شناخت‌گرایی و ناشناخت‌گرایی اخلاقی

الموضوعات :  پژوهشهای معرفت شناختی

مجيد طيبى ¹ ( گروه فلسفه ،واحد تهران شمال ،دانشگاه آزاد اسلامى )
محمد شکری ² ( گروه فلسفه هنر ، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی )
انشالله رحمتی ³ ( استاد گروه فلسفه، ادیان و عرفان-دانشکده ادبیات و علوم انسانی واحد تهران مرکز - دانشگاه آزاد اسلامی -تهران-ایران. )

تاريخ الإرسال : 06 السبت , رمضان, 1445 تاريخ التأكيد : 30 السبت , ذو الحجة, 1445 تاريخ الإصدار : 21 الثلاثاء , ربيع الأول, 1446

الکلمات المفتاحية: شناخت‌ اخلاقی, شناخت‌گرایی, شک‌گرایی, گزاره‌های اخلاقی, باورهای اخلاقی,

ملخص المقالة :

یکی از مسائل بسیار مهم در حوزۀ مباحث معرفت‌شناختی اخلاق، امکان یا عدم امکان حصول شناخت اخلاقی است. ما در این مقاله به بررسی باورهای اخلاقی که از جنس گزاره ها هستند میپردازیم؛ منظور بررسی امکان صدق و کذب گزاره هایی است که برگرفته از امور واقع و یا بیان کننده امیال، گرایش‌ها و ابراز احساسات‌اند و یا حتی از نوع دستوری‌اند. انسان ها اغلب توان انجام عمل اخلاقی را دارند؛ در حالیکه گاهی آنها حتی توانایی بیان یا استدلال درباره آن را هم ندارند. افراد درباره شناخت اخلاقی که دارند با اطمینان صحبت نمی کنند، در صورتیکه عمل اخلاقی را چه درست چه نادرست انجام می دهند. در بخش اول این مقاله درباره اطمینان و شهود افراد پیرامون شناخت و عمل اخلاقی بحث و بررسی می شود. در بخش دوم بحث پیرامون این موضوع است که شناخت‌گرایی اخلاقی استدلال می‌کند که گزاره‌های اخلاقی بیانگر نوعی شناخت هستند و می‌توانند واقعاً صادق یا کاذب‌ باشند، اما درمقابل برخی از جریان‌های فلسفی دیگر در حوزۀ اخلاق وجود دارند که امکان شناخت اخلاقی را مورد تردید قرار می‌دهند. و این جریان های فلسفی که در مقابل شناخت گرایی قرار دارند بعنوان ناشناخت گرایی و شک گرایی اخلاقی شناخته میشوند. به زعم ناشناخت‌گرایان احکام و گزاره‌های اخلاقی باورهای ناظر بر امور واقع نیستند و قابلیت صدق و کذب ندارند. شک‌گرایان نیز گرچه می‌پذیرند که انسان‌ها حقیقتاً واجد باورهای اخلاقی‌ هستند، اما معتقدند که این باورها به‌کلی ناموجه‌اند. در این مقاله موضوعات مطروحه مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرند.

المصادر:

آبلسون، رازیل . نیلسون، کای. (1392). تاریخ فلسفه اخلاق در دانشنامۀ فلسفۀ اخلاق، ترجمۀ انشاءالله رحمتی. تهران، انتشارات سوفیا
حسین‌پور، علیرضا.(1385). شهودگرایی [اخلاقی]، فصلنامۀ علامه، شمارۀ دوازدهم، صفحات 128-121، زمستان 1385
دپاول، مایکل آر. (1392). معرفت شناسی اخلاق در دانشنامه فلسفه اخلاق، ترجمه انشالله رحمتی. تهران، انتشارات سوفیا
شیدان شید، حسینعلی. (1383). ارتباط عقل و اخلاق از دیدگاه هیوم، نشریۀ اندیشه‌های فلسفی، مؤسسه انتشارات پژوهشی آفرند، شمارۀ اول، سال اول، صفحات 136-117، زمستان 1383
مورتون، ادم. (1381). فلسفه در عمل: مدخلی بر پرسش های عمده، ترجمه فریبرز مجیدی. تهران، انتشارات مازیار
واله، حسین؛ نقوی، رضا. (1398). استدلال پرسش باز مور در فلسفه اخلاق مور و چالش پارادوکس تحلیل در آن، فصلنامۀ پژوهش‌های فلسفی کلامی، شمارۀ دوم، سال بیست‌ویکم، صفحات 73-96، تابستان 1398
کاپ، دیوید. (1392). شکاکیت اخلاقی در دانشنامه فلسفه اخلاق، ترجمه انشالله رحمتی. تهران، انتشارات سوفیا
هریسون، جاناتان. (1392). طبیعت گرایی اخلاقی در دانشنامه فلسفه اخلاق، ترجمه انشالله رحمتی. تهران، انتشارات سوفیا
Ayer, A. J. (1936). Language, Truth, and Logic London: Gollancz, 1946
Brink, D. (1989). Moral Realism and the Foundations of Ethics, Cambridge: Cambridge University Press
Harman, G. (1977). The Nature of Morality: An Introduction to Ethics. New York: Oxford University Press
Hooker, B. (1998). Moral Expertise. In Routledge Encyclopedia of Philosophy, (Vol.6, pp. 509-511). New York, NY: Routledge
Mackie, J. L. (1977). Ethics: Inventing Right and Wrong. Harmondsworth, U. K.: Penguin
Nielsen, K. (1974). "Why Should I Be Moral?" In Introductory Readings in Ethics, edited by W. K. Frankena and J. T. Granrose. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall
Wallace, R.J. (1998).