تعیین تنوع و فراوانی بزرگ بی مهرگان کفزی رودخانه دوهزار تنکابن با استفاده از شاخص های زیستی
الموضوعات :جواد مسگران کریمی 1 , قباد آذری تاکامی 2 , حسین خارا 3 , روح ا... عباسپور 4
1 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد لاهیجان
2 - دانشگاه تهران
3 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد لاهیجان
4 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد لاهیجان
الکلمات المفتاحية: رود خانه دو هزار تنکابن, بزرگ بی مهرگان کفزی, شاخص های زیستی ASPTو. BMWP,
ملخص المقالة :
در پژوهش حاضر بررسی تنوع و فراوانی زیستی ماکروبنتوزها با استفاده از شاخص های زیستی در رود خانه دو هزار تنکابن در سال 1391-1390 در هفت ایستگاه و طی دوازده نوبت نمونه برداری (مهر الی شهریور) با سوربر سطح1/0 متر مربع و در سه تکرار صورت گرفت. در مطالعه کفزیان 60 خانواده متعلق به 18 راسته و هفت رده شناسایی شد. همزمان با نمونه برداری از فون بنتیک برخی از فاکتور های فیزیکی و شیمیایی نظیر دمای آب و هوا، pH ، DO (اکسیژن محلول)، BOD (خواست اکسیژن بیوشیمیایی) در ایستگاه ها اندازه گیری گردید. نتایج تغییرات معنی داری روی دما، pH, BOD5 نشان داد (05/0p< ) ولی تغییرات در اکسیژن محلول در طول مدت مطالعه معنی دار نبود (05/0<p). داده های بی مهرگان بزرگ کفزی با شاخص تنوع مارگالف و شاخص های زیستی BMWP و ASPT بررسی شدند. نتایج شاخص های زیستی BMWP و ASPT در بین ایستگاه ها اختلاف معنی داری را نشان داد (05/0p<). بطور کلی از ایستگاه شماره 1 تا ایستگاه شماره 7 از مقدار عددی این شاخص ها کاسته شد که نشان دهنده کاهش کیفی آب در طول رودخانه بوده است. شاخص ASPT وجود آلودگی آلی متوسط در این ایستگاه ها را نشان داد. شاخص تنوع مارگالف در بین ایستگاه ها، از بالا به پایین کاهش یافت. این شاخص در بین ایستگاه های تفاوت معنی داری نداشت. دلیل آن احتمالاً متأثر از دبی بالای رودخانه و ظرفیت بالای خودپالایی آب بوده است که منجر به رقیق سازی پساب و از بین رفتن اثر نامطلوب آن شده است. این بررسی نشان داد که با ورود آلودگی های مختلف از جمله پساب مزارع پرورش ماهی، برداشت بی رویه شن و ماسه و ... نسبت به ایستگاه های بالادست رودخانه تنوع و فراوانی خانواده های بزرگ بی مهرگان حساس به آلودگی کاهش و خانواده های مقاوم به آلودگی افزایش یافت.
