ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد برخی از ژنوتیپ‌های باقلا (Vicia faba L.) در تاریخ‌های کاشت مختلف در استان گیلان

الموضوعات : زراعت و اصلاح نباتات

پیمان شریفی ¹ (دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران)

تاريخ الإرسال : 02 الأربعاء , رجب, 1441 تاريخ التأكيد : 17 الثلاثاء , ذو الحجة, 1442 تاريخ الإصدار : 26 الخميس , جمادى الثانية, 1441

الکلمات المفتاحية: تنوع ژنتیکی, عملکرد دانه, صفات مورفولوژیک, باقلا,

ملخص المقالة :

آزمایش حاضر به‌منظور بررسی اثر تاریخ‌های کاشت مختلف بر عملکرد و اجزای عملکرد چند ژنوتیپ‌ باقلا، به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 94-1393 در استان گیلان انجام پذیرفت. عامل اصلی تاریخ کاشت در چهار سطح (10 آذر، 1دی، 16 دی و 11 اسفند) و عامل فرعی ژنوتیپ در 6 سطح (توده بومی گیلان، توده بومی دانه‌ریز بروجرد، رقم فرانسه، رقم برکت، رقم FILIP3 و رقم FILIP5) بود. اثر تاریخ کاشت بر همه صفات مطالعه شده معنی‌دار بود. اثر ژنوتیپ بر تمام صفات به جز تعداد روز تا رسیدگی و محتوی رطوبت نسبی برگ معنی‌دار بود. برهمکنش دو عامل بر عملکرد دانه، تعداد روز تا سبز شدن، وزن صد دانه، تعداد دانه در غلاف و تعداد غلاف در بوته معنی‌دار بود. بیشترین زمان رسیدن دانه‌ها (22/175 روز) در تاریخ کاشت اول دیده شد و این زمان در تاریخ کاشت آخر، کاهش 42 درصدی داشت. با توجه به معنی‌دار بودن برهمکنش ژنوتیپ در تاریخ کاشت، اثر ساده ژنوتیپ در هر سطح تاریخ کاشت بررسی شد و نشان داده شد که در هر چهار تاریخ کاشت، توده بومی گیلان به‌ترتیب با مقادیر 04/3208، 1858، 8/1101 و 2/605 کیلوگرم در هکتار، بیشترین عملکرد دانه را داشتند. تأخیر در کاشت بر محتوی نیتروژن دانه به میزان 22 درصد افزود. بر اساس نتایج حاصل از پژوهش حاضر و با توجه به شرایط آب و هوایی، اوایل آذر می‌تواند به‌عنوان زمان مناسب برای کاشت باقلا در منطقه در نظر گرفته شود.