شبیه‌سازی توزیع رطوبت اطراف ریشه گیاه ذرت در خاکی با بافت سنگین تحت آبیاری قطره‌ای نواری با استفاده از مدلHYDRUS

الموضوعات : زراعت و اصلاح نباتات

پرنیان مجیدی چهارمحالی ¹ , حیدرعلی کشکولی ² , داود خدادادی دهکردی ³ , علی مختاران ⁴ , اصلان اگدرنژاد ⁵

1 - گروه علوم و مهندسی آب، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.
2 - گروه علوم و مهندسی آب، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.
3 - گروه علوم و مهندسی آب، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
4 - استادیار پژوهشی بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش
5 - استادیار، گروه علوم و مهندسی آب، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.

تاريخ الإرسال : 25 السبت , ذو الحجة, 1441 تاريخ التأكيد : 17 الثلاثاء , ذو الحجة, 1442 تاريخ الإصدار : 26 الخميس , جمادى الثانية, 1441

الکلمات المفتاحية: ذرت, دور آبیاری, آبیاری قطره‌ای نواری, توزیع رطوبت, مدل هایدروس,

ملخص المقالة :

آبیاری قطره‌ای یکی از بهترین روش‌های آبیاری است که از کم‌ترین مقدار آب در هر واحد محصول استفاده می‌کند و تلفات آب را از طریق تبخیر و نفوذ عمقی حذف می‌کند. با توجه به افزایش تمایل کشاورزان به استفاده از سیستم های آبیاری قطره ای به دلیل داشتن راندمان بالاتر، لزوم شناخت عوامل و پارامترهای تاثیرگذار بر این سیستم ها به منظور بالابردن راندمان آن ها اهمیت می یابد. یکی از این عوامل، الگوی مرطوب شدن قطره چکان هاست که نشان می‌دهد چگونه آب توزیع می‌شود و آیا برای ریشه‌ها کافی است یا خیر. مدل هایدروس توزیع رطوبتی خاک را با توجه به شرایط طراحی آن ( بافت خاک و ویژگی‌های هیدرولیکی، تخلیه قطره‌چکان‌ها، مکان و فاصله) شبیه سازی می کند. تحقیق حاضر برای بررسی کارایی مدل HYDRUS در شبیه سازی حرکت آب در خاک و توزیع مجدد رطوبت اطراف ریشه گیاه ذرت در خاک های همگن و سنگین انجام گرفت. این تحقیق در مرکز تحقیقات کشاورزی استان خوزستان تحت آبیاری قطره ای نواری تیپ با سه رژیم آبیاری2 ،3 و4 روزه با سه تکرار در طی دو سال زراعی اعمال شد. به منظور پایش رطوبت اطراف ریشه، نیم رخ خاک تا عمق 75 سانتی متری عمود بر نوار آبیاری قطره ای حفر شد. مقادیر رطوبت مشاهده ای و شبیه‎سازی، توسط آماره هایR2EF,ME,و RMSEمقایسه شدند. نتایج نشان داد میانگین توزیع رطوبت در رژیم آبیاری در محدوده ظرفیت زراعی است. مقادیر RMSE برای رژیم های مختلف از 29/1تا 40/2 درصد و مقادیرMEبرای رژیم های مختلف از 1تا 2 درصد متغیر بود. براساس مقادیر MEوRMSE، شبیه سازی رطوبت در رده عالی طبقه بندی شد. همچنین نتاایج ضریب تبیین بین 60 تا 90 درصد و میزان کارایی مدل بین 40 تا 90 درصد میباشد بر اساس نتایج کمترین کارایی مدل در شبیه سازی 24 ساعت بعد از آبیاری و بهترین شبیه سازی 72 ساعت بعد از آبیاری بوده است. نتایج نشان دهنده توانمندی بالای مدل در شبیه سازی رطوبت حجمی خاک می باشد.