واکاوی ابعاد و مولفه های ارزیابی عملکرد نظارتی دیوان عالی کشور بر حسن اجرای قوانین با نگرش اسلامی و قرآنی در محاکم
الموضوعات :
نادر نجد
1
(گروه حقوق خصوصی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.)
حسن پاشازاده
2
(گروه حقوق خصوصی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران. )
علیرضا نوجوان
3
(گروه حقوق خصوصی ، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران. )
الکلمات المفتاحية: دیوان عالی کشور, اجرای قوانین, نقش نظارتی, آرای دادگاه‌ها, بررسی‌های قضایی,
ملخص المقالة :
دیوان عالی کشور، عالی‌ترین مرجع قضایی در ایران است که به‌منظور نظارت بر اجرای صحیح قوانین در محاکم و ایجاد وحدت رویه قضایی که طبق قانون به آن محول می‌شود، براساس ضوابطی که رئیس قوه قضاییه تعیین می‌کند، تشکیل‌شده است. مطابق ماده 3 قانون تعیین موارد تجدیدنظر احکام دادگاه‌ها و نحوه رسیدگی آن‌ها مصوب مهرماه 1367، دیوان عالی کشور، مرجع بررسی، نقض یا ابرام احکام دادگاه کیفری یک و حقوقی یک و مدنی خاص و دادگاه انقلاب، دیوان عالی کشور است. رسیدگی در شعب دیوان عالی کشور به‌صورت شکلی است و شعبه دیوان عالی کشور پس از بررسی پرونده و حکم دادگاه و تطبیق موارد با قانون، اگر حکم دادگاه را صحیح و منطبق با قانون و موازین شرعی تشخیص دهد، آن را ابرام می‌کند و رسیدگی قضایی خاتمه می‌یابد. یافته‌های این مقاله در بررسی عملکرد نظارتی دیوان نشان می‌دهد که بر طبق ماده ۳۹۲ قانون آیین دادرسی مدنی، این دیوان ضمن رسیدگی به پرونده قضایی، اگر از قضات پرونده تخلف مشاهده کند، باید اعمال قانون کند و این موضوع نیازمند نظارت توأم قضایی و انتظامی است زیرا نظارت انتظامی و قضایی جداگانه معنا ندارد زیرا منجر به اطاله دادرسی و سوءاستفاده اشخاص می‌شود. از طرفی دیگر، دیوان به علت تعدد مراجع نظارتی از وحدت نظارت برخوردار نیست؛ بنابراین دیوان عالی کشور باید به‌صورت جامع و متمرکز نظارت خود را اعمال کند. در حال حاضر، دیوان در بحث اطاله دادرسی، تزلزل آرای قضایی و مشکلات قضایی مردم وارد نمی‌شود و ظرفیت‌هایش در این زمینه‌ها بدون استفاده و متروک مانده است.
1. Abrishmi Rad, Mohammad Amin; Aineh Nagini, Hossein, 2018, the comparison of the position and competences of the Supreme Court and the Court of Administrative Justice, New Administrative Law Research Quarterly, Year 1, Number 1, Winter (in Persian(
2. Ahmadi, Nemat, 1385, legal supervision of court decisions, Hafez Monthly, No. 30, first half of July (in Persian(
3. Ismaili, Hamidreza, 1400, the rights and duties of litigants in the first hearing, the second international research conference in engineering, science and technology, March. (in Persian(
4. Omidi, Jalil, 2019, The Supreme Court's responsibility in systematizing the interpretation of criminal laws, Criminal Law and Criminology Quarterly, Volume 50, Number 1, Spring and Summer (in Persian(
5. Bahrami, Bahram, 1386, the principles of retrial, Tehran, Negah Bineh Publications (in Persian(
6. Jar, Khalil, 1376, Laros Persian Arabic Comprehensive Dictionary, translated by Seyyed Hamid, Tabibian, Tehran, Amir Kabir Publications, vol. 2, ch. 2. (in Persian(
7. Davodi, Mohammad Javad, 2013, The Supreme Court's Supervisory Jurisdiction in Iranian Law and French Law, Doctoral Dissertation, Faculty of Education and Law, to the guidance teacher: Dr. Alireza Azarbaijani (in Persian(
8. Dehkhoda, Ali Akbar, 1373, Dehkhoda Dictionary, Tehran, University of Tehran Publishing and Printing Institute, Chapter 1 of the New Period, Spring (in Persian(
9. Rasakh, Mohammad, 1390, Supervision and balance in the constitutional rights system, Tehran, Darak Publishing House, Ch 1. (in Persian(
10. Zareem, Abbas, 2014, Criminal Procedure Code, Tehran, Mizan Publications (in Persian(
11. Shafii Sardasht, Jafar; Gurji Azandriani, Ali Akbar; Fazlinejad, Javad, 2017, a conceptual overview of supervision in Iran's legal system, Administrative Law Quarterly, Year 6, Number 16, Autumn. (in Persian(
12. Shams, Abdullah, 1387, civil procedure of the advanced period, second volume, Tehran, Darak Publications, vol. 2, ch. 17.
13. Sadrzadeh Afshar, Seyed Mohsen, 1373, Civil and Commercial Procedures, Tehran, Majed University Jihad Publishing House, Vol. 1, Ch. 1 (in Persian(
14. Abedian, Mirhossein, 1387, Supreme Court of the country and supervision of the good implementation of laws, Legal Journal of Justice, No. 26, Spring 1387 Alami, Shamsuddin, 1354, Appellate proceedings and the need to change the procedure of the Supreme Court of the country, Legal Journal of the Ministry of Justice, No. 8 and 9, Khordad (in Persian(
15. Katouzian, Nasser, 2013, Introduction to the science of law and the study of the legal system of Iran, Tehran, Publishing Co., Ch. 38. (in Persian(
16. Gurji Azandriani, Ali Akbar, 2013, Monitoring the implementation of the Constitution: individual or institutional justice? Exclusive or network monitoring? Proceedings of the First National Conference of the Executive Power on the Fundamental Rights of the Islamic Republic of Iran, Tehran, Vice President of Legal Affairs of the Presidency for Compilation, Revision and Publication of Laws and Regulations. (in Persian(
17. Matin Daftari, Ahmad, 2017, from the State Council to the Administrative Court, Basic Rights Journal, year 7, number 9 (in Persian(
18. Mohajeri, Ali, 1387, Expanded on Civil Procedure, third volume, Fakhr Sazan Publications, first edition, Tehran, (in Persian(
19. Nahrini, Fereydoun, 2016, Evidence and Procedure, Tehran, Ganj Danesh Publications (in Persian(
20. Hormazi, Khalil Elah, 2013, appeals from civil decisions and the supervisory role of the Supreme Court of the country in the correct implementation of laws, Tehran University doctoral thesis (in Persian(
21. Hormazi, Khairale; Babaei Qara Feshlaghi, Habib, 2016, the competent authority to deal with the third party's objection to the decision and the third party's executive objection (with an emphasis on Iran's judicial procedure(, Private Law Studies Quarterly, Volume 47, Number 4, Winter. (in Persian(
22. Vahedi, Qadratullah, 1383, Civil Procedure Rules, Tehran, Mizan Publishing House, Ch 4. (in Persian(
