ارزیابی تودههای گندم نان برای تحمل به تنش خشکی

الموضوعات : پژوهش های به زراعی

یوسف ارشد ¹ , مهدی زهراوی ² , علی سلطانی ³

1 - مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
2 - مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
3 - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی یزد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران

تاريخ الإرسال : 02 الأحد , محرم, 1441 تاريخ التأكيد : 28 الخميس , جمادى الأولى, 1441 تاريخ الإصدار : 05 السبت , رجب, 1441

الکلمات المفتاحية: تنوع, بانک ژن, ژرمپلاسم,

ملخص المقالة :

به منظور بررسی تغییرات صفات زراعی تحت شرایط تنش خشکی و شناسایی ژرمپلاسم متحمل تعداد484نمونه ژنتیکی از کلکسیون گندم نان بانک ژن گیاهی ملی در مرزعه یزد در دو شرایط نرمال و تنشخشکی با کاشت ارقام شاهد متحمل )کویر، روشن و ماهوتی( مورد بررسی قرار گرفتند. تنش خشکی باقطع آبیاری اعمال گردید و و از بین تودههای مورد بررسی، 71نمونه ژنتیکی بقاء یافتند که ارزیابیصفات زراعی برای آنها و برای نمونههای ژنتیکی متناظر آنها در شرایط نرمال، مطابق با دستورالعملبینالمللی انجام شد. بررسی مقادیر آمارههای توصیفی نشان داد که در شرایط نرمال، صفت وزن دانه پنجسنبله و در شرایط تنش خشکی، صفت تعداد پنجه بارور دارای بیشترین ضریب تغییرات بودند. بیشترینمیزان کاهش میانگین صفات در شرایط تنش خشکی نسبت به شرایط نرمال به صفت وزن دانه پنج سنبله) 23/8درصد( و سپس به صفت تعداد پنجه بارور ) 21/1درصد( اختصاص داشت. تقریباً در تمام صفاتمورد ارزیابی، نمونههای ژنتیکی برتر از ارقام شاهد هم در شرایط نرمال و هم در شرایط تنش خشکیشناسایی گردید. صفت وزن دانه پنج سنبله در شرایط تنش خشکی با صفات تعداد گلچه درسنبلچه)* ،(r=0/272تعداد دانه درسنبله )** ،(r=0/742وزن صددانه )** ،(r=0/663طول دوره پر شدن دانه)** (r=0/314و روز تا سنبلهدهی )* (r=-0/238دارای همبستگی معنیدار بود. نمونههای ژنتیکی درشرایط تنش خشکی و شرایط نرمال توسط دندورگرام تجزیه خوشهای به چهار گروه تقسیم شدند و تمایزبین گروهها با استفاده از توابع تشخیصی مورد تأیید قرار گرفت. نمونههای ژنتیکی برتر شناسایی شده دراین تحقیق در برنامههای اصلاحی تحمل گندم به تنش خشکی قابل استفاده میباشند