سنجش وارزیابی عملکرد استان بوشهر در بخش زراعت

الموضوعات : پژوهش های زراعی در حاشیه کویر

یعقوب زارعی ¹ (گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران)
علیرضا استعلاجی ² (استاد جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یادگار امام خمینی (ره)، شهر ری، ایران)

تاريخ الإرسال : 03 الأحد , رجب, 1437 تاريخ التأكيد : 13 الإثنين , شوال, 1437 تاريخ الإصدار : 01 الأربعاء , ذو الحجة, 1438

الکلمات المفتاحية: تاپسیس, استان بوشهر, تولید, کشت, زیر‌بخش‌های زراعی,

ملخص المقالة :

زراعت بزرگ ترین زیر بخش کشاورزی است که 56 درصد از ارزش افزوده، 60 درصد از اشتغال و 82 درصد از تولیدات این بخش را به خود اختصاص داد. از سوی دیگر عمده ترین نیاز های غذایی بشر نظیر غلات، حبوبات، سبزیجات و میوه جات از طریق زیر بخش زراعت تامین می گردد. با عنایت به نقش اثر گذار گیاهان زراعی در جوامع انسانی می توان اذعان نمود که انسـان به طرق مختلف وابسته به محصولات زراعی است. به طوری که گیاهان زراعی به طور مستقیم و غیر مستقیم تأمین کننده اصلی مواد غذایی یعنی پروتئین ها، هیدرات های کربن، چربی ها، ویتامین ها و مواد معدنی هستند. همچنین امروزه بسیاری از کشور های پیشرفته جهان از طریق صادرات محصولات زراعی (خصوصاً صادرات غلات) ارز کلانی را وارد کشور خود می کنند. ارزش دارویی برخی گیاهان زراعی، اهمیت صنعتـی، زیست محیطی و ارزش گیاهان زراعی در احیای خواص فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک از دیگر کارکرد های مهم محصولات زراعی است که نقش آن ها را انکارپذیر می نماید. بر همین اساس پژوهش حاضر قصـد دارد جهت بهره برداری صحیح و مطلوب تر برنامه ریزان و تصمیم گیران از ظرفیت های بالقوه و غنی در کشور، با تکیه بر روش های کمی به سطح بندی و مقایسه شش زیر بخش زراعت در استان بوشهر بپردازد تا ضمن ارزیابی عملکرد آن ها، درجه برخورداری و میزان محرومیت مناطق نیز مورد تحلیل قرار گیرد. این بررسی با استفاده از منابع اسنادی سال 1390، درصدد است تا میزان توسعه زراعت در استان بوشهر را با استفاده از مدل تاپسیس و نرم افزار های Excel وSpss با رویکردی توصیفی- تحلیلی، مورد ارزیابی قرار دهد. سنجش میزان توسعه یافتگی بخش زراعت در منطقه مورد مطالعه حاکی از وجود شکاف عمیقی بین زیربخش های زراعی در استان بوشهر می باشد. به طوری که زیر بخش سبزیجات با 65/0 تنها زیر بخش توسعه یافته در استان می باشد. پس از آن نیز زیر بخش غلات با 58/0 در سطح متوسطی از توسعه قرار گرفت. در نقطه مقابل نتایج گواه این مطلب است که چهـار زیر بخش جالیزی، صنعتی، علوفه ای و حبوبات در جرگه بسیار محروم قرار داشته اند. این بررسی معتقد است، تنوع اقلیمی و توان اکولوژیکی استان و همچنین جایگاه مهم بخش زراعت در تامین امنیت غذایی و اقتصاد کشاورزی جامعه ایجاب می نماید. متولیان امر ضمن کسب شناخت همه جانبه، برنامه ریزی دقیق و مدیریت هدفمند، با به کارگیری روش های علمی بستر لازم جهت ارتقای تولید و نیل به خودکفایی در کشاورزی کشور را فراهم سازند