ملخص المقالة :
هدف پژوهش حاضر ارائه مدلی برای ارزیابی کارایی هزینه های تولید شرکت ایران خودرو با محوریت زنجیره تامین ناب و با استفاده از رویکرد ساختاری تفسیری است.روش مورد نظر، کیفی- کمی بوده که در بخش کیفی با انجام مصاحبه با خبرگان تعداد 17 متغیر استخراج و در بخش کمی برای مدل سازی از روش مدل سازی ساختاری تفسیری (ISM) بهره گرفته و سپس تحلیل میک مک انجام گرفت.یافتهها بدست آوردن مدلی پنج سطحی بود که تاثیرگذارترین و تنها ترین متغیر این مدل در سطح پنجم تغییرات تکنولوژی و تاثیرپذیرترین متغیرهای این مدل در سطح اول سودآوری، درآمد ناخالص تولید و شاخص پایه کارایی هزینه تولید بودند. بر اساس تحلیل میک-مک معیار تغییرات تکنولوژی دارای وابستگی کم و هدایت بالا می باشد، معیار کاهش بهای تمام شده و درآمد ناخالص تولید تاثیرپذیری بالا و تاثیرگذاری کمی روی سیستم دارند؛ مابقی معیارها از نوع رابط هستند.باتوجه به مدل این پژوهش تغییرات تکنولوژی میتواند بیشترین تاثیر را در کارایی هزینه تولید داشته باشد. سایر راهکارهای بهبود کارایی هزینه های تولید عبارتند از: افزایش کیفیت تولید، بهینگی هزینه های ورودی تولید، مدیریت اثربخش تغییرات قیمت ورودی های تولید، افزایش توان تولید و...
المصادر:
الفت، لعیا و شهریاری نیا، آرش،(1393)، "مدل سازی ساختاری تفسیریِ عوامل مؤثر بر انتخاب همکار در زنجیره تأمین چابک"، مجله مدیریت تولید و عملیات، شماره9، صص 128-109.
امیرخانی ،امیر حسین ،فقیه ،محمدباقر (1391)، "بررسی میزان ناب بودن شرکت ایران خودرو بر اساس مدل جکسون و جونز"، مجله مدیریت دولتی دانشگاه تهران، شماره 3، صص72-59.
باصری، بیژن، شندی، محمد باقر و برات پور، مصطفی (1389)، "تحلیلی بر کارایی فنی شعب منتخب بانک ملت در شهر تهران"، فصلنامه پژوهش ها و سیاست های اقتصادی، سال هجدهم، شماره 54، صص79-55.
تیزرو، علی(۱۳۸۹)."طراحی مدل زنجیره تأمین چابک -رویکرد مدلسازی ساختاری تفسیری"، شرکت سهامی ذوب آهن،رساله دکتری، دانشگاه تربیت مدرس،تهران.
حسینی، سید شمس الدین، سوری، امیر رضا (1386)، "برآورد کارایی بانک های ایران و عوامل موثر بر آن"، فصلنامه پژوهش های اقتصادی، شماره 25، صص 155-127.
خدادادحسنی، سیدحمید، نایب پور، محمد و محبوبی، داود(1392)، "عوامل درون سازمانی موثر بر کارایی هزینه های آمادی دانشگاه علوم انتظامی امین"، فصلنامه توسعه منابع انسانی و پشتیبانی، شماره28، صص 176-149.
خداداد کاشی، فرهاد، شهیکی تاش، محمدنبی، هژبرکیانی،کامبیز و نورانی آزاد، سمانه(1393)، "ارزیابی مارک آپ، قدرت بازاری و کارایی هزینه در صنایع کارخانه ای ایران"، فصلنامه پژوهش مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، شماره12، صص 24-4.
خداداد کاشی، فرهاد؛ حاجیان،محمدرضا.(1391)، "ارزیابی کارایی هزینه ای در صنعت بانکداری ایران طی سالهای 80 تا 86"، فصلنامه علمی پژوهشی برنامه ریزی و بودجه، سال هجدهم، شماره 1، بهار 1392، صص 3-24.
رنجبر ،همایون، رجبی، مصطفی(1391)،" بررسی کارایی هزینه در بخش صنعت: مورد مطالعه صنایع استان اصفهان"، همایش بین المللی روش تحقیق در مدیریت، تهران، صص28-12.
دادفر، مهدی(1395)،" هزینه تولید خودرو در ایران"، مجله بورس، شماره 29، صص7-2.
صیادنویری، منیره،کردرستمی، سهراب و امیرتیموری، علیرضا(1396)، "کارایی هزینه زنجیره تامین حلقه بسته در حضور عوامل دونقشی و نامطلوب"، مجله پژوهش های نوین در ریاضی، شماره9، صص15-5.
صدقیانی، مهدی و سهرائی، سوان(1393)،"ارزیابی کارایی هزینه، درآمد و سود سازمان با استفاده تحلیل پوششی داده ها"، مجله مطالعات کمی در مدیریت ،شماره21، صص224-203.
عالم تبریز، اکبر(1392)، رویکردهای نوین در مدیریت تولید، انتشارت مرکز بازرگانی ، چاپ اول.
عسگری، حشمت اله و خدارحمی، مهین(1395)، "تخمین سرعت همگرایی کارایی هزینه در بانکدارای ایران طی دوره 1380تا1391"، فصلنامه پژوهش های اقتصادی، شماره4، صص56-37.
غیوری مقدم، علی ، علی پور، صفدر، نعمت اللهی، زعیمه و اصغری، ایرج(1395)، "تعیین کارایی هزینه و سود بانک ها با استفاده از تکنیک تحلیل پوششی داده ها و بررسی عوامل تعیین کننده آن"، پژوهش های تجربی حسابداری، شماره 25، صص 105-83.
فریور، لیلا(1393)، "بررسی ناکارایی تکنیکی در زیربخش های عمده صنعت ایران"، فصلنامه پژوهش های بازرگانی، شماره 26، صص 119-101.
مرادی، ابراهیم، پهلوانی، مصیب و اکبری، احمد(1394)،" تحلیل همگرایی کارایی هزینه تولید در زراعت گندم ایران"، فصلنامه پژوهشهای رشد و توسعه اقتصادی، شماره دوم، صص90-79.
مجیدی، محمدجواد(1393)، "ارزیابی و تحلیل میزان ناب بودن زنجیره تامین و ارائه راهکارهای بهبود مورد مطالعه: صنایع غذایی"، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، گروه مدیریت صنعتی.
مظفری، محمد مهدی و بهینا، لیلا(1396)، "مدل سازی زنجیره تامین ناب و سبز با هدف ایجاد کاراییِ سازگار با محیط زیست"، دومین کنفرانس بین المللی انسجام مدیریت و اقتصاد در توسعه، ایران – تهران، مرداد ماه 1396.
نمازی ، محمد و ابراهیمی، شهلا(1393)، "بررسی کارایی بانک های ایران با استفاده از تکنیک DEA به روش پله ای"، فصلنامه مدیریت صنعتی، شماره 5، صص174-159.
Ajayi, victor, Weyman-jones,Thomas & Glass ,Anthony (2017). Cost efficiency and electricity market structure: A case study of OECD countries, Journal of Energy Economics, Vol.23,No.65:286-301.
Akhigbe, A. and J. McNulty(2005). Profit Efficiency Sources and Differences among Small and Large U. S. Commercial Banks. Journal of Economics and Finance. 29(3) ,289-299.
Azevedo, Susana & Carvalho, Helena & Duarte, Susana & Cruz-Machado, Virgilio. (2012). Influence of Green and Lean Upstream Supply Chain Management Practices on Business Sustainability. Engineering Management, IEEE Transactions on. 59. 753-765. 10.1109/TEM.2012.2189108.
Brench, Zara-dempsey & Volta, Nicola(2018). A cost efficiency analysis of European air navigation service provider , Journal of Transportation Research Part A, Vol.19, No.111:93-109.
Chen,Zhongfei,Barros,Carlo .P & Hou, Xiaojuan(2016). Has the medical reform improved the cost efficiency of Chinses hospital, Journal of The Social Science Journal, Vol.32, No.53 :212-225.
Cesaroni,Giovani(2018). Industry cost efficiency in data envelopment analysis, Journal of Socio Economic Planning Science, Vol.64, No.61 :63-79.
A and S. Ghosh(2009). Financial Deregulation and Profit Efficiency: A Non-parametric Analysis of Indian Banks. MPRA, 1-21.
Frank,Mac.D ,Janatan,Hill & Shiler,Tomas(2018). Cost efficiency in Organization, Journal of Productivity Analysis,Vol 21(2):153-172pp.
Isik, Ihsan & Hassan, M. Kabir. (2002). Cost and Profit Efficiency of the Turkish Banking Industry: An Empirical Investigation. Financial Review. 37. 257 - 279.
James R.S. Lomas, PhD, MSc.(2019). Incorporating Affordability Concerns Within Cost-Effectiveness, Journal of methodology, 68,No,76:898-905.
Jitesh Thakkar, S.G. Deshmukh, A.D. Gupta and Ravi Shankar, (2007). “Development of a balanced scorecard An integrated approach of Interpretive Structural Modeling (ISM) and Analytic Network Process (ANP)”, International Journal of Productivity and Performance Management , 56 ( 1): 25-59.\
Kannan, G. and Haq, A.N., (2007). Analysis of interactions of criteria and sub-criteria for the selection of supplier in the built-in-order supply chain environment. International Journal of Production Research,Vol (45), PP383-395.
Maudos, J. and J. M. Pastor(2003). Cost and Profit Efficiency in the SpanishBanking Sector(1985-1996): A Non-Parametric Approach. Applied FinancialEconomics. 200, 1-19.
Vonderembse,M.A:Uppal,M:Hung,S.H&Dismukes,J.P.(2016).Designing supply chains,Vol.100,No.2:213-227.
Yimga,Jules(2018),microfinance expansion and its effects on cos efficiency,Journal of The Quarterly Review of Economics and Finance,Vol.51,No,92.
_||_1- Alfat, Laiya and Nia Shahriari, Arash, (2014), "Interpretive structural modeling of factors affecting partner selection in agile supply chain", Journal of Production and Operations Management, No. 9, pp. 109-128.
2- Amirkhani, Amir Hossein, Faqih, Mohammad Baqer (2013), "Evaluation of the level of leanness of Iran Khodro Company based on Jackson and Jones model", Journal of Public Administration of Tehran University, No. 3, pp. 59-72.
3- Basri, Bijan, Shandi, Mohammad Baqir and Bratpour, Mostafa (2009), "Analysis of the technical efficiency of selected Bank Mellat branches in Tehran", Economic Research and Policy Quarterly, 18th year, number 54, pp. 55-79 .
4- Tizero, Ali (2008) "Agile Supply Chain Model Design - Interpretive Structural Modeling Approach", Zob Ahan Joint Stock Company, Doctoral Dissertation, Tarbiat Modares University, Tehran.
5- Hosseini, Seyyed Shamsuddin, Suri, Amir Reza (2016), "Estimating the efficiency of Iranian banks and factors affecting it", Economic Research Quarterly, No. 25, pp. 127-155.
6- Khodadadhosni, Seyedhamid, Naibpour, Mohammad and Mehboubi, Daoud (2013), "Intra-organizational factors affecting the effectiveness of the preparation costs of Amin University of Police Sciences", Quarterly Journal of Human Resources Development and Support, No. 28, pp. 149-176.
7- Khodadad Kashi, Farhad, Shahiki Tash, Mohammad Nabi, Hejbarkiani, Kambiz and Noorani Azad, Samaneh (2013), "Evaluation of mark-up, market power and cost efficiency in Iran's manufacturing industries", Iranian Applied Economic Studies Research Quarterly, No. 12. pp. 4-24.
8- Khodadad Kashi, Farhad; Hajian, Mohammad Reza. (2013), "Evaluation of cost efficiency in Iran's banking industry during 1380 to 1386", Scientific Research Quarterly of Planning and Budgeting, Year 18, Number 1, Spring 2013, pp. 24-3.
9- Ranjbar, Homayun, Rajabi, Mustafa (2012), "Evaluation of cost efficiency in the industry sector: the case study of Isfahan province industries", International conference on research methods in management, Tehran, pp. 12-28.
10- Dadfar, Mehdi (2015), "Car production cost in Iran", Bors magazine, number 29, pp. 2-7.
11- Sayadnaviri, Munireh, Kordarstami, Sohrab and Amirtimori, Alireza (2016), "Cost efficiency of the closed loop supply chain in the presence of dual and unfavorable factors", Journal of Modern Research in Mathematics, No. 9, pp. 5-15.
12- Sedkiani, Mehdi and Sohrai, Suvan (2013), "Evaluating the efficiency of cost, income and profit of the organization using data envelopment analysis", Journal of Quantitative Studies in Management, No. 21, pp. 203-224.
13- Alam Tabriz, Akbar (2012), New Approaches in Production Management, Publishing Center of Commerce, first edition.
14- Asgari, Heshmat Elah and Khodarahmi, Mohin (2015), "Estimating the convergence speed of cost efficiency in Iranian banking during the period 2010-2011", Economic Research Quarterly, No. 4, pp. 56-37.
15- Ghiori Moghadam, Ali, Alipour, Safdar, Nematollahi, Zaimeh and Asghari, Iraj (2015), "Determining the efficiency of cost and profit of banks by using data coverage analysis technique and examining its determining factors", researches Experimental Accounting, No. 25, pp. 83-105.
16- Freever, Leila (2014), "Investigation of technical inefficiency in major sub-sectors of Iranian industry", Business Research Quarterly, No. 26, pp. 101-119.
17- Moradi, Ebrahim, Pahlavani, Moseeb and Akbari, Ahmad (2014), "Convergence Analysis of Production Cost Efficiency in Iran's Wheat Farming", Economic Growth and Development Research Quarterly, No. 2, pp. 79-90.
18- Majidi, Mohammad Javad (2013), "Evaluation and analysis of the level of purity of the supply chain and providing improvement solutions for the study: food industry", Master's thesis, Faculty of Human Sciences, Department of Industrial Management.
19- Mozafari, Mohammad Mehdi and Bahina, Leila (2016), "Lean and green supply chain modeling with the aim of creating efficiency compatible with the environment", the second international conference on integration of management and economics in development, Iran-Tehran, August 2016 .
20- Namazi, Mohammad and Ebrahimi, Shahla (2013), "Investigating the efficiency of Iranian banks using the DEA technique in a stepwise method", Industrial Management Quarterly, No. 5, pp. 159-174.
Ajayi, victor, Weyman-jones,Thomas & Glass ,Anthony (2017). Cost efficiency and electricity market structure: A case study of OECD countries, Journal of Energy Economics, Vol.23,No.65:286-301.
Akhigbe, A. and J. McNulty(2005). Profit Efficiency Sources and Differences among Small and Large U. S. Commercial Banks. Journal of Economics and Finance. 29(3) ,289-299.
Azevedo, Susana & Carvalho, Helena & Duarte, Susana & Cruz-Machado, Virgilio. (2012). Influence of Green and Lean Upstream Supply Chain Management Practices on Business Sustainability. Engineering Management, IEEE Transactions on. 59. 753-765. 10.1109/TEM.2012.2189108.
Brench, Zara-dempsey & Volta, Nicola(2018). A cost efficiency analysis of European air navigation service provider , Journal of Transportation Research Part A, Vol.19, No.111:93-109.
Chen,Zhongfei,Barros,Carlo .P & Hou, Xiaojuan(2016). Has the medical reform improved the cost efficiency of Chinses hospital, Journal of The Social Science Journal, Vol.32, No.53 :212-225.
Cesaroni,Giovani(2018). Industry cost efficiency in data envelopment analysis, Journal of Socio Economic Planning Science, Vol.64, No.61 :63-79.
A and S. Ghosh(2009). Financial Deregulation and Profit Efficiency: A Non-parametric Analysis of Indian Banks. MPRA, 1-21.
Frank,Mac.D ,Janatan,Hill & Shiler,Tomas(2018). Cost efficiency in Organization, Journal of Productivity Analysis,Vol 21(2):153-172pp.
Isik, Ihsan & Hassan, M. Kabir. (2002). Cost and Profit Efficiency of the Turkish Banking Industry: An Empirical Investigation. Financial Review. 37. 257 - 279.
James R.S. Lomas, PhD, MSc.(2019). Incorporating Affordability Concerns Within Cost-Effectiveness, Journal of methodology, 68,No,76:898-905.
Jitesh Thakkar, S.G. Deshmukh, A.D. Gupta and Ravi Shankar, (2007). “Development of a balanced scorecard An integrated approach of Interpretive Structural Modeling (ISM) and Analytic Network Process (ANP)”, International Journal of Productivity and Performance Management , 56 ( 1): 25-59.\
Kannan, G. and Haq, A.N., (2007). Analysis of interactions of criteria and sub-criteria for the selection of supplier in the built-in-order supply chain environment. International Journal of Production Research,Vol (45), PP383-395.
Maudos, J. and J. M. Pastor(2003). Cost and Profit Efficiency in the SpanishBanking Sector(1985-1996): A Non-Parametric Approach. Applied FinancialEconomics. 200, 1-19.
Vonderembse,M.A:Uppal,M:Hung,S.H&Dismukes,J.P.(2016).Designing supply chains,Vol.100,No.2:213-227.
Yimga,Jules(2018),microfinance expansion and its effects on cos efficiency,Journal of The Quarterly Review of Economics and Finance,Vol.51,No,92.