شناسایی و رتبه‌بندی مؤلفه‌های افشای مسئولیت اجتماعی و ارائه الگوی بومی

الموضوعات :

هادی جوانشیر ¹ , جمادوردی گرگانلی دوجی ² , پرویز سعیدی ³ , آرش نادریان ⁴

1 - گروه حسابداری، واحد علی‌آباد کتول، دانشگاه آزاد اسلامی، علی‌آباد کتول، ایران.
2 - گروه حسابداری، واحد علی‌آباد کتول، دانشگاه آزاد اسلامی، علی‌آباد کتول، ایران.
3 - گروه حسابداری، واحد علی‌آباد کتول، دانشگاه آزاد اسلامی، علی‌آباد کتول، ایران.
4 - گروه حسابداری، واحد علی‌آباد کتول، دانشگاه آزاد اسلامی، علی‌آباد کتول، ایران.

تاريخ الإرسال : 02 الأربعاء , ربيع الأول, 1444 تاريخ التأكيد : 20 السبت , رمضان, 1445 تاريخ الإصدار : 25 السبت , شوال, 1445

الکلمات المفتاحية: ارزیابی سطح افشا, شرکت‌های ایرانی, مسئولیت اجتماعی, مؤلفه‌ها و شاخص‌های اجتماعی,

ملخص المقالة :

هدف: ضرورت پاسخگویی و توجه به سایر گروه‌های اجتماع و همچنین آثار زیست‌محیطی ناشی از فعالیت‌های بنگاه اقتصادی موجب شد تا مفهوم افشای مسئولیت اجتماعی در مباحث نظری حسابداری مطرح شود. تقاضاي روزافزون ذي‌نفعان از شركت‌ها براي پذيرش مسئوليت‌هاي اجتماعي، شركت‌ها را به درگيرشدن در مسئوليت‌هاي زيست‌محيطي و اجتماعي تشويق كرده است؛ باتوجه‌به این ضرورت هدف از پژوهش حاضر، شناسایی و رتبه‌بندی مؤلفه‌های افشای مسئولیت اجتماعی و ارائه الگوی بومی می‌باشد. روش‌شناسی پژوهش: با استفاده از روش‌های پیش‌بینی دلفی، تحليل سلسله‌مراتبی و پرسش‌نامه در یک چهارچوب جامع ارائه و مورد تحلیل قرار داده است. همچنین، وضعیت موجود آن و سطح افشای بعد اجتماعی در شرکت‌ها از طریق تحلیل محتوای گزارش‌های هیأت‌مدیرة شرکت‌های ایرانی تعیین گردیده است. یافته‌ها: یافته‌ها بیان‌کنندة این است که مهم‌ترین مؤلفه‌های بعد اجتماعی از نظر اولویت عبارتند از عامل مشتریان با وزن نسبی 220/0 در رتبه اول و پس از آن عامل مسئولیت‌های جامعه با وزن نسبی 174/0 در رتبه دوم و مسائل محیطی با وزن نسبی 140/0 در رتبه سوم و محصولات و خدمات با وزن نسبی 128/0 در رتبه چهارم و انرژی با وزن نسبی 117/0 در رتبه پنجم و اقتصادی با وزن نسبی 112/0 در رتبه ششم و منابع انسانی با وزن نسبی 108/0 در رتبه هفتم اهمیت قرار دارد؛ در مجموع، سطح پایین افشای بعد اجتماعی در شرکت‌های ایرانی نشان‌دهندة شكاف بالای وضعیت موجود از انتظارات جامعه است و مستلزم وجود مقررات، الزامات و استانداردهای مناسب در حوزة گزارشگری و افشای شرکت‌ها برای پاسخگویی به انتظارات ذی‌نفعان و جامعه است. اصالت / ارزش‌افزوده علمی: نتایج تحلیل مسیر و شاخص‌های مطلوب برازش مدل ساختاری، بیان‌کنندة معناداری و تبیین و توجیه مناسب کلیة مؤلفه‌ها برای افشای بعد اجتماعی مسئولیت شرکت‌ها است و باعث می‌شود تا با رشد و توسعة صنایع و واحدهای تجاری مختلف، عواقب و تأثیرات فعالیت‌های آن‌ها بر جامعه و عدم ارائه گزارشگری اجتماعی، شكاف میان انتظارات واحدهای اقتصادی و انتظارات جامعه کاهش پیدا کند.

المصادر:

Abdi, H., Eivani, F., & Alimoradi, M. (2019). Sustainable disclosure of the components of social responsibility ownership focus and profit value. New Applied Studies in Management Economics & Accounting, 2(4), 20-36.

Ameraldo, F., & Ghazali, N. A. M. (2021). Factors Influencing the Extent and Quality of Corporate Social Responsibility Disclosure in Indonesian Shari’ah Compliant Companies. International Journal of Business and Society, 22(2), 960–984.

Bagherinezhad, Z., Abdullahi, B., Hassanpour, A., & J’afarinia, S. (2020). Designing a model of social responsibility for human resource management in the electricity industry. Journal of Research in Human Resources Management, 12(2), 148-187. [In Persian]

Barzegar, G., & Ghavasi Kanari, M. (2016). Investigating the relationship between social responsibility disclosure and dividend policy in companies listed on the Tehran Stock Exchange. Financial Accounting Knowledge, 7(24), 155-180. [In Persian]

Barzegar, G., & Hasas Yeganeh, Y. (2015). A Model for Social Responsibility Disclosure and Lasting of Companies and Its Current Situation on Those Listed In Tehran Stock Exchange. Journal of Securities Exchange, 8(28), 91-110. [In Persian]

Bowen, H. R. (2013). Social Responsibilities of the Businessman. University of Iowa Press.

Ehsan, S., & Kaleem, A. (2012). An Empirical Investigation of the Relationship between Corporate Social Responsibility and Financial Performance. Journal of Basic and Applied Scientific Research, 2, 2909-2922.

Fakhari, H., Rezaei Pitenoei, Y., & Noroozi, M. (2017). Corporate Social Responsibility Disclosure and Investment Efficiency. Financial Management Strategy, 4(4), 85-106. [In Persian]

Fayyazi Azad, A., Rahmati, M. H., & Khanifar, H. (2017). Modeling the Influencing Factors on Social Responsibility of National Iranian Oil Company. Social Capital Management, 4(2), 181-197. [In Persian]

Foroughi, D., Mir Shams Shahshahani, M., & Pourhossein, S. (2008). Managements' Perceptions about Social Accounting Information Disclosures: Listed Companies in TSE. Accounting and Auditing Review, 15(3), 55-70. [In Persian]

Friedman, A. L., & Miles, S. (2006). Stakeholders: Theory and Practice. Oxford University Press.

Ghaderzadeh, S. K., Kordestani, G., & Haghighat, H. (2018). Identifying and ranking Factors Influencing Levels of Corporate Social Responsibility Disclosure using Data Mining. Applied Research in Financial Reporting, 6(2), 7-46. [In Persian]

Ghorbani, S., Movahed Majd, M., & Monfared Maharloie, M. (2013). Product Market Competition Board Composition and Disclosure Quality: Evidence from Tehran Stock Exchange. Accounting and Auditing Research, 5(19), 92-105. [In Persian]

Grossi, H., Izadinia, N., & Dastgir, M. (2020). The effect of the social responsibility disclosure level on the company's market value. Financial Accounting and Auditing Research, 12(46), 51-76. [In Persian]

Hegde, S. P., & Mishra, D. R. (2019). Married CEOs and corporate social responsibility. Journal of Corporate Finance, 58, 226–246.

Hoang, B. A., & Tran, T. T. H. (2021). Corporate Social Responsibility Disclosure and Financial Performance of Construction Enterprises: Evidence from Vietnam. Lecture Notes in Civil Engineering, 150, 1505–1514.

Khodamipour, A., & Bazraee, Y. (2013). Examining governance factors affecting the quality of disclosure and the effect of market competition on the relationship between them. Financial Accounting Quarterly, 5(20), 22-41. [In Persian]

Khoshkar, F., Seyfi, S., & Moein Nemati, M. (2022). The relationship between firm complexity and corporate social Responsibility of companies listed in Tehran Stock Exchange. Journal of Accounting and Management Vision, 5(64), 70-82. [In Persian]

Kordestani, G., Ghaderzadeh, S. K., & Haghighat, H. (2018). Impact of social responsibility disclosure on accounting economic and market based Measures Of corporate performance evaluation. Journal of Accounting Advances, 10(1), 187-217. [In Persian]

Lari Dasht Bayaz, M., Safdel Deloui, T., Karimzadeh Shahri, M., & Behnam Rad, M. (2019). Corporate social responsibility disclosure and market value: family versus non-family firms. The 17th National Accounting Conference of Iran. [In Persian]

Masoud, N., & Vij, A. (2021). Factors influencing corporate social responsibility disclosure (CSRD) by Libyan state-owned enterprises (SOEs). Cogent Business & Management, 8(1), 1859850-1859874.

Mir Abbasi, S. J., & Sohrabi, M. (2022). Complementary relationship between human resource accounting and human resource information system. The 6th International Conference and the 9th National Conference on Management and Accounting of Iran. [In Persian]

Nosratzadeh, M., Aghajani, V., Shah Valizadeh, A., & Maleki, M. (2021). Investigating the relationship between social responsibility disclosure and foreign institutional investors in companies listed on the Tehran Stock Exchange. The 7th international conference on modern accounting management and human sciences research in the third millennium. [In Persian]

Pour Aghajan, A. A., & Malek Pour, F. (2018). Factors affecting the social responsibility disclosure of companies admitted to the Tehran Stock Exchange. The first international conference of new approaches in business management and accounting with an emphasis on value creation and resistance economy. [In Persian]

Rajabi, R., & Jafari, A. (2022). Investigating cultural-social factors affecting the social responsibility of Ardabili citizens. The eighth national conference of modern studies and research in the field of educational sciences psychology and counseling in Iran. [In Persian]

Rezaeian, A., Vedadi, A., Rabee Mandagin, M. R., & Jafari Taheri, H. (2020). Designing the Pattern of Social Responsibility in the Country's Banking System. Journal of Monetary and Banking Research, 13(43), 25-68. [In Persian]

Saaty, R. W. (1987). The Analytic Hierarchy Process—what It Is and How It Is Used. Mathematical Modelling, 9(3-5), 161–176.

Tibiletti, V., Marchini, P. L., Furlotti, K., & Medioli, A. (2020). Does corporate governance matter in corporate social responsibility disclosure? Evidence from Italy in the “era of sustainability”. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 28(2), 896-907.

Windle, P. E. (2004). Delphi technique: assessing component needs. Journal of PeriAnesthesia Nursing, 19(1), 46–47.

Wuttichindanon, S. (2017). Corporate social responsibility disclosure—choices of report and its determinants: Empirical evidence from firms listed on the Stock Exchange of Thailand. Kasetsart Journal of Social Sciences, 38(2), 156–162.