تأثیر خشکی بر عملکرد و برخی صفات مورفولوژیک گیاه دارویی انیسون (Pimpinella anisum L.)

الموضوعات : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

محبوبه محمدی البرزی ¹ ( دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان )
فضل الله صفی خانی ² ( عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور )
جعفر مسعود سینکی ³ ( عضو هیئت علمی گروه کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان )
بهلول عباس‌زاده ⁴ ( )

تاريخ الإرسال : 19 الثلاثاء , شعبان, 1435 تاريخ التأكيد : 19 الثلاثاء , شعبان, 1435 تاريخ الإصدار : 11 الجمعة , رجب, 1433

الکلمات المفتاحية: جمعیت, تنش خشکی, صفات مورفولوژیک, انیسون,

ملخص المقالة :

شرایط آب و هوایی ایران خشک و نیمه خشک می‌باشد. به همین دلیل یکی از تنش‌های مهم در کشور ما تنش خشکی می‌باشد. به منظور بررسی تأثیر خشکی بر عملکرد و برخی صفات مورفولوژیک گیاه دارویی انیسون، آزمایشی در سال زراعی 1390 در ایستگاه تحقیقات البرز کرج به صورت آزمایش اسپیلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 4 تکرار اجرا گردید. عامل اصلی شامل 3 جمعیت انیسون (سبزوار، کرمان و جیرفت) و عامل فرعی شامل 4 سطح تنش رطوبتی (10، 30، 50 و 70 درصد تخلیه رطوبت) بود. نتایج نشان داد که، اثر عامل اصلی (جمعیت‌) بر تعداد چتر، وزن خشک برگ و وزن هزار دانه، همچنین اثر عامل فرعی (تنش خشکی) بر ارتفاع گیاه، قطر تاج پوشش کوچک، قطر تاج پوشش بزرگ، تعداد چتر، وزن خشک ریشه، وزن خشک ساقه، وزن خشک برگ، عملکرد ماده خشک و وزن هزار دانه معنی‌دار بود. اثر متقابل عامل اصلی در فرعی بر قطر تاج پوشش کوچک و تعداد چتر در سطح 1% و بر وزن خشک ساقه و عملکرد ماده خشک در سطح 5% معنی‌دار بود. مقایسه میانگین اثر عامل اصلی (جمعیت‌) نشان داد که، بیشترین تعداد چتر از جمعیت جیرفت با میانگین 62/66 عدد در بوته، وزن خشک برگ از جمعیت سبزوار با میانگین 543/198 کیلوگرم در هکتار و وزن هزار دانه از جمعیت کرمان با میانگین 95/2 گرم در بوته بدست آمد. بیشترین ارتفاع گیاه (91/48 سانتی‌متر)، تعداد چتر (83/81 عدد در بوته)، وزن خشک ریشه (778/91 کیلوگرم در هکتار)، وزن خشک ساقه (725/577 کیلوگرم در هکتار)، وزن خشک برگ (724/272 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد ماده خشک (227/942 کیلوگرم در هکتار) و وزن هزاردانه (20/3 گرم در بوته) در تیمار 10% تخلیه رطوبت بدست آمد. بطور کلی می‌توان گفت جمعیت جیرفت نسبت به جمعیت کرمان و سبزوار برتری داشت، زیرا در شرایط تنش خشکی پایداری بیشتری از خود نشان داد و متحمل تر به خشکی بود. سطح 10% تخلیه رطوبت بهترین سطح آبیاری برای تولید بیشترین ماده خشک تولیدی بود.