بررسی روند تغییرات عملکرد دانه و صفات فیزیولوژیکی در 15 رقم گندم نان زمستانه و بینابین

الموضوعات : پژوهش های زراعی در حاشیه کویر

سعید صدر جهانی ¹ , محسن اسماعیل زاده مقدّم ² , نبی الله نعمتی ³ , مهرداد بلوریان ⁴ , علیرضا نورزاد ⁵ , مریم خسروانی فراهانی ⁶

1 - گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین- پیشوا، ورامین، تهران – ایران
2 - عضو هیات علمی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج
3 - گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین- پیشوا، ورامین، تهران – ایران
4 - صندوق بیمه محصولات کشاورزی،تهران، ایران
5 - صندوق بیمه محصولات کشاورزی،تهران، ایران
6 - گروه گیاهپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک، اراک، ایران

تاريخ الإرسال : 24 الأحد , صفر, 1442 تاريخ التأكيد : 24 الأحد , صفر, 1442 تاريخ الإصدار : 07 الثلاثاء , رمضان, 1439

الکلمات المفتاحية: عملکرد دانه, شاخص برداشت, ارقام گندم, عملکرد بیولوژیک و صفات فیزیولوژیک,

ملخص المقالة :

به منظور بررسی روند تغییرات عملکرد دانه و شاخص های فیزیولوژیک، در ارقام گندم نان با عادت رشد زمستانه و بینابین، آزمایشی در سال زراعی 95- 1394در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج به اجرا در آمد. در این آزمایش 15 رقم گندم زمستانه و بینابین که در طی سال های 1309 تا 1393 توسط مؤسسه معرفی شــدند، در قالـب طرح بلوک های کامل تصادفی و با سه تکرار اجرا شد. در این مطالعه صفات عملکرد دانه، شاخص برداشت، عملکرد بیولوژیک، سرعت رشد محصول و سرعت رشد نسبی محصول اندازه گیری شدند. نتایج تجزیه واریانسنشان داد اختلاف بین ژنوتیپ ها برای اکثر صفات مورد بررسیدر سطح احتمال آماری یک درصد معنی دار بود، بین ژنوتیپ ها از نظر صفات فــوق الذکر، تنوع زیــادی وجود داشت. عملکرد دانه افزایشی و این افزایش به صورت خطی در طی 84 سال گذشته بود.عملکرددانه رقم نوید با 13/5 تن در هکتار و رقم شاه پسند با 06/2 تن در هکتار به ترتیب بیش ترین و کم ترین مقدار عملکرددانه را به خود اختصاص دادند. صفات مرتبط با عملکرد دانه شامل شاخص برداشت و بیوماس در ارقام جدید نسبت به ارقام قدیمی تر افزایش یافت. همچنین صفات فیزیولوژیک شامل سرعت رشد محصول در ارقام جدید تر در مقایسه با ارقام قدیمی افزایش داشت. اما چنین روندی برای سرعت رشد نسبی محصول برای اکثریت ارقام جدید مشاهده نشد.