رویکرد سه‌گانه حمایت، وساطت و مداخله آمریکا: مقایسه مصر جدید و ایران

الموضوعات :

مهدی حبیب اللهی ¹ , حسین مسعودنیا ²

1 - دانشجوی دکتری رشته روابط بین‌الملل دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران
2 - دانشیار گروه علوم سیاسی و روابط بین‌الملل دانشگاه اصفهان

تاريخ الإرسال : 21 الخميس , صفر, 1437 تاريخ التأكيد : 20 الإثنين , جمادى الأولى, 1437 تاريخ الإصدار : 27 الأربعاء , رجب, 1437

الکلمات المفتاحية: آمریکا, ایران, خاورمیانه, مصر, مکتب انگلیسی (جامعه بین‌المللی),

ملخص المقالة :

آمریکا با تکیه بر تجربیات بیش از نیم قرن خود درتعامل با منطقه خاورمیانه، مصر را کشوری کلیدی در منطقه قلمداد می کند. به عبارت بهتر، مصر لنگرگاه ثبات وامنیت برای غرب به ویژه آمریکا محسوب می شود، به ‌طوری که در دهه های گذشته واشنگتن- قاهره برای تامین منافع مشترک راهبردی خود در خاورمیانه همکاری‌های نزدیک و مستمری داشته‌اند. با رخداد تحولات بهار عربی و سرنگونی مبارک، سیاست آمریکا در قبال مصر با چالش مواجه شد،با این وجود سیاست خارجی آمریکا ازمدیریت راهبردی خاصی پیروی وتحولات را مدیریت نموده است. نمونه تاریخی چنین رویکردی را می‌توان در نحوه جهت‌گیری آمریکا در قبال ایران به نخست وزیری مصدق مشاهده نمود. بر این اساس با درنظرگرفتن این نکته که سیاست خارجی آمریکا در قبال تحولات مصر و به دنبال آن سقوط مبارک تا به قدرت رسیدن السیسی سه مرحله؛ حمایت، وساطت و مداخله در امور این کشور را شامل می‌شود، پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و با بهره‌مندی از منابع کتابخانه‌ای و اینترنتی در صدد است رویکرد آمریکا در قبال تحولات مصر را با جهت‌گیری این کشور در قبال ایران دوره نخست وزیری محمد مصدق به‌صورت تطبیقی مورد مطالعه قرار دهد.

المصادر:

منابع فارسی

- آوا (1391)، «اوباما از مرسی خواست تا میان همه گروه‌های سیاسی اجماع برقرار کند»، خبرگزاری صدای افغان، در: http://avapress.com/vdcb5sbs.rhb98piuur.html

- ازغندی، علیرضا (1384)، روابط خارجی ایران 1357-1320، تهران: نشر قومس.

- امام جمعه زاده،سیدجواد؛رستم جبری، ساناز و فرزاد محمدزاده ابراهیمی (1393)، »دومینوی تحولات بهارعربی در بستر جهانی شدن و توسعه ارتباطات»، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، شماره 28، پاییز، صص 62-141.

- اوباما، باراک (1393) «اوباما: مرسی قادر به اداره مصر نبود»، تابناک، در:

http://www.tabnak.ir/fa/news/422449

- بیل، جیمز و ویلیام راجرلوئیس (1368)،  مصدق، نفت و ناسیونالیسم ایرانی، ترجمه عبدالرضا هوشنگ مهدوی و کاوه بیات، تهران: نشر نو.

- بیل، جیمز (1371)، شیر و عقاب: روابط بدفرجام ایران و آمریکا، ترجمه فروزنده برلیان (جهانشاهی)، تهران: نشر فاخته.

- پایگاه تحلیلی-خبری انتخاب (1391)، «نخستین نامه اوباما به مرسی»، انتخاب، در:

https://www.entekhab.ir/fa/news/69052/

- پرتو، فتح‌الله (1393)، «آمریکا و تحولات مصر»، اندیشکده راهبردی تبیین، صص 17-1.

- تتی، آندرآ و گرواسیو، جنارو (1392)، «کودتای ارتش در مصر؛ برای مردم یا علیه مردم؟» ترجمه فرزاد محمدزاده ابراهیمی، دوماهنامه سیاسی راهبردی چشم‌انداز ایران، شماره 80، صص 43-142.

- جکسون، رابرت و گئورگ سورنسون (1385)، درآمدی بر روابط بین‌الملل، ترجمه: مهدی ذاکریان، احمد تقی زاده و حسن سعید کلاهی، تهران: نشر میزان.

- شجاعیان، محمدرضا (1395)، «تحولات مصر؛ آغازی بر پایان عصر آمریکا در خاورمیانه»، باشگاه خبرنگاران جوان، در:

http://www.yjc.ir/fa/print/5555667

- فولر، گراهام (1377)، قبله عالم: ژئوپلیتیک ایران، ترجمه عباس مخبر، تهران: نشر مرکز.

- قوام، سید عبدالعلی (1384)، روابط بین‌الملل: نظریه ها و رویکردها، تهران: انتشارات سمت.

- کاتوزیان،همایون (1371)، مصدق و نبرد قدرت، ترجمه احمد تدین، تهران:موسسه خدمات فرهنگی رسا.

- کریمی‌فرد، حسین (1394)، «بررسی و نقد سیاست خارجی اوباما»،فصلنامه تحقیقات سیاسی  بین‌المللی، شماره 25، صص 184-157.

- گازیوروسکی، مارک. ج. (1371)، سیاست خارجی آمریکا و شاه، ترجمه فریدون فاطمی، تهران: نشرمرکز.

- گوهری‌مقدم، ابوذر (1391)، «بیداری اسلامی و سیاست خاورمیانه‌ای آمریکا»، در: اصغر افتخاری (ویراستار)، بیداری اسلامی و تحولات منطقه‌ای، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع)، صص 144-113.

- محمدزاده ابراهیمی، فرزاد (1395)، «تجزیه و تحلیل راهبرد خاورمیانه‌ای ایالات متحده آمریکا بعد از تحولات کشورهای عربی»، رساله دکتری تخصصی روابط بین‌الملل، اصفهان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان.

- نصری، قدیر (1391)، «بیداری اسلامی در مصر: منابع و موانع برآمدن سلفی‌ها (ازمنظر جامعه شناسی سیاسی)»، «بیداری اسلامی و سیاست خاورمیانه‌ای آمریکا»، در: اصغر افتخاری (ویراستار)، بیداری اسلامی و تحولات منطقه‌ای، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع)، صص 238-199.

English Source
- BBC (2011), "US says Egypt agrees to stop raids on Democracy Groups", BBC News, December 30, http://www.bbc.com/news/world-middle-east-163 70561.
- Brown, Chris (2009), Understanding International Relations, Basingstoke: Palgrave.
- Bull, Hedley (1995), The Anarchical Society: A Study of Order in World Politics, New York: Columbia University Press.
- Buzan, Barry (2004), From International to World Society? English School Theory and the Social Structure of Globalisation, Cambridge: Cambridge University Press.
- CNN Wire Staff (2012), "Protesters Attack U.S. Diplomatic Compounds in Egypt, Libya", Cable News Network, September 12, at: http://www.cnn.com /2012/09/11/world/meast/egpyt-us-embassy-protests/index.html?hpt=hp_t1

- Hanna, Michael Wahid (2013), "Clouded U.S. Policy on Egypt", Foreign Policy, February 26, Available at: http://foreignpolicy.com/2013/02/26/clouded -u-s-policy-on-egypt/

- Jackson, Robert and Georg Sorensen (2016), Introduction to International Relations: Theories and Approaches, Oxford: Oxford University Press.

- Murray, Robert W. (2015), "An Introduction to the English School of International Relations," in: System, Society and the World: Exploring the English School of International Relations, edited by Robert Murray, 1-9, Bristol: E-International Relations Publishing.

- Obama, Barack (2011), "Statement of President Barack Obama on Egypt," The White House, February 10, https://www.whitehouse.gov/the-press-office/2011/02/10/statement-president-barack-obama-egypt

- Sharp, Jeremy M. (2016), "Egypt: Background and U.S. Relations", Congressional Research Service, February 25, Available at:  https://fas.org /sgp /crs/mideast/RL33003.pdf.

- Teti, Andrea and Gervasio, Gennaro (2013), "The Army’s coup in Egypt: for the People or Against the People?",Open Democracy, July 10. Retrieved from, http://www.opendemocracy.net/andrea-teti-gennarogervasio/army%E2%80%9 9s-coup-in-egypt-for-people-or-against-people.