جایگاه اسپینوزا در حل مشکل دوگانگی و تعالی در متافیزیک ژیل دلوز

الموضوعات :  پژوهشهای معرفت شناختی

حسین زهدی صحت ¹ (دانشجوی دکتری )
سید مسعود سیف ² (دانشیار گروه فلسفه دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) فلسفه غرب)
علی نقی باقرشاهی ³ (گروه فلسفه، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه بین المللی امام خمینی، قزوین)

تاريخ الإرسال : 12 الخميس , شعبان, 1445 تاريخ التأكيد : 05 الجمعة , رمضان, 1445 تاريخ الإصدار : 18 السبت , شوال, 1445

الکلمات المفتاحية: ژیل دلوز, درون ماندگاری, تعالی, جوهر, اسپینوزا,

ملخص المقالة :

از نظر ژیل دلوز، مسأله ی دوگانگی از یک سو، و مسأله ی تعالی از سوی دیگر، دو زخم کاری بر پیکره ی فلسفه ایجاد کرده اند؛ اسپینوزا که به عقیده دلوز، مسیح فیلسوفان است، با دو معجزه ی وحدت جوهر و درونماندگاری، می خواهد مرهم و نوشدارویی بر این زخم کهنه ی فلسفی بنهد. در این دیدگاه، تنها یک جهان، یک جوهر و یک هستی وجود دارد، که هیچکدام تحت سیطره ی وجودی بیرون از آن- به ویژه نیروی متعالی- نبوده و نیست. این هستی نه به معنای بودن، که به معنای شدنی درون ماندگار است که با رویکردی ایجابی و مثبت، به طور ابدی، تا می شود، باز می شود و دوباره تا می شود تا جهان تجربی ما را بسازد؛ جهان تفرد، تعین و تشخص، که به صورت حالات جوهر واحد، بیان می شوند و با خمیره ی تفاوت قوام می یابند.دلوز با فرض جوهر یگانه و تفاوت درونماندگار که تا ابد تکرار می شود، می خواهد صورت مسأله دوگانگی و تعالی را پاک کند اما به طور کامل موفق نمی شود؛ زیرا ناخواسته بستری فراهم می شود تا دوگانگی و تعالیِ دیگری تولد یابد.

المصادر:

پیتون، پل. (1401). خوانش انتقادی تفسیر و تاویل آثار ژیل دلوز. ترجمه: دستغیب، عبدالعلی. نشر ماهریس، چاپ دوم تهران.
راف، جان. (1388). دلوز:آراء و آثار، ترجمه: امیری، مصطفی، ماه فلسفه، شماره 20،صص4-31.
دلوز، ژیل. (1401). جهان اسپینوزا، درس گفتارهای ژیل دلوز درباره اسپینوزا. ترجمه: موحدی، حامد. نشر نی، چاپ دوم، تهران.
ــــــــ (1388). درباب اسپینوزا: نامه‌ای به ردا بنسمایا. ترجمه: اردبیلی، محمدمهدی، ماه فلسفه، شماره 20.
دلوز، ژیل؛گتاری، فلیک. (1401). فلسفه چیست؟ ترجمه: آخوند زاده، محمد رضا. انتشارات نی، چاپ هفتم، تهران.
دیو، ریدار (1396). دلوز. ترجمه: مجیدی، فریبرز. انتشارات علمی فرهنگی. چاپ نخست.
وارن اسمیت، دنیل. (1399). فلسفه دلوز. ترجمه: سیدی، سیدمحمد جواد. انتشارات علمی فرهنگی، چاپ نخست، تهران.
Anne Kenny, Deborah (1985). Anatomies of the subject: Spinoza and Deleuze, Queen Mary Universitry of London.
Badiou, Alain (1999). Deleuze The Clamor of Being. Trans: Barchill, Luise, University of minnesota Press, London.
Bryden, Mary (2001). Deleuze and Religion, London, New York, Rotledg.
Colebrook, Claire (2006). Deleuze: A Guide for the Perplexed. Continuum, London and New York.
Deleuze, Gilles (2012). A Philosophy of the Event, Trans Kieran Aarons Edit: Gregg Lambert and Daniel W. Smith.Edinburgh University Press
_____ (2001). Difference and Repetition, trans: P. Patton, Continuum, London and New York.
_____. (1997). Essays Critical and Clinical, trans. Daniel W.Smith and Michael A. Greo (Minneapolis: University of Minnesota press).
ــــــــــــ (1990). Expressionism in Philosophy Spinoza, trans. Martin Joughin (New York: Zone).
ـــــــــــــ (1969). LUGIQUE DU SENS. Collection Critiquse, LES EDITION DE MINUIT.
ــــــــــــــ . (1990) The logic of sense, trans. Mark Lester, with Charles Stivale, ed. Constantin V. Boundas (New York: Columbia university press).
ــــــــــــ Deleuze, G. (1995) Negotiations 1972-1990, trans: martin Joughin (New York: Columbia University Press).
ـــــــــــ (2001) Pure Immanence: Essays on a Life, trans. Anne Boyman. New York: Zone Press, (essay first published 1995).
ــــــــــــــ (1988) Spinoza: Practical Philosophy, trans: Robert Hurley (San Francisco: City Lights.
ـــــــــــــ (2006) Two Regimes of Madness: Texts and Interviews1975-1995, trans. Ames Hodges and Mike Taormina (New York: Semiotext)
Deleuze, Gilles. Guatari, Felix (1994) What is Philosophy? Trans: Hugh Tomlinson and Graham Burchell (New York: Columbia University Press).
Howie, Gillian (2002). Deleuze and Spinoza, Aura of Expressionism, Lecture in Philosophy, University of Liverpool.
Gifford May, Todd. (2005) Gills Deleuze An INTRODUCTION, Cambridge University Press.
Parr, Adrian (2005). Deleuze Conections: The Deleuze Dictionary, Edinburgh University Press.
Patton, Paul (1997). Deleuze: A Critical Reader, Blackwell, Malden, Massachusetts, USA.
Spinoza, Baruch (2000). THE ETHICS, trans: R. H. M. Elweys, The Pennsylvania State University.
V. Boundas, Constantin (2009). Gilles Deleuze, Continuum, University of Tennessee at Martin, USA.
W. Smith, Daniel. (2012) “University”, in Essay on Deleuze, Edinburgh University press.
Zizek, Slavoj. (2004) Organs Without Bodies: Deleuze and Consequences, New York and London: Routledge.