بررسی رابطه بین جهان ـ محلی شدن با فردگرایی و جمع‌گرایی

الموضوعات : مطالعات میان فرهنگی

عاطفه ذهبی ¹ (کارشناسی ارشد جامعه شناسی، دانشگاه یزد)
مهدی عالی نژاد ² (کارشناسی ارشد جامعه شناسی، دانشگاه یزد)
مهناز فرهمند ³ (استادیار جامعه شناسی، دانشگاه یزد)

تاريخ الإرسال : 09 الجمعة , ذو القعدة, 1437 تاريخ التأكيد : 09 الإثنين , جمادى الأولى, 1438 تاريخ الإصدار : 11 الجمعة , جمادى الثانية, 1438

الکلمات المفتاحية: فردگرایی, جمع گرایی, جهان ـ محلی‌شدن,

ملخص المقالة :

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین جهان ـ محلی‌شدن با فردگرایی و جمع‌گرایی در بین دانشجویان دانشگاه یزد انجام شده است. متغیرهای وابسته این پژوهش، فردگرایی و جمع‌گرایی است که در ابعاد افقی و عمودی بر اساس نظریات تریاندیس سنجیده شده است. روش پژوهش، پیمایش و ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه است که از بین جامعه آماری با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای متناسب، تعداد 384 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شده‌اند. سوال اصلی پژوهش به دنبال این بوده که آیا رابطه معناداری میان جهان- محلی شدن و فردگرایی و جمع گرایی وجود دارد؟ با توجه به سوال اصلی تحقیق فرضیه اصلی بر وجود رابطه میان جهان – محلی شدن با فرگرایی و جمع گرایی اشاره دارد. همچنین فرضیات فرعی حاکی از این است که میان متغیرهای زمینه ای جنس، وضعیت تأهل و تحصیلات با فردگرایی و جمع گرایی رابطه وجود دارد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که بین جنس، وضعیت تأهل و میزان تحصیلات با فردگرایی و جمع‌گرایی رابطه معناداری وجود ندارد. بین جهان ـ محلی‌شدن با فردگرایی رابطه معناداری مشاهده شد. همچنین میان متغیر جمع‌گرایی با جهان محلی- شدن نیز رابطه معناداری وجود دارد. تحلیل رگرسیون چندمتغیره نشان می‌دهد که بعد تقابل با کشورهای جهان ﺑﯿﺶ از 16 درﺻﺪ از وارﯾﺎﻧﺲ جمع‌گرایی را تبیین می‌کند. همچنین بعد انطباق با روند جهانی‌شدن، 5/9 درﺻﺪ از وارﯾﺎﻧﺲ ﻓﺮدﮔﺮاﯾﯽ را تبیین می‌کند

المصادر:

 
اﺣﻤﺪی، ﻓﺮﺷﺘﻪ (1383). ﻓﺮدﯾﺖ ﺳﻨﮓ ﺑﻨﺎی دﻣﻮکراسی اﺳﺖ، ﮐﺘﺎب ﻣﺎه ﻋﻠﻮم اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، دوره ﺳﻮم، ﺳﺎل ﻫﻔﺘﻢ، ﺷﻤﺎره هفتم.
اسعدی، سیدمحمد و همکاران (1385). رابطه فردگرایی و جمع­گرایی با شیوه دانستن مستقل و ارتباطی در دانشجویان ایرانی و آمریکایی. تازه­های علوم شناختی، 8 (1)، 22-17.
اﻋﻈﻢآزاده، ﻣﻨﺼﻮره و ﺗﻮﮐﻠﯽ، ﻋﺎﻃﻔﻪ (1386). ﻓﺮدﮔﺮاﯾﯽ و ﺟﻤﻊﮔﺮاﯾﯽ و دینداری، ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ اﻧﺠﻤﻦ اﯾﺮاﻧﯽ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و ارﺗﺒﺎﻃﺎت، 9 (3): 101-125.
بیرهوف، ورنر (1384). رفتارهای اجتماعی مطلوب از دیدگاه روانشناسی اجتماعی، رضوان صدقی­نژاد، تهران، گل­آذین.
ﺗﺮﯾﺎﻧﺪﯾﺲ، هری س. (1378). ﻓﺮﻫﻨﮓ و رﻓﺘﺎر اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﺗﺮﺟﻤﻪ : ﻧﺼﺮت ﻓﺘﯽ، ﺗﻬﺮان: ﻧﺸﺮ رسانش.
ﺟﻨﮑﯿﺰ، رﯾﭽﺎرد (1381). ﻫﻮﯾﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺗﻮرج ﯾﺎراﺣﻤﺪی، ﺗﻬﺮان: ﻧﺸﺮ ﭘﮋوﻫﺶ ﺷﯿﺮازه.
ﭼﻠﺒﻲ، ﻣﺴﻌﻮﺩ (1381). ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺗﺠﺮﺑﻲ ﻧﻈﺎﻡ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ، ﺗﻬﺮﺍﻥ: مؤسسه ﭘﮋﻭﻫﺸﻲ ﻓﺮﻫﻨﮓ، ﻫﻨﺮ ﻭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ
خرم­پور، یاسین؛ افشانی، علیرضا و جواهرچیان، ندا (1393). «ﺑﺮرﺳﯽ راﺑﻄﻪ ﺑﯿﻦ ﺟﻬﺎﻧﯽﺷﺪن و ﻓﺮدﮔﺮاﯾﯽ در ﺑﯿﻦ ﺟﻮاﻧﺎن 15 ﺗﺎ 29 ﺳﺎل ﯾﺰد». ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﺗﺨﺼﺼﯽ ﻋﻠﻮم اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﯽ- واﺣﺪ ﺷﻮﺷﺘﺮ، 8 (3)،  149-172.
خواجهﻧﻮری، ﺑﯿﮋن و ﻣﻘﺪس، ﻋﻠﯽاﮐﺒﺮ (1387). ﺑﺮرﺳﯽ ﻋﻮاﻣﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ ﻣﯿﺰان ﮔﺬران اوﻗﺎت ﻓﺮاﻏﺖ، ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ: داﻧﺶآﻣﻮزان دﺑﯿﺮﺳﺘﺎﻧﯽ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن آﺑﺎده، ﭘﮋوﻫﺸﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻮم اﻧﺴﺎﻧﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ داﻧﺸﮕﺎه ﻣﺎزﻧﺪران، وﯾﮋهﻧﺎﻣﻪ ﭘﮋوﻫﺶ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ،8 (2)، 132-156.
ﺧﻮاﺟﻪ ﻧﻮری، ﺑﯿﮋن و ﭘﺮﻧﯿﺎن، ﻟﯿﻼ و ﻣﺎزﯾﺎر، ﺟﻌﻔﺮی (1392). ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ راﺑﻄﻪ ﺟﻬﺎﻧﯽﺷﺪن ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺑﺎ ﻓﺮدﮔﺮاﯾﯽ و ﺟﻤﻊﮔﺮاﯾﯽ ﺟﻮاﻧﺎن ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ: ﺷﻬﺮ ﺷﯿﺮاز، ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎﺳﯽ ﮐﺎرﺑﺮدی، 24 (4)، 66-43.
 ﺩﻓﺘﺮ ﻃﺮﺡﻫﺎﻱ ﻣﻠﻲ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺍﺭﺷﺎﺩ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎ ﻭ ﻧﮕﺮﺵﻫﺎﻱ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ؛ ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎﻱ ﭘﻴﻤﺎﻳﺶ ﺩﺭ ٢٨ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻛﺸﻮﺭ. PCCI.ir
راﺑﺮﺗﺴﻮن، رونالد. (1383). ﺟﻬﺎن ـ ﻣﺤﻠﯽ ﺷﺪن: زﻣﺎن ـ ﻣﮑﺎن و ﻫﻤﮕﻮﻧﯽ ـ ﻧﺎﻫﻤﮕﻮﻧﯽ. مترجم م. ﻓﺮﻫﺎدﭘﻮر، ارﻏﻨﻮن، ﺷﻤﺎره 24: 237-211.
 ﺭﻭﺷﻪ، ﮔﻲ (١٣٧٦). ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺗﺎﻟﻜﻮﺕ ﭘﺎﺭﺳﻮﻧﺰ، ﺗﺮﺟﻤﻪ: ﻋﺒﺪﺍﻟﺤﺴﻴﻦ ﻧﻴﻚﮔﻬﺮ، ﺗﻬﺮﺍﻥ: ﺗﺒﻴﺎﻥ.
ﺳﺤﺎﺑﯽ، جلیل (1389). «ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺑﻌﺪ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺟﻬﺎﻧﯽﺷﺪن ﺑﺮ ﻫﻮﯾﺖ ﻗﻮﻣﯽ (ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮردی ﺟﻮاﻧﺎن 15 ﺗﺎ 29 ﺳﺎﻟﻪ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﺑﻮﮐﺎن»، ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ملی، 11 (1)، 1-41.
 ﻋﻈﻴﻤﻲﻫﺎﺷﻤﻲ، ﻣﮋﮔﺎﻥ (1373). ﻋﺎﻡﮔﺮﺍﻳﻲ ﻭ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﺁﻥ، ﭘﺎﻳﺎﻥﻧﺎﻣﻪ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻲ ﺍﺭﺷﺪ ﭘﮋﻭﻫﺸﮕﺮﻱ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ، ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻬﺸﺘﻲ، دانشکده علوم اجتماعی، گروه علوم اجتماعی.
 ﻓﮑﻮﻫﯽ، ﻧﺎﺻﺮ (1381). ﺑﺮرﺳﯽ ﻋﻠﻞ و ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﻘﺪم ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺟﻤﻌﯽ ﺑﺮ ﻓﺮدی، ﻣﻘﺎﻻت ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﻫﻤﺎﯾﺶ اداره ﮐﻞ ﻓﺮﻫﻨﮓ و ارﺷﺎد اﺳﻼﻣﯽ اﺳﺘﺎن ﺗﻬﺮان.
 ﮐﻮزر، ﻟﻮﺋﯿﺰ (1379). ﺑﺰرﮔﺎن ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎﺳﯽ ﮐﻼﺳﯿﮏ، ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﺤﺴﻦ ﺛﻼﺛﯽ، ﺗﻬﺮان.
ﮐﯿﻠﯽ، ری؛ ﻣﺎرﻓﯿﻠﯿﺖ، ﻓﯿﻞ (1382). ﺟﻬﺎﻧﯽﺷﺪن و ﺟﻬﺎن ﺳﻮم، ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺣﺴﻦ ﻧﻮراﻧﯽ‌ﺑﯿﺪﺧﺘﯽ، ﻣﺠﯿﺪ ﻋﻠﯽ ﺷﯿﺦﻋﻠﯿﺎن، ﺗﻬﺮان: اﻧﺘﺸﺎرات وزارت اﻣﻮر خارجه.
 ﮐﯿﻮﯾﺴﺘﻮ، ﭘﯿﺘﺮ (1380). اﻧﺪﯾﺸﻪﻫﺎی ﺑﻨﯿﺎدی در ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎﺳﯽ، ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﻨﻮﭼﻬﺮ ﺻﺒﻮری. ﺗﻬﺮان، ﻧﺸﺮ ﻧﯽ.
 ﮔﯿﺒﯿﻨﺰ و ج. ﺑﻮرﯾﻤﺮ. (1384). ﺳﯿﺎﺳﺖ ﭘﺴﺖ ﻣﺪرﻧﯿﺘﻪ، ﺗﺮﺟﻤﻪ: ﻣﻨﺼﻮر اﻧﺼﺎری، ﺗﻬﺮان: ﮔﺎم ﻧﻮ.
 ﮔﯿﺪﻧﺰ، آنتونی. (1378). ﺗﺠﺪد، ﺗﺸﺨﺺ، ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﻫﻮﯾﺖ ﺷﺨﺼﯽ در ﻋﺼﺮ ﺟﺪﯾﺪ، ﺗﺮﺟﻤﻪ: ﻧﺎﺻﺮ ﻣﻮﻓﻘﯿﺎن، ﺗﻬﺮان: ﻧﺸﺮ ﻧﯽ.  
 لیتل، دانیل (1373). تبیین در علوم اجتماعی، عبدالکریم سروش، تهران، مؤسسه فرهنگی صراط.
ﻣﺤﺴﻨﯽﺗﺒﺮﯾﺰی، علیرضا و م. ﺻﺪاﻗﺘﯽ ﻓﺮد. (1390). «ﭘﮋوﻫﺸﯽ درﺑﺎره ﺑﯽﺗﻔﺎوﺗﯽ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ در اﯾﺮان. ﻣﻮرد ﭘﮋوﻫﺶ: ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﺗﻬﺮاﻧﯽ»، ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎﺳﯽ ﮐﺎرﺑﺮدی، 23 (3)، 1-22.
ﻣﺤﻤﺪﻱﺷﻜﻴﺒﺎ، ﻋﺒﺎﺱ (1379). ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﻲ ﺍﺯ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﺗﻬﺮﺍﻧﻲ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻓﺮﺩﻱ ﻭ ﺟﻤﻌﻲ، ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ، ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻭ ﺳﻨﺠﺶ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺍﻱ ﺻﺪﺍ ﻭ ﺳﻴﻤﺎ.
ﻣﻌﻴﺪﻓﺮ، ﺳﻌﻴﺪ ﻭ ﺩﺭﺑﻨﺪﻱ، ﺳﻴﺪﻋﻠﻴﺮﺿﺎ (1385). «ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻭ ﻧﮕﺮﺵ ﺟﻤﻊﮔﺮﺍﻳﺎﻧﻪ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﺗﻬﺮﺍﻧﻲ». ﻣﺠﻠﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎﺳﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ، 7 (٣)، ٥٨ـ٣٤.
ﻧﺠﻔﯽ اﻓﺮا، مهدی و ﭘﺎﺗﺮﯾﺲ ﺳﯽ. ﺑﻮرودور (1393). ﻣﻄﺎﻟﻌﮥ ﺗﻄﺒﯿﻘﯽ در ﻣﻮاﺟﻬﮥ ﺟﻬﺎن اﺳﻼم ﺑﺎ ﺟﻬﺎن ـ ﻣﺤﻠّﯽﮔﺮاﯾﯽ. فصل‌نامه مطالعات راهبردی سیاست‌گذاری عمومی. 5 (14)، 83-108.
نوروزی، ﻓﻴﺾﺍ... (١٣٧٥). ﻓﺮﺩﮔﺮﺍﻳﻲ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ، ﭘﺎﻳﺎﻥﻧﺎﻣﻪ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻲ ﺍﺭﺷﺪ ﭘﮋﻭﻫﺸﮕﺮﻱ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻬﺸﺘﻲ، دانشکده علوم اجتماعی، گروه علوم اجتماعی 
وﺛﻮﻗﯽ، ﻣﻨﺼﻮر و ﺣﺴﯿﻦ، ﻣﯿﺮزاﯾﯽ (1387). ﻓﺮدﮔﺮاﯾﯽ: ﺗﺄﻣﻠﯽ در اﺑﻌﺎد و ﺷﺎﺧﺺﻫﺎ، نامه ﻋﻠﻮم اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، 16 (34)، 142-117.
هافستد، ﮔﺮتﻫﺎ (1387). ﻓﺮﻫﻨﮓﻫﺎ و ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ، ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی ذﻫﻦ، ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻋﻠﯽاﮐﺒﺮ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و اﺳﻤﺎﻋﯿﻞ ﮐﺎوﺳﯽ، ﺗﻬﺮان: اﻧﺘﺸﺎرات ﭘﮋوﻫﺸﮑﺪه ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ.
 

 Bauman Z. (2007) Liquid Times, Polity Press.
 Beyer. P (1994). Religion and Globalization, London: Sage.
 Côté, J.E. (2006) "Acculturation and  Identity: The Role of Individualization Theory, " Human  Development, 49: 31–35.
 Elliott، A. & C. Lemert (2006) The new individualis, London: Routledge.
 Featherston, Mike, (1995), Undoing Culture: Globalization, Postmodernism and Identity, Sage publication Inc.
 Featherstone, M. (1993). ‘Global and local cultures’. In J Bird, B Curtis, T Putnam, G Robertson & L Tickner (Eds.), Mapping the futures: local cultures, global change (pp. 169-187). London: Routledge.
 Fornas, Johan. (1995), Cultural Theory and Late Modernity, Johan, Sage publication Ltd.
Giddens, A. (1990). The consequences of modernity. Oxford, England: Polity Press.
 Giddens, Antoni (1994). Living in a Post-traditional Society. In Beck, Giddens and Lash, Reflexive Modernization.
 Giulianotti, R. & Robertson, R. (2007). Forms of Glocalization: Globalization and the Migration Strategies of Scottish Football Fans in North America. Sociology, 41 (1), 133-152.
 Herriot, P. W. Scott-Jackson (2002), "Globalization, Social Identities and employment". British  Journal of Management, 13: 249-257.
 Hofsted, Greet (1991). Cultures and Organizations. London: MC Graw-Hill.
 Khondker, H. H. (2004). Glocalization as globalization: Evolution of a sociological concept. Bangladeshe-Journal of Sociology. Vol. 1, No. 2,1-9.
 Palante، G. (1908) La Sensibilité Individualiste, Revue du Mercure de France, www. librairal. org/ wiki/ Georges_Palante: La_Sensibilité_ individualiste.
 Riesman, David (1956),"The Lonely Crowd, study of the changing American character", with Nathan Glazer and Reuel Denney, Double day & Company INC, GARDENCITY, New York.