مطالعه سیتولوژیکی و تعیین سطوح پلوئیدی در بعضی از گیاهان بذری دورگ کترا 10 مرکبات
الموضوعات : یافته های نوین کشاورزیمهران محمودی 1 , محمود خسروشاهلی 2 , عبدالرسول ذاکرین 3
1 - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آیت الله آملی
2 - دانشیار دانشکده علوم پایه دانشگاه تبریز
3 - استادیار دانشگاه آزاداسلامی واحد جهرم
الکلمات المفتاحية: مرکبات, سیتولوژی, سطح پلوئیدی, کاریوتیپ,
ملخص المقالة :
بررسی سطح پلوئیدی پایه های مرکبات شمال ایران که تعدادی از آنها دارای ویژگی های خاصی هستند می تواند کمک موثری در به نژادی ارقام پرمحصول و کیفی مرکبات مفید باشد. دراین رابطه شش دورگ طبیعی مرکبات بومی از ایستگاه کترای مازندران وابسته به مرکز تحقیقات مرکبات کشوردر رامسر انتخاب و از شماره 7 تا 12 نشانه گذاری شدند. این گیاهان حاصل بذور یک دورگ به نام کترا 10 بوده و پس از ریشه دار شدن مورد بررسی قرار گرفتند. با استفاده از روش له کردن ریشه ها و رنگ آمیزی آنها با استواورسئین، نتایج زیر حاصل شد. مطالعات مورفولوژیکی دورگ ها آنها را در رده شبه بالنگ قرار داد. تعدادکروموزوم ها در همه دورگ ها 2n=2x=18 بوده اند. بررسی مورفولوژیکی کروموزوم ها در رده شبه بالنگ نشان داد که آنها متاسانتریک با چند استثنای ساب متاسانتریک بودند و طول نسبی کروموزوم ها بین 7 تا32 درصد متغیر بوده است، در نتیجه تفاوت چندانی از نقطه نظر اندازه و مورفولوژی کروموزوم ها نداشتند. خصوصیات کاریوتیپی با توجه به همگن بودن کاریوتیپ و عدم وجود گوناگونی بین کروموزوم ها در این کاریوتیپ ها، نشانگر آن است که این دورگ ها در مراحل اولیه تکامل فیلوژنی می باشند.
1- شیبانی، ح. 1370. باغبانی عمومی جلد چهارم ، میوه های گرمسیری و نیمه گرمسیری ، مرکز نشر سپهر.
2- مجتهدی، ع. 1362. عملیات باغداری مرکبات د رکنار دریای خزر ، انتشارات جهاد دانشگاهی گیلان.
3-Aidakr, T. and Omura, M. 2002. Regeneration of somatic hybrid plants obtained by electrical fusion . 16 of 29 between Citrus unshu and C.jambhiri or C.junos. Japanese journal of breeding . 42 ( 1 ) : 79 – 89
4-Chen, Q. Y. and Song, N. J. 1999. A Teraploidtrifoliate orange. Guanyun : 1. Acta -horticulturae - sinica 16 ( 1 ) : 78 – 80
5-Edriss, M. H. 2002. Studies on the Anther culture of Cirtus paradis. Zagazig journal of agricultural research . Egypt . May . 19 ( 2 ) :875 – 881
6-German, M. A., Wang, Y. Y., Barbagallo, M. G., Jannolino, G. and Cresimanno, F. G. 2004. Recovery of haploid and diploid plantlets from anther culture of Citrus clementina and Cirtus reticulata . Blanko . Journal of Horticultural Science . 69 ( 3 ) : 473 – 480
7-Grosser, J. W. and G – J. R. 2000. Somatic hybridization of citrus with relatives for germplasm enhancement and cultivar development . Hortscience . 25 ( 2 ) : 147 – 51
8-Grosser, J. W., Gmitter, F. G - J. R. and Chandler, J. L. 1999. Intergeneric somatic hybrid plants from sexually incompatible woody species citrus sinensis and severinia disticha . The - Appl - Gen . 75 ( 3 ) : 397 – 401
9-Grosser, J. W., Jiang, J., Louzada, E . S., Chandler, J. L. and Gmitter, F. R. 1998 . Somatic hybridization , an integral component of Cirtus cultivar improvement. 1 : scion improvement . Hort Science . 33 ( 6 ) : 1057 – 1059 .
10-Grosser, J. W., Gmitter, F. G., Franca, I. R. Sesto. Deng xiuxin and Chandler, J. L. 2002. Six new somatic citrus hybrids and their potential for cultivar improvement . Amr - J - Soc - Hort . 117 ( 1 ) : 169 – 173
11-Grosser, J. W., Gmitter, F. G - J. R., Tusa, N. and Candler, J. L. 2000. Somatic hybrid plants from sexually incompatible woody species of Citrus . 24 of Citrus reticulata and Citrupsis gilletiana . plant Cell Reports . 8 ( 11 ) : 656 – 59 .
12-Jckson, L. K. and Sherman, W. B. 2005. Chromosomes counts in Thiti lime . proceeding of the florida state . Horticltural Society . ( 88 ) : 458 – 459 .
13-Jules, J. and More, J. N. 2006. Tree and tropical fruits breeding . ( 1 ) 257 – 313
14-Khuroshhvili, K. G. and Takidze, Mi. 1979. Some data from the cytological analysis of plants obtained by means of artificial invitro embryo cultured . Subtrpoic heski cultury . 5 ( 1 ) : 55 – 58
15-Mukadder, Kayim, Kemal, N. KOC., Veli Mati and Rokka. 1998. Variation of the nucellar DNA content of species of subtribe . Hortscience 33 ( 7 ) :1247 – 1250
16-Ohgawara, T. Kobayashi , S. ohgawara, E. Uchimiya, H. Ishi , S. and Ohgawara, E. 2005. Somatic hybrid plants obtained by protoplast fusion between Citrus sinensis and poncirus trifoliate . Theorical and applied genetcs . 71 ( 1 ) : 1 – 4
17-Perez, R. M., Galina , A. M., Navarro, L. and Duran . N. 1998. Emberyogenesis invitro of several citrus species and cultivars , Journal of horticulturl science and biotechnology . 73 ( 6 ) : 796 - 802
18-Rose, M. L., Scwarzacher, T. and Harrison, H. 1998. The chromosomes of Citrus and poncirus species and hybrids . The Journal of Heredity . 89 ( 1 ) : 83 – 86
19-Saito, W. Ohgawara, T. Shimizu , J. And Ishii , S. 2001. A Somatic hybridization between C . Sudachi and C . aurantifolia swing ، produced by electrofusion . plant science . 77 ( 1 ) : 125 – 130
20-Sarrantino, A. and Carus, A. 2003. Invitro propagation of troyer and Carrizo Citrange . Plant Breeding and Genetics . 84 ( 1 ) : 39 n- 47
21-Sellito, B. and Pio, Y. M. 2000. Cytogenetical investigations of three cultivars of sweet orange . Revista - Barsileiaa – de – Genetica . 12 ( 1 ) : 117 – 126
22-Vardi, A. 2002. Protoplast derived plants from different citrus species and cultivars . Proceeding of International Society , Citriculture . 79 ( 1 ) : 149 – 152
23-Xu, G. T., Li, H. and Shen, D. L. 2004 . study on karyotype of Citrus medica Sarcodactylis Swingle . Journal of Shonghi Agricultural College . 12 ( 3 ) : 172 – 176
