سیاست خارجی، هالیوود و جریان بازنمایی خاورمیانه پس از یازده سپتامبر

الموضوعات :

سید عبداالعلی قوام ¹ , بشیر اسماعیلی ²

1 - عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی
2 - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهرضا، گروه روابط بین‌الملل، ایران، شهرضا

تاريخ الإرسال : 06 الإثنين , ذو القعدة, 1435 تاريخ التأكيد : 24 الثلاثاء , صفر, 1436 تاريخ الإصدار : 15 الأربعاء , ربيع الثاني, 1436

الکلمات المفتاحية: بازنمایی, سیاست خارجی, خاورمیانه, هالیوود, یازده سپتامبر,

ملخص المقالة :

دیپلماسی رسانه ای به عنوان یکی از شاخه های دیپلماسی عمومی ابزار موثر اعمال سیاست خارجی به حساب می آید؛ در این میان ایالات متحده در طول دهه های گذشته با در اختیار داشتن انحصار نسبی تولیدات فرهنگی و رسانه ای به طور گسترده ای به بسط نفوذ قدرت نرم خود در سراسر جهان مبادرت نموده است. جریان بازنمایی رسانه ای هالیوود در دوران جنگ سرد و در راستای مقابله با ایدئولوژی کمونیسم مورد تحلیل و بررسی بسیطی توسط اندیشمندان چپ گرا قرا گرفته است. مقاله حاضر به این نکته اشاره دارد که پس از وقوع حادثه یازده سپتامبر تا کنون، روندی مبنی بر بازنمایی رسانه جهان اسلام و بر پایه اسلام هراسی شکل گرفته که هدف آن ایجاد و تثبیت کلیشه های فکری و طبیعی سازی نگرش منفی از خاورمیانه در اذهان عمومی جهانی است. این روند به عکس نمونه مشابه در دوران جنگ سرد با غفلت نسبی پژوهشی و نظریه پردازی مواجه گشته و جریان انتقادی نظام مندی در میان روشنفکران و تحلیل گران شکل نگرفته است. در این مقاله ضمن تمرکز بر جریان مذکور در هالیوود، آثاری که بر این محور تولید شده‌اند مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

المصادر:

منابع فارسی

- ایزدی، فواد (1389)، «اسلام هراسی ؛پس از 11 سپتامبر، علل، روند ها و راه حل»، مجموعه مقالات همایش اسلام هراسی پس از 11 سپتامبر، علل روندها و راه حل، تهران: پژوشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.

- ایکنبری، جی.جان (1382)، تنها ابر قدرت: هژمونی آمریکا در قرن بیست و یک، ترجمه عظیم فضلی پور، تهران: نشر ابرار معاصر.

- پورحسن، ناصر (1385)، «نظامی شدن سیاست خارجی آمریکا»، اطلاعات راهبردی، سال چهارم، شماره 41.

- تاجیک، محمدرضا (1386)، «روانکاوی و سیاست»، فصلنامه علمی- پژوهشی حقوق و علوم سیاسی، شماره 4.

- تورنهیل، جان (1388)، «مارکسیست فروتن: ژیژک متفکری که همزمان از فلسفه، فیلم، غذا، روانکاوی و مارکسیسم می گوید»، ترجمه فاطمه بنویدی، خردنامه همشهری، شماره 31 و 3 .

- توسلی، مجید و بشیر اسماعیلی (1392)، «بررسی جایگاه سینمای هالیوود در دیپلماسی رسانه ای آمریکا، بازنمایی؛ هژمونی فرهنگی و پیشبرد اهداف سیاست خارجی»، فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین‌المللی، شماره شانزدهم.

- حبیبی‌نیا، امید (1378)، «وانموده و ضد زیبایی شناسی»، نشریه فارابی، دوره نهم، شماردوم.

- حسینی، پیرنجم الدین، سیدمحمد مرندی و محمدرضا عادلی (1389)، «گفتمان شرق شناسانه در بازنمایی های رسانه ای غرب از ایران»، تحقیقات فرهنگی، شماره 10

- ساعی، احمد و فرزاد پیلتن (1390)، «نظریه ثبات هژمونیک، اقتصاد جهانی و تجارت چندجانبه»، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، شماره شانزدهم .

- قوام، عبدالعلی، سیداحمد فاطمی‌نژاد و سعید شکوهی (1391)، نظریه روابط بین‌الملل: پیشینه و چشم‌انداز، تهران: نشر قومس .

- گزارش شورای روابط اسلام و آمریکا (2006).

- گزارش موسسه گالوپ (2002)، فوریه.

- گیویان، عبدالله و محمد سروی‌زرگر (1388)، «بازنمایی ایران در سینمای هالیوود»، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، دوره دوم، شماره 8.

- میشل، آگوایو (1392)، «بازنمایی شخصیت‌های مسلمان در فیلم قلمرو پادشاهی: ساختار شکنی گفتمان‌ها در هالیوود»، ترجمه منا نادعلی، سیاحت غرب، شماره 116.

English Source

- Razack, Sherene (2008), Casting Out: The Eviction of Muslims from Western Law and Politics, Toronto: University of Toronto Press, Scholarly Publishing Division.

- Shaheen, J. (2003), Reel bad Arabs: How Hollywood Vilifies a People, London: Sage Publication.