اثر تلقیح با گونه‌های میکوریزا و ازتوباکتر کروکوکوم بر مراحل فنولوژی و عملکرد دانه ژنوتیپ‌های لوبیا قرمز (Phaseolus vulgaris L.)

الموضوعات : پژوهش نامه کشاورزی

هادی خاوری ¹ , قدرت اله شاکرمی ²

1 - گروه کشاورزی، زراعت، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد، ایران
2 - گروه کشاورزی، زراعت، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد، ایران

تاريخ الإرسال : 05 السبت , شعبان, 1439 تاريخ التأكيد : 21 الخميس , شوال, 1439 تاريخ الإصدار : 14 الخميس , ربيع الأول, 1440

الکلمات المفتاحية: رشد زایشی, لوبیا قرمز, وابستگی میکوریزایی, پاسخ میکوریزایی,

ملخص المقالة :

به منظور ارزیابی اثر کودهای زیستی میکوریزا و ازتوباکتر بر مراحل فنولوژی و عملکرد دانه ژنوتیپ های لوبیا قرمز، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 1395 در منطقه بیران شهر لرستان اجرا شد. تیمارها شامل تلقیح با میکوریزا آربسکولار گونه های (Glomus etunicatum, G. Intraradices, G. mossea) در دو سطح (تلقیح و بدون تلقیح) ، مایه زنی با (Azotobacter chroococcum Strain 15) در دو سطح (مایه زنی و عدم مایه زنی) و ژنوتیپ های لوبیا قرمز شامل (توده بیران شهر، ارقام اختر و گلی) بودند. نتایج نشان داد که اثر ازتوباکتر بر روز تا پر شدن دانه ها، اثر دوگانه میکوریزا×ژنوتیپ بر روز تا تشکیل غلاف و روز تا رسیدگی فیزیولوژیکی و اثر سه گانه ازتوباکتر×میکوریزا×ژنوتیپ بر عملکرد دانه از نظر آماری مثبت و معنی دار گردید. بیشترین عملکرد دانه (90/2981 کیلوگرم در هکتار) از اثر توأم مایه زنی ازتوباکتر×تلقیح میکوریزا×رقم گلی با فرم بوته رونده و رشد نامحدود به دست آمد. همچنین بیشترین درصد وابستگی و پاسخ میکوریزایی به ترتیب (49/13 و 59/15%) در تیمار مایه زنی ازتوباکتر در تلقیح میکوریزا در رقم گلی و کمترین وابستگی و پاسخ میکوریزایی به ترتیب (43/3 و 56/3%) در تیمار مایه زنی ازتوباکتر در تلقیح میکوریزا در رقم اختر به دست آمد. نتایج نشان داد که همزیستی میکوریزایی یا به عبارتی وابستگی میکوریزایی این امکان را برای گیاهان میزبان فراهم می سازد تا با توسعه ریشه ها به سطح بیشتری از خاک دسترسی پیداکرده و با گسترش سطح جذب شبکه های هیفی ریشه، جذب آب و عناصر غذایی را بهبود بخشیده و درنهایت سبب افزایش رشد و عملکرد گیاهان میکوریزایی گردد.