بررسی اثرات برگ‌زدایی برخصوصیات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی آفتابگردان درشرایط تنش قطع آبیاری در منطقه ورامین

الموضوعات : پژوهش های زراعی در حاشیه کویر

فرشاد قوشچی ¹

1 - گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ورامین- پیشوا، ورامین، تهران، ایران.

تاريخ الإرسال : 11 السبت , ذو الحجة, 1441 تاريخ التأكيد : 11 السبت , ذو الحجة, 1441 تاريخ الإصدار : 29 الأحد , شوال, 1438

الکلمات المفتاحية: پرولین, عملکرد دانه, محتوی آب نسبی, حذف برگ,

ملخص المقالة :

در آفتابگردان، حساسیت به تنش قطع آب مدتی پیش از ظهور طبق ها تا زمان رنگ گیری کامل دانه ها زیاد است، اما بیش ترین حساسیت به تنش کمبود آب، در مرحله گرده افشانی است. کاهش سطح برگ ها نخستین راهکاری گیاه و یکی از مهم ترین ساز و کار های سازگاری گیاه به تنش کم آبی است .به منظور اثرات برگ زدایی بر خصوصیات کمی و کیفی آفتابگردان در شرایط قطع آبیاری آزمایشی به صورت کرت های یک بار خرد شده (اسپیلت پلات) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی انجام شد. عامل اصلی تنش قطع آبیاری در چهار سطح شامل آبیاری مطلوب (S1) قطع آبیاری از مرحله غنچه دهی تا گلدهی(S2) ، قطع آبیاری از مرحله گلدهی تا ابتدای پرشدن دانه(S3) و قطع آبیاری از ابتدای پر شدن دانه تا رسیدگی فیزیولوژیک (S4) و عامل فرعی برگ زدایی در سه سطح شامل عدم حذف برگ ها (F1) حذف 25 درصد برگ ها(F2) و حذف 50 درصد برگ (F3) بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر اصلی تنش قطع آبیاری برتمام صفات مورد مطالعه شامل عملکرد دانه عملکرد بیولوژیک، میزان روغن، پایداری غشای سیتوپلاسمی، محتوی رطوبت نسبی، کلروفیل کل و پرولین در سطح یک و پنج درصد معنی دار بود. اثر اصلی برگ زدایی نیز غیر از صفات عملکرد دانه و بیولوژیک در سایر صفات در سطح یک و پنج درصد معنی دار بود. اما اثرات متقابل تیمار ها بر صفات مورد آزمایش معنی دار نبود. قطع آبیاری در مرحله گلدهی تا ابتدای پر شدن دانه به میزان 44 درصد موجب کاهش عملکرد دانه نسبت به شرایط آبیاری مطلوب شد. همچنین دراین شرایط میزان پرولین به تعداد قابل ملاحظه ای افزایش پیدا کرد و به 8/56 میکرو مول برگرم وزن تر رسید که 49 درصد بیش از شرایط آبیاری معمول بود. از طرفی با حذف 50 درصد برگ ها به طور معنی داری کلرفیل کل و محتوی آب نسبی گیاه افزایش یافت.