طراحی مدل ساختاری عوامل بومی‌مؤثر بر حسابداری مدیریت رفتاری

الموضوعات :

فرشید یزدانی ¹ (گروه حسابداری، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران)
عارفه محقق ² (گروه حسابداری، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران)
نقی فاضلی ³ (گروه حسابداری، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران)

تاريخ الإرسال : 24 الإثنين , ربيع الأول, 1445 تاريخ التأكيد : 26 الأحد , جمادى الأولى, 1445 تاريخ الإصدار : 09 الجمعة , جمادى الثانية, 1445

الکلمات المفتاحية: نظریه داده بنیاد, حسابداری, مدیریت رفتاری, واژه‌های کلیدی: طراحی الگو,

ملخص المقالة :

چکیدههدف از انجام این تحقیق، طراحی مدل ساختاری عوامل بومی‌مؤثر بر حسابداری مدیریت رفتاری بود. روش تحقیق به صورت کیفی و کمی‌بود. اطلاعات تحقیق به وسیله مصاحبه جمع‌آوری شد. جامعه آماری تحقیق شامل خبرگان، اساتید و متخصصین حوزه حسابداری مدیریت و علوم رفتاری بودند که تعداد مصاحبه‌شوندگان حدود 16 نفر بود. روش نمونه‌گیری به صورت گلوله‌برفی بود که از مصاحبه‌شوندگان خواسته شد افرادی مطلع در رابطه با موضوع تحقیق را جهت انجام مصاحبه‌های بعدی معرفی نمایند. داده‌های اولیه به شیوه مصاحبه گردآوری شدند. مطابق فرایند روش شناختی، طی سه مرحلۀ کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی، نخست از دل تعداد زیاد انواع داده‌های اولیه، کدهای مرتبط با موضوع مشخص شدند؛ سپس به شیوۀ مقایسۀ مداوم از دل چندین کد، یک مفهوم استخراج شد و به همین شیوه سایر کدها نیز به مفاهیم تبدیل شدند تا در نهایت 20 مقوله و 100 مفهوم به دست آمد. در مرحلۀ بعد، شاخص‌های بدست آمده در قالب پرسشنامه طراحی شد و بین جامعه آماری دوم یعنی فعالان و شاغلین حوزه حسابداری مدیریت حاضر در بازار سرمایه که در دسترس بودند تعداد 58 پرسشنامه تکمیل شده جمع‌آوری گردید و داده‌های بدست آمده در بخش کمی‌تحقیق مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند و یافته‌های تحقیق نشان داد که، 4 مقوله به عنوان مقولۀ محوری ظاهر شدند که شامل: قضاوت حسابداران، قضاوت و تصمیم‌گیری افراد، عوامل رفتاری، ارزیابی و کنترل می‌باشند. سایر مقوله‌ها برای ارائه در مدل تصویری در پنج دستۀ شرایط علّی (4 مقوله)، بستر یا زمینه (2 مقوله)، شرایط مداخله‌گر (4 مقوله)، راهبردها (3مقوله)، پیامدها (3 مقوله) قرار گرفتند. در ادامه بر اساس شاخص‌ها، مؤلفه‌ها، مفاهیم و مقوله‌های مدل پیشنهادی، پرسشنامه‌ای 100 سؤالی تدوین گردید و بر مبنای داده‌های گردآوری شده روابط مدل پیشنهادی ارائه شده مورد بررسی قرار گرفته که در نهایت با توجه به اینکه تمامی‌اعداد معناداری پارامترهای مدل از عدد 96/1 بزرگتر است، لذا می‌توان ادعا نمود که تمامی‌روابط ساختاری موجود مورد تأیید قرار گرفته و تحلیل کمی‌صحه‌ای بر صحت و قابل اطمینان بودن نتایح تحلیل کیفی می‌باشد. بنابراین نتایج تحلیل عاملی تأییدی حاکی از برازش کلی این جزء (متغیر شرایط علی، محوری، راهبردها، بستر، مداخله‌گر، پیامدها) از الگوی پیشنهادی با داده‌ها است و نشان‌دهنده برازش مناسب این بخش از مدل اندازه‌گیری می‌باشد.

المصادر:

فهرست منابع

• ابوالفتح زاده، سمیرا، 1396. فرآیند رفتاری حسابداری مدیریت. اولین کنفرانس ملی نقش حسابداری، اقتصاد و مدیریت، تبریز.  https://civilica.com/doc/694565


• ریاحی بلکوئی، احمد، 1395. حسابداری مدیریت رفتاری، ترجمه جواد شکرخواه، چاپ اول، انتشارات ترمه.


• بادامی، حمیده، 1399. بررسی عملکرد حسابداری مدیریت در زمان بحران اقتصادی و نوآوری های آن. ششمین همایش ملی پژوهش‌های نوین در حوزه علوم انسانی، اقتصاد و حسابداری ایران، تهران. https://civilica.com/doc/1117751


• بیات، علی و فتحی، مهرداد، 1397. بررسی جایگاه حسابداری مدیریت مالی رفتاری در اقتصاد مقاومتی ایجاد اشتغال. دومین کنفرانس ملی حسابداری- مدیریت و اقتصاد با رویکرد اشتغال پایدار و نقش آن در رشد صنعت، ملایر. https://civilica.com/doc/844471


• پاکروان، لقمان و خوبیاری، مجید، 1394. حسابداری مدیریت به عنوان یک فرآیند رفتاری. چهارمین کنفرانس ملی و دومین کنفرانس بین‌المللی حسابداری و مدیریت، تهران. https://civilica.com/doc/428114


• تفتیان، اکرم، رییسیان، سمیرالسادات، و مزیدی شرف آبادی، صفیه، 1396. نقش حسابداری در مالی رفتاری. کنفرانس پارادایم‌های نوین مدیریت و علوم رفتاری، تهران. https://civilica.com/doc/743139


• دهرویه، ابراهیم و همائی، مریم، 1393. بررسی حسابداری مدیریت رفتاری در غالب هوشمندی کسب و کار با تکنیک داده کاوی، اولین کنفرانس ملی جایگاه مدیریت و حسابداری در دنیای نوین کسب و کار، اقتصاد و فرهنگ، علی آباد. https://civilica.com/doc/313670


• دهقانیان، حامد، صبور، الهام، و حجتی، علی‌رضا، 1392. بررسی رابطه بین مؤلفه‌های عدالت سازمانی و تعهد سازمانی در یک شرکت بیمه. پژوهشنامه بیمه، سال ۲۸، (2)، صص. ۱۵۳-۱۸۰. https://sid.ir/paper/100855/fa


• رمضانی پیانی، سیده خاطره، 1398. حسابداری مدیریت و چالش‌های اجرای آن. نخستین کنفرانس ملی مدیریت بازرگانی، کارآفرینی و حسابداری، تهران. https://civilica.com/doc/920341


• رهنمای رودپشتی، فریدون، خردیار، سینا، و ایمنی، محسن، 1395. ریشه‌‌ی تاریخی جریان پژوهش‌ها در حسابداری مدیریت رفتاری: (تئوری‌ها و روش‌های پژوهش). فصلنامه حسابداری ارزشی و رفتاری. ۱ (۱)، صص. :۲۵-۵۲. 18869/acadpub.aapc.1.1.25


• ریاحی بلکوئی، احمد، 1397. حسابداری مدیریت رفتاری بلکویی. انتشارات ترمه.


• سحری، محمدرضا و پورزمانی، زهرا، 1401. تبیین الگوی ویژگی‌های حاکمیت شرکتی با محوریت حسابداری مدیریت استراتژیک و حسابداری مدیریت. فصلنامه پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی،14 (3)، صص. 5-23.30495/FAAR.2022.697089


• سعیدی، علی و فراهانیان، محمدجواد، 1390. مبانی اقتصاد و مالی رفتاری، شرکت اطلاع‌رسانی و خدمات بورس.


• شاهرضا، علیرضا، فغانی ماکرانی، خسرو، و فاضلی، نقی، 1401. رتبه‌بندی عوامل حسابداری و محیطی مؤثر بر سودآوری بانک‌های تجاری. فصلنامه پژوهش‌های حسابداری، حسابرسی، 14 (56)، صص.221-242. 30495/FAAR.2022.698381


• شهلایی، کیوان، 1400. تدوین مدل حسابداری مدیریت رفتاری با رویکرد نظریه‌ی مبنا (گراندد تئوری)، مورد مطالعه: کارکنان مالی دستگاه‌های اجرایی، چهارمین همایش بین‌المللی دانش و فناوری هزاره سوم اقتصاد، مدیریت و حسابداری ایران، تهران. https://civilica.com/doc/1236695


• عرب مازار یزدی، محمد و محمدی، پویانف، 1399. چارچوب مفهومی‌حسابداری مدیریت. هفدهمین کنفرانس بین‌المللی مدیریت، تهران. https://civilica.com/doc/1162112


• علی زاده‌گان، لیلا، صمدی لرگانی، محمود، و ایمنی، محسن، 1401. تأثیر تیپ شخصیتی و اخلاق حرفه‌ای بر توانایی حسابرسان در کشف تقلب با استفاده از تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده با نقش تردید حرفه‌ای. فصلنامه پژوهش‌های حسابداری، حسابرسی، 14 ( 54 )، صص. 49-78. 30495/FAAR.2022.693669


• فرخ، سعید و جهانشاد، آزیتا، 1401. خودشیفتگی مدیران، انتخاب سبک‌های رهبری در حسابداری. فصلنامه پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، 14، (56)، صص.221-242.  30495/FAAR.2022.698387


• قربانی، مهدی و نامدارپور، اصلان، 1396. حسابداری مدیریت رفتاری الگوها و روش‌ها. دومین همایش بین‌المللی انسجام مدیریت و اقتصاد در توسعه، تهران. https://civilica.com/doc/715958


• کامیاب، سیدهاشم، 1395. حسابداری مدیریت به عنوان یک فرآیند رفتاری. پنجمین کنفرانس بین‌المللی حسابداری و مدیریت و دومین کنفرانس کارآفرینی و نوآوری‌های باز، تهران. https://civilica.com/doc/501517


• کریمی، زهرا، یعقوب نژاد، احمد، صمدی، لرگانی محمود، و پورعلی لاکلایه، محمدرضا، 1400. ارزیابی تأثیر سوگیری‌های روانشناختی فردی و ابعاد شخصیتی حسابرسان بر کیفیت حسابرسی. فصلنامه پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، 13 (52)، صص. 23-52


• .  30495/FAAR.2021.687678


• مشیری، اسمعیل و جلیلی، آرزو، 1399. حسابگری ذهنی: چالش نو بر مدل‌های کلاسیک. نشریه علمی ‌پژوهشی حسابداری مدیریت مالی، مدیریت، 2 (2)، صص. 37-49.


• ملک آباد، محمد، و شیبانی، حسن، 1398. ارائه مدلی جهت حسابداری مدیریت و درآمد سازمان، پنجمین کنفرانس ملی علوم انسانی و مطالعات مدیریت، تهران. https://civilica.com/doc/1046998

• Azudin, A., & Mansor, N, 2018. Management accounting practices of SMEs: The impact of organizational DNA, business potential and operational technology. Asia Pacific Management Review, 23 (3), PP.222-226. https://doi.org/10.1016/j.apmrv.2017.07.014


• Bafghi, A. A. T, 2021. Professional Ethics and Behavior in Accounting. International Journal of Multicultural and Multireligious Understanding, 8 (1), PP.545-555.


• DOI: http://dx.doi.org/10.18415/ijmmu.v8i1.2552


• Birnberg, J, 2017. A proposal framework for behavioral accounting research. Behavioral research in accounting, Vol 23, No.1, pp 1-43. https://doi.org/10.2308/bria.2011.23.1.1


• Birnberg, J., Luft, J. and Shields, M, 2017. Handbook of Management Accounting Research. Elsevier Lt https://doi.org/10.1016/j.mar.2016.07.002


• Cardinaels, E., 2008. The interplay between cost accounting knowledge and presentation formats in cost-based decision making. Accounting, Organizations and Society, 33, pp.582-602. https://doi.org/10.1016/j.aos.2007.06.003


• Dalla Via, N., 2012, Behavioral management accounting and control: The origins of a stream ofresearch, thesis Ph.D. in Business granted by the University of Venice. http://hdl.handle.net/10579/1254


• Efendi, D., & Kusuma, E. A, 2021. The Role of the Management Accounting System and Decision-Making Style on Managerial performance. Jurnal Keuangan dan Perbankan,25 (1), PP.144-161. https://doi.org/10.1016/j.apmrv.2017.07.014


• Hellmann, A, 2016. The role of accounting in behavioral finance. Journal of Behavioral and Experimental Finance, 9, PP.39-42. https://doi.org/10.1016/j.jbef.2015.11.004


• Kutluk, F. A, 2017. Behavioral Accounting and Its Interactions. Accounting and Corporate Reporting–Today and Tomorrow. DOI: 10.5772/intechopen.68972


• Mandysová, I, 2019. Behavioral Management under different Business Environment Conditions. In International conference on Decision Making for Small and Medium-Sized Enterprises. X-Media servis, sro. https://hdl.handle.net/10195/74653


• Tin, S., Tin, S., Agustina, L., & Meyliana, M, 2017. A new classification of topics in behavioral accounting: current research direction from BRIA journal in the past 10 years. Journal of Business and Retail Management Research, 11(3) https://doi.org/10.1016/j.apmrv.2017.07.014