بررسی علل توسعه‌نیافتگی ایران در دوره‌ی قاجار
الموضوعات :
1 - جامعه‌شناسی، عضو هیأت علمی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
الکلمات المفتاحية: توسعه, توسعه‌نیافتگی, کشور توسعه‌نیافته, دوره‌ی قاجار,
ملخص المقالة :
در این پژوهش، هدف نگارنده آن است که علل توسعه‌نیافتگی ایران را در دوره‌ی قاجار مورد بررسی قرار دهد. این تحقیق به روش تاریخی انجام شده است. توسعه‌نیافتگی وضعیتی است که به‌علت ناهماهنگی بین عوامل اقتصادی و تکنولوژی کابردی امکان استفاده‌ی همزمان از سرمایه و نیروی کار در جامعه میسر نیست. و کشور توسعه‌نیافته کشوری است که از نظر استانداردها و شاخص‌های توسعه در سطح پایینی قرار دارد. بدین لحاظ کشور ما در دوره‌ی قاجار ویژگی‌های کشور توسعه‌نیافته را داشت. بررسی عوامل توسعه‌نیافتگی در قالب تلفیقی از سه نظریه‌ی توسعه‌نیافتگی، یعنی استبداد شرقی، نظام جهانی و وابستگی انجام گرفته است. در تحقیق حاضر، نقش ساختارهای اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در توسعه‌نیافتگی مورد بررسی قرار گرفته است و عوامل مؤثر بر توسعه‌نیافتگی ایران در دوره‌ی قاجار عبارتند از: 1ـ کمبود بارندگی و دسترسی نداشتن به آب کافی؛ 2ـ تجارت نابرابر بین تجار داخلی و خارجی خصوصاً تجار روس و انگلیس با تجار ایرانی؛ 3ـ ناامنی و غارت دسترنج مردم؛ 4ـ وجود فرهنگ عشیره‌ای؛ 5ـ فروش حکومت ایالات، مناصب و زمین‌های دولتی؛ 6ـ مشکلات زیرساختی در فرهنگ سنتی ایران؛ 7ـ اندیشه‌های تصوف؛ 8ـ وجود نداشتن و اجرا نشدن قانون؛ 9ـ روابط بین‌المللی؛ 10ـ ساختار نظام سلطنت.
