تعیین مناسب‌ترین شاخص مقاومت به خشکی در ژنوتیپ های مختلف نخود

الموضوعات : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

مهدی روزرخ ¹ , سید حسین صباغ پور ² , محمد آرمین ³

1 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه
2 - عضو هیات علمی موسسه تحقیقات دیم سرارود کرمانشاه
3 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار

تاريخ الإرسال : 08 الجمعة , شعبان, 1435 تاريخ التأكيد : 08 الجمعة , شعبان, 1435 تاريخ الإصدار : 07 الأحد , صفر, 1433

الکلمات المفتاحية: تنش خشکی, نخود, شاخص‌های مقاومت به خشکی, تجزیه کلاستر,

ملخص المقالة :

به منظور تعیین مناسب‌ترین شاخص انتخاب مقاومت به خشکی در بیست ژنوتیپ نخود زراعی آزمایشی در سال‌های زراعی 86-1385 و 1387-1386در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات دیم سرارود کرمانشاه و دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه در شرایط جداگانه آبی و دیم با یک آزمایش مرکب در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار انجام شد. در این بررسی ژنوتیپ تازه معرفی شده مورد استفاده قرار گرفت. شاخص‌های کمی مقاومت و حساسیت به خشکی مانند شاخص حساسیت به تنش (SSI)، شاخص تحمل تنش((STI، شاخص تحمل(TOL)، شاخص میانگین هندسی بهره‌وری(GMP)، شاخص پایداری عملکرد (YSI)، شاخص بهره‌وری متوسط(MP)، شاخص میانگین هارمونیک (MH) و شاخص معیار برتریت(Pi) بر اساس عملکرد گیاه در شرایط تنش آبی و شرایط بدون تنش محاسبه شد. نتایج بدست آمده نشان داد در بین شاخص‌های مقاومت به خشکی، شاخص‌های MP, MH, GMP, STI به عنوان بهترین شاخص‌ها در گزینش ژنوتیپ‌های مقاوم به خشکی معرفی شدند. تجزیه خوشه ای ژنوتیپ‌های مورد مطالعه بر اساس صفات یاد شده، نشان دهنده طبقه بندی آن‌ها به سه گروه عمده است که سه ژنوتیپ شماره 7، 8 و 11(آزاد،ILC.482 وILC.1799) در یک گروه جای گرفته و معرف ژنوتیپ های مقاوم به خشکی بودند.