفعان متنوع در این نوع عرصه‌ها، تصمیم سازی و مداخله در آن‌ها را با چالش‌های فراوانی روبه‌رو می‌سازد. بنابراین مداخله در عرصه‌های ناکارآمد شهری نیازمند شناسایی هر یک از این ذی‌نفعان و درک ماهیت و منافع هر یک از آن‌ها است که می‌تواند منجر به تصمیم‌گیری مؤثر و کارآمد گردد.از همین رو پژوهش حاضر بر آن است تا با مروری بر ادبیات عرصه‌های ناکارآمد شهری و شیوه‌های مداخله در آن، و نیز مرور تجارب مرتبط، به یک چارچوب نظری در زمینه حل مسائل میان ذی‌نفعان مختلف در فرایند بازآفرینی شهری دست یابد که بتواند راهگشا باشد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد که بدون مشارکت و همکاری میان کلیه ذی‌نفعان و کنشگران، تحقق پایداری در بازآفرینی شهری ممکن نخواهد بود که این خود مستلزم به‌کارگیری رویکردها و شیوه‌های نوین حل تعارض میان ذینفعان است. بر همین اساس نظریه بازی‌ها به‌عنوان ابزاری نوین در حل تعارض میان این کنشگران و ذینفعان معرفی می‌شود. امکانات و ظرفیت‌هایی که نظریه بازی‌ها در اختیار برنامه ریزان و تصمیم گیران امور شهری قرار می‌دهد، می‌تواند در پیشبرد موثر و موفقیت آمیز برنامه های بازآفرینی شهری مؤثر واقع شود.

المصادر:

منابع احمدی, ا., و معماریانی, ع. (1383). نظریه بازی. موسسه انتشاراتی جهان جام جم.
آریانا, ا. (1398). ارائه الگوی مدیریت تعارض ذینفعان بازآفرینی شهری برپایه حکمروایی همکارانه دانشگاه هنر اصفهان].
آریانا, ا., کاظمیان, غ., و محمدی, م. (2020). مدل مدیریت تعارض ذینفعان بازآفرینی شهری در ایران (مورد مطالعه: محله همت‌آباد اصفهان). فصلنامه مطالعات شهری, 9(35), 117-132. http://urbstudies.uok.ac.ir/article_61332_ddbfdc4402ffb7e1faa21a96b550999c.pdf
ایزدی, م. (1391). گزارش ملی بهسازی مناطق نابسامان شهری جمهوری اسلامی ایران. نشریه هفت شهر, 35-36.
ایزدی, م., و صحی‌زاده, م. (1394). حفاظت و توسعه شهری؛ دو رویکرد مکمل یا متغیر؟. نشریه شهر و ساختمان, 91.
بحرینی, س. ح., ایزدی, م. س., و مفیدی, م. (2014). رویکردها وسیاست های نوسازی شهری (از بازسازی تا بازآفرینی شهری پایدار). فصلنامه مطالعات شهری, 3(9), 17-30. http://urbstudies.uok.ac.ir/article_7883_8ad4066d8913efdb054ded3d6242a4c5.pdf
پوراحمد, ا., حبیبی, ک., و کشاورز, م. (1389). سیر تحول مفهوم شناسی بازآفرینی شهری به‌عنوان رویکردی نو در بافت های فرسوده شهری. مطالعات شهر ايراني اسلامي, 1(1), -. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=118469
جلالی‌نائینی, غ., جعفری­اسکندری, م., و نوذری, ح. (1397). نظریه بازی‌ها. انتشارات دانشگاهی کیان.
جیلانی, ح. (1397). چارچوب بازآفرینی شهری محله اسلام آباد تهران. کاربست رویکرد بازآفرینی مبتنی بر اجتماع محلی در ارتقاء محلات خودانگیخته درون شهری دانشگاه شهید بهشتی]. تهران.
حاجی‌پور, خ. (1385). مقدمه ای بر سیر تحول و تکوین رویکرد های مرمت شهری. اندیشه ایرانشهر, سال دوم(9-10), 16-.
حبیبی, ک., پوراحمد, ا., و مشکینی, ا. (1389). بهسازی و نوسازی بافت های کهن شهری. انتخاب.
حسینی دهاقانی, م., و بصیرت, م. (2016). رهیافت نظریه بازی در تحلیل بازی‌های قدرت شهری: تحلیلی بر فرایندهای ساخت‌و‌ساز در کلانشهر تهران. نشریه هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی, 21(1), 91-100. https://doi.org/10.22059/jfaup.2016.59692
ذوقی, م., صفایی, ا., و ملک محمدی, ب. (2014). رهنمودهای تئوری بازی در تحلیل مناقشۀ تغییر کاربری اراضی (مطالعۀ موردی: اراضی محلۀ دارآباد تهران). پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری, 2(3), 391-407. https://doi.org/10.22059/jurbangeo.2014.53064
زنگی­آبادی, ع. (1371). تحلیل فضایی الگوی توسعه فیزیکی شهر کرمان دانشگاه تربیت مدرس]. تهران.
شماعی, ع., و پوراحمد, ا. (1384). بهسازی و نوسازی شهری از دیدگاه علم جغرافیا. موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
صفایی, ا., و ملک محمدی, ب. (1393). رهنمودهای نظریه بازی‌ها برای حکمرانی پایدار منابع آبی مشترک (مطالعه موردی: مناقشه آبی دریاچه ارومیه). محيط شناسي, 40(1 (پياپي 69)), -. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=245765
عبدلی, ق. (1386). نظریه بازی‌ها و کاربرد های آن(بازی‌های ایستا و پویا با اطلاعات کامل). انتشارات جهاد دانشگاهی.
علیان, م. (1398). تبیین نهادگرایی در حکمروایی منطقه ای (مورد پژوهی منطقه کلان شهری تهران) دانشگاه شهید بهشتی]. تهران.
عندلیب, ع. (1389). اصول نوسازی شهری رویکردی نو به بافت های فرسوده. انتشارات اذرخش.
قاسمی, ا., و رفیعیان, م. (1399). تحلیلی بر تعارض منافع در پروژه های بزرگ مقیاس مشارکتی در شهر با تاکید بر مدل شراکت عمومی-خصوصی-مردمی (مطالعه موردی: پروژه ارگ جهان نمای اصفهان). مطالعات شهري, (-. https://www.sid.ir/fa/JOURNAL/ViewPaper.aspx?id=562438
کلی, آ. (1397). تصمیم گیری با استفاده از نظریه بازی مقدمه ای برای مدیران (ت. ا. عادلی, Trans.). نشر نور علم.
لطفی, س. (1390). تبارشناسی بازآفرینی شهری از بازسازی تا نوزایی. انتشارات آذرخش.
معززی, ا. (1397). بازاندیشی انگاره های توسعه شهری با تاکید بر ارتقای شاخص های زیست پذیری و کیفیت زندگی شهری در قالب سیاست بازآفرینی شهری. نشریه هفت شهر.
میرزائی ارجنکی, ف., و شبانی شهرضا, ا. ح. (2020). ارزیابی طرح بازآفرینی بافت فرسوده شهری با رویکرد مشارکت مردمی(نمونه موردی مطالعه محله همت‌آباد اصفهان). جغرافیا و مطالعات محیطی, 9(34), 119-134. http://ges.iaun.ac.ir/article_677726_ee875a3f619db30a7f88e71832071f98.pdf
هودسنی, ه. (1394). مدیریت بازآفرینی شهری، با تأکید بر فرآیندهای حکمروایی محلی؛ نمونه موردی: شهر تهران دانشگاه تربیت مدرس تهران].
Albanese, G., Ciani, E., & de Blasio, G. (2021). Anything new in town? The local effects of urban regeneration policies in Italy. Regional Science and Urban Economics, 86, 103623. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.regsciurbeco.2020.103623
Brams, S. J. and Davis,. Morton D. (2021, January 24). Game theory. Encyclopedia Britannica. https://www.britannica.com/science/game-theory
Blumentritt, T., Mathews, T., & Marchisio, G. (2012). Game Theory and Family Business Succession: An Introduction. Family Business Review, 26(1), 51-67. https://doi.org/10.1177/0894486512447811
Brownill, S., & Carpenter, J. (2009). Governance and `Integrated' Planning: The Case of Sustainable Communities in the Thames Gateway, England. Urban Studies, 46(2), 251-274. https://doi.org/10.1177/0042098008099354
Capolongo, S., Sdino, L., Dell’Ovo, M., Moioli, R., & Della Torre, S. (2019). How to Assess Urban Regeneration Proposals by Considering Conflicting Values. Sustainability, 11(14), 3877. https://www.mdpi.com/2071-1050/11/14/3877
Colman, A. M. (2003). Cooperation, psychological game theory, and limitations of rationality in social interaction. Behav Brain Sci, 26(2), 139-153; discussion 153-198. https://doi.org/10.1017/s0140525x03000050
de Magalhães, C. (2015). Urban Regeneration. In J. D. Wright (Ed.), International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences (Second Edition) (pp. 919-925). Elsevier. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/B978-0-08-097086-8.74031-1
Evans, J. (2012). Sustainable regeneration. Geckil, I. K., & Anderson, P. L. (2016). Applied game theory and strategic behavior. CRC Press
. Gu, Z., & Zhang, X. (2021). Framing social sustainability and justice claims in urban regeneration: A comparative analysis of two cases in Guangzhou. Land Use Policy, 102, 105224. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2020.105224
Güzey, Ö. (2009). Urban regeneration and increased competitive power: Ankara in an era of globalization. Cities, 26(1), 27-37. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.cities.2008.11.006
Hemphill, L., McGreal, S., & Berry, J. (2004). An Indicator-based Approach to Measuring Sustainable Urban Regeneration Performance: Part 2, Empirical Evaluation and Case-study Analysis. Urban Studies, 41(4), 757-772. https://doi.org/10.1080/0042098042000194098
Hermans, L., Cunningham, S., & Slinger, J. H. (2014). The usefulness of game theory as a method for policy evaluation. Evaluation, 20, 10-25. https://doi.org/10.1177/1356389013516052
Korkmaz, C., & Balaban, O. (2020). Sustainability of urban regeneration in Turkey: Assessing the performance of the North Ankara Urban Regeneration Project. Habitat International, 95, 102081. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.habitatint.2019.102081
Leary, M. E., & McCarthy, J. (2013). Introduction: Urban regeneration, a global phenomenon. In The Routledge companion to urban regeneration (pp. 21-34). Routledge
. Li, X., Zhang, F., Hui, E. C.-m., & Lang, W. (2020). Collaborative workshop and community participation: A new approach to urban regeneration in China. Cities, 102, 102743. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.cities.2020.102743
Lin, Y.-C., & Lin, F.-T. (2014). A Strategic Analysis of Urban Renewal in Taipei City Using Game Theory. Environment and Planning B: Planning and Design, 41(3), 472-492. https://doi.org/10.1068/b37164
Madani, K. (2010). Game theory and water resources. Journal of Hydrology, 381(3), 225-238. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.jhydrol.2009.11.045
Manganelli, B., Tataranna, S., & Pontrandolfi, P. (2020). A model to support the decision-making in urban regeneration. Land Use Policy, 99, 104865. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2020.104865
Michener, H. A. (1983). Game Theory and Social Science [Game Theory in the Social Sciences: Concepts and Solutions, Martin Shubik]. Contemporary Sociology, 12(6), 625-627. https://doi.org/10.2307/2068015
Molinero, X., & Riquelme, F. (2021). Influence decision models: From cooperative game theory to social network analysis. Computer Science Review, 39, 100343. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.cosrev.2020.100343
Mota, N. (2019). Álvaro Siza’s Negotiated Code: Meaningful Communication and Citizens’ Participation in the Urban Renewal of The Hague (Netherlands) in the 1980s. Urban Planning, 4, 250. https://doi.org/10.17645/up.v4i3.2120
Mottaqi, T., Rafi‘eian, M., & Saremi, H.-r. (2020). Stakeholder Conflict Analysis in Urban Historic Areas: Sangelaj Buffer Zone Plan in Tehran as a Case Study [Research]. Journal of Iranian Architecture Studies, 9(17), 197-218. https://doi.org/10.22052/9.17.197
Myerson, R. B. (1991). Game Theory Analysis of Conflict. Harvard University Press. http://www.jstor.org/stable/j.ctvjsf522
Orsini, N., Rizzuto, D., & Nante, N. (2005). Introduction to Game-theory Calculations. The Stata Journal, 5(3), 355-370. https://doi.org/10.1177/1536867X0500500305
Roberts, P., & Sykes, H. (1999). Urban regeneration: a handbook. Sage.
Samsura, D. A. A., van der Krabben, E., & van Deemen, A. M. A. (2010). A game theory approach to the analysis of land and property development processes. Land Use Policy, 27(2), 564-578. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2009.07.012
Shaw, K., & Butler, T. (2020). Urban Regeneration. In A. Kobayashi (Ed.), International Encyclopedia of Human Geography (Second Edition) (pp. 97-103). Elsevier. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/B978-0-08-102295-5.10349-X
Sheikh Mohammady, M., & safaei, A. (2017). A Game Theoretic Approach to Reordering and Optimal Governance of Urban Fringes (Insights for Farmland Change Conflict) [Original Research]. Geographical Researches, 31(4), 88-110. http://georesearch.ir/article-1-28-fa.html
Shen, G., Wang, H., & Tang, B.-S. (2014). A decision making framework for sustainable land use in Hong Kong’s urban renewal projects. Smart and Sustainable Built Environment, 3, 4-4. https://doi.org/10.1108/SASBE-09-2013-0047
Taylor, M. (2007). Community Participation in the Real World: Opportunities and Pitfalls in New Governance Spaces. Urban Studies, 44(2), 297-317. https://doi.org/10.1080/00420980601074987
Varoufakis, Y. (2008). Game Theory: Can it Unify the Social Sciences? Organization Studies, 29(8-9), 1255-1277. https://doi.org/10.1177/0170840608094779
Wang, H., Zhao, Y., Gao, X., & Gao, B. (2021). Collaborative decision-making for urban regeneration: A literature review and bibliometric analysis. Land Use Policy, 107, 105479. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2021.105479
Yang, Z., Shi, H., Yang, D., Ren, X., & Cai, Y. (2015). Analysis of Core Stakeholder Behaviour in the Tourism Community Using Economic Game Theory. Tourism Economics, 21(6), 1169-1187. https://doi.org/10.5367/te.2015.0521
Zhou, T., & Zhou, Y. (2015). Fuzzy comprehensive evaluation of urban regeneration decision-making based on entropy weight method: Case study of yuzhong peninsula, China. J. Intell. Fuzzy Syst., 29, 2661-2668.