مطالعه تطبیقی نظم عمومی در تأثیر بین‌المللی حق در حقوق ایران و انگلیس در راستای ارتقاء مراودات آتی تجاری بین‌المللی
الموضوعات :حسن جعفری 1 , حمیدرضا علی کرمی 2 , نجادعلی الماسی 3
1 -
2 - دانشگاه آزاد اراک
3 - استاد گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی ، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: نظم عمومی, تأثیر بین المللی حق, رویه قضایی, دکترین اثر خفیف بودن نظم عمومی,
ملخص المقالة :
نظم عمومی مفهومی بسیار پیچیده¬ای است که با ارائه مفهوم وسیع و نادرست از آن عملاً مغایر با فلسفه تأثیر بین المللی حق است. در ارتباط با تأثیر بین‌المللی حکم بین نظام‌های حقوقی انگلستان و ایران تفاوت‌های مهم و اساسی وجود دارد. هر چند نظم عمومی در هر دو نظام مورد مطالعه، یکی از عوامل مانع تأثیر بین¬المللی حق تلقی می شود و به طور کلی حق یا حکم خارجی در فرض مغایرت با نظم عمومی، در کشورهای ایران و انگلیس مورد شناسایی و اجرا نمی-گردد؛ ولیکن در نظام حقوقی ایران با ارائه تفسیر موسع از نظم عمومی به دنبال انطباق سخت‌گیرانه با حق و حکم خارجی است. از طرف دیگر نظام حقوقی انگلستان با شناسایی دکترین اثر خفیف نظم عمومی، در پذیرش تأثیر بین‌المللی حق و حکم به نحوی است که درصدد تحقق حداکثری تأثیر بین‌المللی حق و حکم است. در هر صورت مفهوم نظم عمومی، مفهومی سرزمینی است که رویه قضایی در تعیین مصادیق آن نقش موثری دارد.
منابع
1) ارفع نیا، بهشید،(1395)، حقوق بین‌الملل خصوصی، تهران، جلد یکم،
2) الهوئی نظری(1400). حقوق بین الملل خصوصی از منظر حقوق بین الملل عمومی، تهران: انتشارات مجد،
3) ارکلش ويلي، الکـساندر(١٣٨٤)، تـاثير قـواعد آمره حقوق بين الملل بر تفسير و اجراي قطع نامه‌هاي شوراي امنيت، ترجمه سيد قاسم زماني، مجله پژوهش‌هاي حقوقي، شـماره ٧،
4) بذرپاچ، حمید و دیگران، (1400)، نقش نظم عمومی در اجرای احکام خارجی از نظر حقوق انگلیس و ایران، پژوهشهای سیاسی وبین‌المللی، تابستان 1400، شماره 47،
5) جـابر جاد، عبدالرحمن، (1951)، قواعد تنازع القوانین: فی مشروع القانون المدنی العراقی، القضاء تموز 1951، السنة التاسعة، العدد 5،
6) جعفری لنگرودی، محمد جغفر (1370). مکتب های حقوق در اسلام، تهران: انتشارات گنج دانش
7) جعفری لنگرودی، محمد جعفر، (1368)، ترمینولوژی حـقوق، انـتشارات گـنج دانش. چاپ هجدهم، تهران.
8) جعفري لنگرودي، محمدجعفر(١٣٧٠)، تأثير اراده در حقوق مدني، رساله دکتري، دانشکده حقوق دانشگاه تـهران،
9) حدادی؛ مهدی (1389)، مقایسه مفهوم وکارکرد نظم عمومی درنظام حقوق بین‌الملل بانظام‌های حقوقی ملی، فصلنامه حقوق خصوصی، ش16، تابستان1389،
10) حکيم، عبد الحميد(١٩٦٠)، مصادر الالتزام، شرکۀ الطبع و النشر الاهـليۀ، بـغداد،
11) حیاتی، علی عباس، (1390) اجرای احکام مدنی در نظم حقوقی کنونی، انتشارات مـیزان، چـاپ اول، تهران،
12) دانش پژوه، مصطفی، (1393)، تعارض قوانین در زمان در حقوق ملی و بین‌المللی در تفسیر شریف المیزان، قرآن شناخت، بهار و تابستان 1393، شماره 13،
13) زارعی، محمد حسین و بهنیا، مسیح، (1393)، «اصل انتظار مشروع: مفهوم، مبانی و شیوه‌های حمایت در حقوق اداری»، تهران، خرسندی، چاپ اول،
14) سلجوقي، محمود(1395)، حقوق بين الملل خصوصي، جلد٢، تهران، نـشر مـيزان،
15) السنهوري، عبدالمجيد الحکيم (١٩٦٠)، الوسيط، الوجيز في نظريۀ الالتزام،
16) شریعت باقری، محمد جواد (1394)، موافقت‌نامه‌های همکاری حقوقی و قضایی میان ایران و دیگر دولتها، چاپ اول، دانشگاه علوم قضائی و خدمات اداری،
17) شريف زاده لاري، محمد(١٣٨٤)، نظم عمومي در مرحله اجراي آراي داوري تجاري بين المـللي، دانـشکده حـقوق دانشگاه شهيد بهشتي، تهران،
18) صادقی، محسن (1384)، مفهوم و اعمال نظم عمومی در مراجع قضایی و شبه قضایی و جلوه‌های نوین آن، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شماره68، تابستان. 1384
19) صفایی، محمد حسین(1398). قواعد عمومی قراردادها، تهران: انتشارات میزان
20) فلسفي، هدايت اله (١٣٧٩)، حقوق بين الملل معاهدات، تهران، فرهنگ نشر نو،
21) کاتوزیان، ناصر(1395). مقدمه علم حقوق، تهران: انتشارات سهامی انتشار،
22) کاتوزیان، ناصر، (1393)، قواعد عمومی قراردادها، جلد یکم، چاپ نهم، تهران، انتشارات گنج دانش
23) الماسي، نجادعلي، (1400)، حقوق بين الملل خصوصي، چاپ نوزدهم، تهران، نشر میزان.
24) الماسی، نجادعلی و عبدالرضا علیزاده و صالح کریمپور، (1395)نظم عمومی در رویکرد حقوقی، فقهی و شناختی، پژوهشهای فقهی، دروه 12، شماره1،
25) گارنر،برایان(1384).دکشنری حقوقی بلک، تهران: نشر میزان
26) گرجی ازندریانی، علی اکبر(1392). مبانی حقوق عمومی، تهران: انتشارات جنگل،
27) گرجی ازندریانی، علی اکبر، هدی مرتضوی (1397). مفهوم قدرت و نظم عمومی در اندیشه پسامدرن، فصلنامه پژوهش حقوق عمومی، سال بیستم، شماره 59
28) نصیری، محمد، (1400)، حقوق بین‌الملل خصوصی، تهران، آگاه، چاپ سی و نهم،
29) نظیف، مجتبی(1401). بایسته های حقوق بین الملل خصوصی، چاپ چهارم، تهران: نشر دادگستر،
1) Dicey and Morris, (1987), Conflict of Laws, Vol. 1, London: steven and son Ltd ,.
2) Ellito Catherine and Frances Quinn,(2000), English Legal System,3ed, London:Longman,
3) Ghong, A (2006), The public policy and mandatory rules of third countries in international contracts,Journal of Private international law, volume2.
4) Paulsen Monrad G. and Sovern Michael,(1956) Public Policy in the Conflict of laws, 56 Colum. L, REV,
5) Peters, B. G. (2021). Advanced introduction to public policy. Edward Elgar Publishing.
6) Mills, Alex (2018). Linkages and Boundaries in Private and Public International Law, Connecting Public and Private International Law, Forthcoming, Hart,
7) Mills(2006), The Dimensions of Public Policy in Private International Law, op. cit., pp. 201-202, Chong A. The Public Policy and Mandatory Rules of Third Countries in International Contracts, J Private International Law,
8) Mosconi, Franco, (1989), Exceptions to the Operation of choice of Law Rules, Recueil des cours Del academie.
