ارزیابی شاخص‌های رشد و روابط همبستگی صفات هشت رقم کلزا در تاریخ‌های کاشت مطلوب و تاخیری

الموضوعات : پژوهش های زراعی در حاشیه کویر

مسعود براتی ¹ ( دانش آموخته زراعت، گروه کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بجنورد، بجنورد، ایران )
مهدی عزیزی ² ( عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان شمالی )
رضا اباذریان ³ ( زراعت، گروه کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بجنورد، بجنورد، ایران )
پویا آروین ⁴ ( دانش آموخته زراعت، گروه کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بجنورد، بجنورد، ایران )

تاريخ الإرسال : 18 الإثنين , رجب, 1432 تاريخ التأكيد : 29 الإثنين , رمضان, 1432 تاريخ الإصدار : 23 الخميس , رجب, 1435

الکلمات المفتاحية: تاریخ کاشت, شاخص‌های رشد, واژگان کلیدی: کلزا, فیزیولوژی و مورفولوژی کلزا,

ملخص المقالة :

چکیده به منظور ارزیابی اثر تاریخ کاشت بر شاخص های رشد، صفات فیزیولوژیک و مورفولوژیک ارقام کلزا، تحقیقی در شهرستان بجنورد، به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. عامل اصلی شامل تاریخ کاشت در دو سطح (30 شهریور ماه، 25 مهر ماه) و عامل فرعی شامل هشت رقم (زرفـام، لیکـورد، ابونیـت، SLM046، اپـرا، الـویس، اکاپی واورینت) بود. صفـات مورد بررسـی شامل شـاخص های رشد TDM،RGR ،CGR و صفات ارتفاع بوته، قطر طوقه، تعداد شاخه های فرعی، طول غلاف، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه درغلاف، وزن هزار دانه و عملکرد دانه بودند. همچنین روابط همبستگی بین صفات و معادلات رشد نسبت به درجه روز رشـد (GDD) تعییـن گـردید. نتـایج آنالیـز رشد نشـان داد که تاریخ کاشت تاثیـر معنـی داری بر هیـچ یک از شاخـص هایTDM ، RGR و CGR نداشت. تفاوت بین ارقام از نظر شاخص های رشد معنی دار بود ولی اثر متقابل تاریخ کاشت و رقم بر TDMوCGR معنی دار نشد. حداکثر شاخص های رشد در تاریخ کاشت 25 مهر حاصل شد و در بین ارقام مورد آزمایش، ارقام زرفام و ابونیت به ترتیب بیش ترین شاخص های رشد را دارا بودند. بررسی صفات زراعی نشان داد که تاریخ کاشت تاثیر معنی داری بر وزن هزار دانه و عملکرد دانه نداشت ولی در سایر صفات اختلاف معنی داری نشان داد. همچنین رقم های ابونیت و زرفام به ترتیب نسبت به سایر ارقام برتری داشتند. در بررسی روابط همبستگی نیز صفات تعداد غلاف در بوته (**68/0r=) و تعداد شاخه های فرعی (**43/0r=) به ترتیب بیش ترین همبستگی مثبت و معنی دار را با عملکرد دانه نشان دادند. به طور کلی نتایج این آزمایش نشان داد که از آن جائی که اختلاف معنی داری بین عملکرد دو تاریخ کاشت 30 شهریور و 25 مهر وجود ندارد، بنابراین تاریخ کاشت 30 شهریور به جهت کاهش خطر برخورد به سرما در منطقه بجنورد جهت کاشت کلزا پیشنهاد می شود.