بررسی فیتوشیمیایی عصاره اندام‌های مختلف گیاه دارویی (Silene conoidea L.) با استفاده از کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی در منطقه سبزوار
الموضوعات :
الکلمات المفتاحية: ترکیبات فعال بیولوژیکی, سلین هرز, فرکشن دی کلرومتانی, فرکشن کلروفرمی,
ملخص المقالة :
گیاه سیلن هرز (Silene conoidea L.) از خانواده میخکیان (Caryophyllacea) به شمار می‌رود که برگ گیاه دارویی و خوراکی می¬باشد. این گیاه در طب سنتی و مدرن در درمان عفونت¬های پوستی، انعقاد خونريزی استفاده می‌گردد که خواص دارویی آن به ترکیبات فنولی نسبت داده می‌شود. در این پژوهش اندام‌های گل، ساقه، برگ و ریشه گیاه سیلن هرز از منطقه سبزوار در بهار 1401 جمع‌آوری گردید و برای اولین بار ترکیبات شیمیایی فرکشن‌های کلروفرمی و دی کلرومتان توسط GC-MS گزارش شد. به منظور تهیه فرکشن‌های مورد نظر در شرایط یکسان برای تمامی اندام‌ها به‌ترتیب از حلال‌های آلی اتردوپترولیوم جهت چربی زدایی و کلروفرم و دی کلرومتان جهت استخراج مواد موثره به روش خیساندن (ماسراسیون) استفاده شد. آنالیز GC-MS فرکشن‌های کلروفرمی نشان داد که مشتقات ترپنی، مشتقات فنولی، هیدرو کربن‌ها، اسیدهای چرب، مشتقات هتروسیکل، فنیل پروپان‌ها، مشتقات سیلان و استروئیدها ترکیبات اصلی تشکیل‌دهنده در تمام اندام‌ها هستند. مشتقات هیدروکربنی (16/69 درصد) در اندام گل، مشتقات ترپنی (46/40 درصد) در اندام ساقه و مشتقات اسید چرب به‌ترتیب (46/40 درصد و 98/63 درصد) در اندام برگ و ریشه بیشترین درصد ترکیبات را تشکیل می‌دهند. همچنین آنالیز GC-MS فرکشن‌های دی کلرومتانی نشان داد مشتقات ترپنی به‌ترتیب (62/47 درصد و 53/40 درصد) در اندام برگ و ساقه و مشتقات سیلانی (70/52 درصد) در اندام ریشه به‌عنوان بیشترین ترکیبات تشکیل‌دهنده می‌باشند. خواص حلال‌های استخراج نقش مهمی در تعیین استخراج ترکیبات فیتوشیمیایی با خواص بیولوژیکی منحصر به فرد دارد. به‌طورکلی نتایج این پژوهش نشان می‌دهد عصاره غیر قطبی کلروفرم و ساقه گیاه دارای مواد موثره با ارزش به خصوص ترکیبات ترپنی به‌منظور اهداف دارویی می‌باشد. این نتایج نشان می دهد که سایر منابع ژنتیکی S. conoidea را می‌توان برای غربال کردن ترکیبات بیولوژیک و خالص‌سازی ترکیبات فیتوشیمیایی که برای تولید، گسترش و توسعه آنتی اکسیدان‌های طبیعی در تولید دارو و مواد غذایی ارزشمند هستند، کاوش کرد.
Rubaye, A.F., Hameed, I.H., and Kadhim, M.J. 2017. A review: uses of gas chromatography-mass spectrometry (GC-MS) technique for analysis of bioactive natural compounds of some plants. International Journal of Toxicological and Pharmacological Research. 9(1): 81-85.
Asili, J., Tayarani-Najaran, Z., Emami, S. A., Iranshahi. M., Sahebkar, A. and Eghbali, S. 2021. Chemical Composition, Cytotoxic and Antibacterial Activity of Essential Oil from Aerial Parts of Salvia tebesana Bunge. Journal of Essential Oil-Bearing Plants. 24 (1): 31 - 39
Boğa, M. 2017. Chemical constituents, cytotoxic, antioxidant and cholinesterases inhibitory activities of Silene compacta (Fischer) extracts. Marmara Pharmaceutical Journal. 21(3): 445-454.
Chandra, S., and Rawat, D. 2015. Medicinal plants of the family Caryophyllaceae: a review of ethno-medicinal uses and pharmacological propertie. Integrative Medicine Research. 4(3): 123-131.
Conforti, F., Marrelli, M., Carmela, C., Menichini, F., Valentina, P., Uzunov, D., Statti, G. A., Duez, P., and Menichini, F. 2011. Bioactive phytonutrients (omega fatty acids, tocopherols, polyphenols), in vitro inhibition of nitric oxide production and free radical scavenging activity of non-cultivated Mediterranean vegetables. Food chemistry. 129(4): 1413-1419.
Gonzalez-Rivera, Maria ., Barragan-Galvez, J. C., Gasca-Martínez, D., Hidalgo-Figueroa, S., Isiordia-Espinoza, M., and Alonso-Castro, A. J. 2023. In Vivo Neuropharmacological Effects of Neophytadiene. Molecules. 28: 3457.
Haq, F., Ahmad, H., and Alam, M. 2011. Traditional uses of medicinal plants of Nandiar Khuwarr catchment (District Battagram), Pakistan. Journal of Medicinal Plants Research. 5(1): 39-48.
Hussein, H.J., Hameed, I.H., and Hadi, M. Y. 2017. Using gas chromatography-mass spectrometry (GC-MS) technique for analysis of bioactive compounds of methanolic leaves extract of Lepidium sativum. Research Journal of Pharmacy and Technology. 10(11): 3981-3989.
Khoshoo, T.N., and Bhatia, S.K. 1963. Cytology of some Rubiaceae of the north-western Himalayas. In Proceedings/Indian Academy of Sciences. New Delhi: Springer India. 58 (1): 36-44.
Kılınç, H., Masullo, M., Bottone, A., Karayıldırım,T., Alankuş, Ö., and Piacente, S. 2019. Chemical constituents of Silene montbretiana. Natural Product Research. 33(3): 335-33.
Kucukboyaci, N., Ozcelik, B., Adiguzel, N., and Goren , A.C. 2010. Fatty-acid compositions of Silene vulgaris and S. cserei subsp. aeoniopsis seeds and their antimicrobial activities. Chemistry of natural compounds. 46: 88-91.
Liu, Y., Wang, J., Ma ,Q., and Zhang, D. 2008. Floristic analysis of desert spermatophyte families in Gansu. European Journal of Horticultural Science. 5: 007.
Mahmoud, S., Hassan, A., Abu El Wafa , S.A., and Mohamed, A.E.S. 2021. UPLC-MS/MS profiling and antitumor activity of Silene succulenta Forssk. Growing in Egypt. Azhar International Journal of Pharmaceutical and Medical Sciences. 1(2): 58-62.
Mamadalieva, N. Z., Lafont, R., and Wink, M. 2014. Diversity of secondary metabolites in the genus Silene L.(Caryophyllaceae)—Structures, distribution, and biological properties. Diversity. 6(3): 415-499.
Michalak, M. 2022. Plant-derived antioxidants: Significance in skin health and the ageing process. International Journal of Molecular Sciences. 23(2): 585.
Mogoşan ,G.D., Grumezescu, A.M., Mihaiescu, D., Istrati, D., Mogoşanu D.E., and Buteica, S. 2011. Identification of sugars from Silene albae herba using GC–MS technique. UPB Scientific Bulletin, Series B. 73: 101-108.
Naveed, S., Hussain, F., Khattak , I., and Badshah, L. 2012. Floristic Composition and Ecological Characteristics of Olea-Acacia Forest of Shamshokii District Karak. Global Journals Incorporated. 12(8): 31-36.
Nawaz, H., Akram, H., Hafiz, Q., Ishaq, M., Khalid, A., Zainab, B., and Mazhar, A. 2022. Polarity -dependent response of phytochemical extraction and antioxidant potential of different parts of Alcea rosea. Free Radicals and Antioxidants. 12(2):49-54
Orhan, I., Deliorman-Orhan, D., and Özçelik, B. 2009. Antiviral activity and cytotoxicity of the lipophilic extracts of various edible plants and their fatty acids. Food chemistry. 115(2): 701-705.
Sidana, J., Devi, R., Kumar, P., Singh, B., and Sharma, O.P. 2017. Phytoecdysteroid profiling of Silene vulgaris by UPLC-ESI-MS. Current Science. 113 (10): 1986-1992.
Shen, N., Wang, T., Gan, Q., Liu, S., Wang, L., and Jin, B. 2022. Plant flavonoids: Classification, distribution, biosynthesis, and antioxidant activity. Food Chemistry. 383: 132531.
Taleghani, A., and Gholamalipour Alamdari, E. 2022. New bioactive compounds characterized by liquid chromatography–mass spectrometry and gas chromatography–mass spectrometry in hydro-methanol and petroleum ether extracts of Prosopis farcta (Banks & Sol.) J. F. Macbr weed. Journal of Mass Spectrometry. 57: 4884.
Thakur, A., Singh, S., and Puri, S. 2021. Nutritional evaluation, Phytochemicals, Antioxidant and Antibacterial activity of Stellaria monosperma Buch.-Ham. Ex D. Don and Silene vulgaris (Moench) Garcke: wild edible plants of Western Himalayas. Jordan Journal of Biological Sciences. 14(1):1-10.
Tok, K.C., Hurkul, M.M., Bozkurt, N.N., Aysal, A.İ., and Yayla, Ş. 2022. Investigation of phytochemicals in methanolic herba extract of Silene ruscifolia by LC-QTOF/MS and GC/MS. Journal of Faculty of Pharmacy of Ankara University. 46(3): 827-838.
Ullah, F., Ayaz, A., Saqib, S., Zaman,W., Butt, M.A., and Ullah, A. 2019. Silene conoidea L.: A Review on its Systematic, Ethnobotany and Phytochemical profile. Plant Science Today. 6(4): 373-382.
Wei, R., Ma, Q., and Zhong ,G. 2019. Anti-Ache Benzylbenzofuran Derivatives from Silene conoidea. Chemistry of Natural Compounds. 55(4): 654-657.
Yuan, Q., Xie, F., Huang, Wei ., Hu, M., Yan, Q., Chen, Z., Zheng, Y., and Liu, L. 2022. The review of alpha-linolenic acid: Sources, metabolism, and pharmacology. Phytotherapy Research. 36(1):164-188.
Zengin, G., Mahomoodally, M. F., Aktumsek, A., Ceylan, R., Uysal, S., Mocan, A., Yilmaz, M. A., Picot-Allain,C. M. N., Ćirić, A., and Glamočlija, J. 2018. Functional constituents of six wild edible Silene species: A focus on their phytochemical profiles and bioactive properties. Food bioscience. 23: 75-82.
