بررسـی اثر شـوری بر گیـاه پالایـی خاک‌های آلـوده به کادمیـوم توسط گیـاه آفتابگـردان (Helianthus annuus L.)

الموضوعات : پژوهش های زراعی در حاشیه کویر

احمد بوربور حسین بیگی ¹ , محمدرضا ممیزی ² , مجید آقامحسنی فشمی ³

1 - مرکز تحقیقات فنآوری‌های نوین تولید غذای سالم، واحد ورامین- پیشوا، دانشگاه آزاد اسلامی، ورامین- تهران- ایران.
2 - مرکز تحقیقات فنآوری‌های نوین تولید غذای سالم، واحد ورامین- پیشوا، دانشگاه آزاد اسلامی، ورامین- تهران- ایران.
3 - مرکز تحقیقات فنآوری‌های نوین تولید غذای سالم، واحد ورامین- پیشوا، دانشگاه آزاد اسلامی، ورامین- تهران- ایران

تاريخ الإرسال : 25 الأحد , رمضان, 1436 تاريخ التأكيد : 12 الأربعاء , ربيع الأول, 1437 تاريخ الإصدار : 19 الإثنين , ذو القعدة, 1437

الکلمات المفتاحية: آفتابگردان, شوری, فلزات سنگین, گیاه پالایی, کادمیوم,

ملخص المقالة :

به منظور بررسی اثر شوری بر گیاه پالایی خاک آلوده به کادمیوم توسط گیاه آفتابگردان، آزمایشی در گلخانه آموزشی- پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین در سال 1392 اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. تیمار های آزمایش شامل: آلودگی خاک با کادمیوم در چهار سطح: صفر، 30، 60 و 90 میلی گرم کادمیوم در کیلو گرم خاک و تیمار شوری از منبع کلرید سدیم در چهار سطح: صفر، دو، چهار و شش دسی زیمنس بر متر بودند. نتایج نشان داد بیش ترین میزان کادمیوم برگ و ساقه در تیمار (90 میلی گرم کادمیوم در کیلو گرم خاک و شش دسی زیمنس بر متر) با میانگین 33/6 میلی گرم در کیلو گرم ماده خشک و کم ترین مربوط به تیمار (90 میلی گرم کادمیوم در کیلو گرم خاک و شاهد) با 13/13 میلی گرم در کیلو گرم و بیش ترین ضریب جذب کادمیوم در شوری (شش دسی زیمنس بر متر+ 30 میلی گرم کادمیوم در کیلو گرم خاک) با 199/0 و کم ترین مربوط به تیمار (شاهد+ 90 میلی گرم کادمیوم در کیلو گرم خاک 095/0)، بیش ترین و کم ترین درصد پروتئین در تیمار شاهد و تیمار 90 میلی گرم کادمیوم در کیلو گرم خاک به ترتیب با میانگین 32 و 23 درصد به دست آمد. بیش ترین درصـد پروتئین در تیمار شش (دسـی زیمنس بر متـر) با میانگیـن 38 درصـد حاصـل شـد. کم ترین درصد پروتئین نیز مربوط به تیمار شاهد (شوری صفر) بود. بیش ترین و کم ترین میزان کلروفیل a از تیمار شاهد و شوری شش دسی زیمنس بر متر با میانگین 096/1 و 767/0 میلی گرم بر گرم وزن تر برگ حاصل شد. بیش ترین و کم ترین محتوی پرولین در تیمار 90 میلی گرم کادمیوم در کیلو گرم خاک و شاهد به ترتیب با میانگین 621 و 523 میکرو مول در وزن تر برگ به دست آمد. بیش ترین و کم ترین محتوی نسبی آب در تیمار شاهد و تیمار 90 میلی گرم کادمیوم در کیلوگرم خاک به ترتیب با میانگین 76 و 60 درصد مشاهده شد. بیش ترین محتوی نسبی آب در تیمار شاهد (شوری صفر) با میانگین 74 درصد و کم ترین آن نیز مربوط به تیمار شش دسی زیمنس بر متر بود. نتایج نشان داد که شوری و کادمیوم بر محتوی نسبی آب، محتوی پرولین، محتوی کادمیوم برگ و ساقه، ضریب جذب کادمیوم، درصد پروتئین، محتوی کلروفیل aتأثیر معنی داری داشتند اما تأثیر شوری بر درصد روغن معنی دار نبود. اثر متقابل کادمیوم و شوری نیز بر محتوی کادمیوم برگ و ساقه، ضریب جذب کادمیوم، محتوی کلروفیل a معنی دار بود. شوری سبب افزایش فراهمی و جذب کادمیوم توسط گیاه شد به طوری که با افزایش شوری محتوی کادمیوم گیاه نیز افزایش یافت.