تأملی بر حجیت مثبتات اصل صحت از منظر فقه امامیه
الموضوعات :بهنام قنبرپور 1 , رحمان ولی زاده 2
1 - استادیار گروه حقوق، واحد قائمشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائمشهر، ایران.
2 - استادیار فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران.
الکلمات المفتاحية: اصل صحت, اصل مثبت, لوازم عقلی و عرفی, أماره,
ملخص المقالة :
اصل صحت از بنیادی ترین مباحث فقهی است که در معاملات و عبادات همچنین اقوال و اعتقادات، کاربرد مؤثر دارد و منظور از آن این است که فعل و اعمال حقوقی دیگران را باید حمل بر صحت نمود و آثار صحیح شرعی بر آن مترتب کرد. پژوهش حاضر که به روش تحلیلی و توصیفی سامان یافته است درصدد پاسخ به این پرسش است که آیا اصل صحت علاوه بر آثار شرعی، مثبت لوازم عقلی و عرفی خود نیز است؟ نگارندگان بر این عقیده اند با عنایت به عمده ترین دلیل حجیت اصل صحت؛ یعنی سیره عقلاء و ترجیح اماریت آن، در صورت تحقق ارکان اجرای این اصل و احراز عنوان عرفی و شرعی عمل، مثبتات آن نیز معتبر است؛ لذا اصل صحت با فراهم شدن شرایط مذکور اگر نتواند لوازم عقلی و عادی، یعنی مثبتات خود را اثبات نماید، ثمره عملی بر بیان این اصل، مترتب نخواهد بود.
1. احمدی، اکبر. (1390). اصل مثبت و کاربرد آن. تهران: دانشکده الهیات و معارف اسلامی
2. انصاری، شیخ مرتضی. (1411). کتاب المکاسب. قم: منشورات دارالذخایر.
3. انصاری، شیخ مرتضی. (1415). رساله فی الوصایا. قم: کنگره جهانی بزرگداشت شیخ اعظم
4. انصاری، شیخ مرتضی. (بی تا). فرائد الاصول. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
5. بهبهانی، سید علی. (1405). الفوائد القلیه-القواعد الکلیه. اهواز: دارالعلم.
6. بهبهانی، محمدباقر. (1417). حاشیه مجمع الفائده و البرهان. قم: مؤسسه علامه وحید بهبهانی.
7. جبعی عاملی، زین الدین بن علی (شهید ثانی). (1413). مسالک الافهام. قم: موسسه المعارف الاسلامیه، چاپ اول.
8. حلی، ابن ادریس محمدبن منصور بن احمد. (1410). السرایر الحاوی لتحریر الفتاوی. قم: دفتر انتشارات اسلامی. چاپ دوم.
9. روحانی، سید محمد حسینی. (1413). منتقی الاصول. چاپخانه امیر، چاپ اول
10. زنجانی، سید موسی. (1419). کتاب نکاح. قم: موسسه پژوهشی رای پرداز، چاپ اول.
11. سبحانی تبریزی، شیخ جعفر. (1426). ارشاد العقول الی مباحث الاصول. قم: موسسه امام صادق(ع)، چاپ اول
12. شیخ طوسی، ابوجعفر محمدبن حسن. (1387). المبسوط فی فقه الامامیه. تهران: دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم.
13. شیرازی، میرزا محمدتقی. (1412). حاشیه المکاسب. قم: منشورات الشریف الرضی، چاپ اول
14. صدر، شهید سید محمدباقر. (1408). مباحث الاصول. (تقریر سید کاظم حایری). قم: انتشارات مقرر.
15. صدر، شهید سید محمدباقر. (1417). بحوث فی علم الاصول (تقریر سید محمود هاشمی). قم: مؤسسه دایره المعارف فقه اسلامی، چاپ سوم
16. طباطبایی یزدی، سید محمد کاظم. (1409). العروه الوثقی. بیروت: موسسه الاعلمی للمطبوعات، چاپ دوم.
17. طباطبایی یزدی، سید محمد کاظم. (1414). تکمله العروه الوثقی. قم: کتاب فروشی داوری، چاپ اول.
18. عاملی، سید جواد بن محمد حسین. (1419). مفتاح الکرامه فی شرح القواعد العلامه. قم: دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول
19. عراقی، آقا ضیاء الدین. (1417). نهایه الافکار. قم: دفتر انتشارات اسلامی، چاپ سوم.
20. علامه حلی، الحسن بن یوسف. (1413). قواعد الاحکام فی معرفه الحلال و الحرام. قم: دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول
21. کرکی، محقق ثانی، علی بن حسین. (1414). جامع المقاصد فی شرح القواعد. قم: موسسه آل البیت علیهم السلام، چاپ دوم.
22. کیانی،روح الله، طباطبایی،سید محمد صادق،(1392)،بازتاب اصل صحت در فقه و حقوق، فصلنامه پژوهش های فقه و حقوق اسلامی، سال 9، شماره32،صفحات 68-49.
23. محقق حلی، نجم الدین جعفربن حسن. (1408). شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام. قم: موسسه اسماعیلیان، چاپ دوم
24. مکارم شیرازی، ناصر. (1411). القواعد الفقهیه. قم: مدرسه امام امیر المومنین(ع)، چاپ سوم
25. موسوی خمینی، سید روح الله. (1385). الرسایل. قم: انتشارات اسماعیلیان
26. موسوی خویی، سید ابوالقاسم. (1417). مصباح الاصول. قم: کتاب فروشی داوری
27. موسوی خویی، سید ابوالقاسم. (1418). موسوعه. الامام الخویی. قم: موسسه احیاء آثار الامام الخویی، چاپ اول.
28. موسوی خویی، سید ابوالقاسم. (1419). در اسات فی علم الاصول. قم: موسسه دایره المعارف فقه اسلامی
29. نائینی، میرزا محمدحسین. (1417). فواید الاصول. قم: دفتر انتشارات اسلامی، چاپ ششم.
30. نجفی گیلانی، میرزا حبیب الله رشتی. (1407). فقه الامامیه. قسم الخیارات. قم: کتاب فروشی داوری، چاپ اول.
31. نجفی، محمدحسن. (1404). جواهر الکلام. بیروت: دار احیاء التراث العربی، چاپ هفتم.
