طراحی مدل کارایی اجرای حسابرسی بر اساس رویکرد حسابرسی ریسک تجاری
الموضوعات :شعیب رستمی استاد کلایه 1 , محمد علی آقایی 2 , کیومرث بیگلر 3
1 - گروه حسابداری، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران
2 - گروه حسابداری، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس،تهران،ایران
3 - گروه حسابداری، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران
الکلمات المفتاحية: نظریه داده بنیاد, کارایی اجرای حسابرسی, ریسک تجاری صاحبکار, ریسک تحریف با اهمیت, واژه‌های کلیدی: حسابرسی ریسک تجاری,
ملخص المقالة :
بر اساس رویکرد حسابرسی ریسک تجاری، حسابرسان در فرآیند ارزیابی یک واحد تجاری باید تکنیکهای کنترل مدیریت استراتژیک و فرآیندهای عملیاتی را تعریفودرک کنند. همچنین آنها باید از طریق انتخاب فرآیندهای کنترل ریسک در فرآیندهای عملیاتی مهموحیاتی، نوعواندازه ریسک‌های تجاری باقی‌مانده را که ممکن است بر صحت و منصفانهبودن صورتهای مالی تأثیر بگذارد، برآورد کنند. در پژوهش حاضر با بهره‌گیری از رهیافت کیفی و به‌کمک نظریه دادهبنیاد و استفاده از مصاحبه‌های عمیق با 31 نفر از خبرگان حسابرسی در سال 1400 با عناوین شریک، اعضای سازمان حسابرسی و اعضای کارگروههای تخصصی جامعه حسابداران رسمی در جهت درک معانی ذهنی آنها از رویکرد حسابرسی ریسک تجاری در اجرای حسابرسی، مصاحبه صورت گرفت. مضافاً از داده‌های متنی مندرج در یادداشتها و مقالات نشریات حرفه‌‌ای بینالمللی پیرامون رویکرد فوق که عمدتاً ارائه‌کننده دیدگاه خبرگان مختلف بود نیز استفاده شد. داده‌های پژوهش به‌کمک روش کدگذاری باز در نظریه دادهبنیاد، مورد تجزیه‌‌وتحلیل قرار گرفت و مقوله‌‌های اصلی، مقوله‌‌های فرعی و خُردمقوله‌ها (مفاهیم) استخراج گردید. به‌کمک رویکرد سیستمی که شامل ورودی‌‌ها، فرآیندها، خروجی‌‌ها، پیامدها و عوامل زمینه‌‌ای است، مدل کارایی اجرای حسابرسی بر اساس حسابرسی ریسک تجاری طراحی و مقوله‌‌های پدیدارشده در قالب آن ارائه گردید. با عنایت به محدودبودن دامنه پژوهشهای پیشین پیرامون این رویکرد و به‌‌ویژه فقدان پژوهش جامع در ایران، مدل طراحی‌‌شده که چندوجهی بوده و حاصل دیدگاه خبرگان مختلف حسابرسی است، دیدگاه جامع و وسیعی از کارایی اجرای حسابرسی بر اساس حسابرسی ریسک تجاری ارائه می‌نماید که می‌توان از آن در برنامه‌های بهبود کیفیت حسابرسی، ارزیابی کار حسابرسی مستقل و سایر راهبردهای کلان جهت توسعه روششناسی حسابرسی در ایران استفاده نمود. با توجه به کمبودهای روش فعلی حسابرسی ایران، ادغام رویکرد حسابرسی ریسک تجاری در روش فعلی، نویدبخش است. این رویکرد با توجه به ارزش ذاتی اثبات شده، میتواند باعث رفع حسابرسی بیش از حد شود و به عنوان روش طبیعی و صحیح اجرای حسابرسی درنظر گرفته شود.
فهرست منابع
ابوالمعالی، خدیجه، (١٣٩١)،"پژوهش کیفی از نظریه تا عمل"، نشرعلم، تهران، چاپ اول.
آذینفر، کاوه، عباس قدرتی زوارم و محمد نوروزی، (1398)، "تأثیر ابعاد ریسک بر قیمتگذاری حسابرسی. نشریه پژوهشهای حسابداری مالی و حسابرسی"، سال 11، شماره 44، صص 174-155.
اشتراوس، آنسلم و جولیت کوربین، (١٩٩٨)، "اصول روش پژوهش کیفی، نظریه مبنایی- رویه‌ها و شیوهها"، ترجمه بیوک محمدی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ١٣٩٣، چاپ سوم.
الفتی، سمیرا و فریدون اوحدی، (1401)، "طراحی مدل پیشبینی ریسک تجاری با استفاده از تکنیکهای یادگیری ماشین"، نشریه دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، سال 11، شماره 42، صص 134-121.
ایمان، محمدتقی، (١٣٩١)،"روششناسی پژوهشهای کیفی"، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشکاه، چاپ اول.
بازرگان، عباس، (١٣٩١)، "مقدمه‌ای بر روشهای پژوهش کیفی و آمیخته - رویکردهای متداول در علوم رفتاری"، نشر دیدار، تهران.
حاجیها، زهره، (1391)،"ترجیحات حسابرسان ایران از ارزیابی عوامل مؤثر بر ریسک ذاتی در سطح مانده حسابها و صورتهای مالی"، نشریه پژوهشهای حسابداری مالی و حسابرسی، سال 4، شماره 16، صص 43-19.
حمصیان کاشانی، زهرا، زهره حاجیها، حسین جهانگیرنیا و رضا غلامی جمکرانی، (1400)، "تدوین مدل کیفیت مستندسازی حسابرسی با رویکرد مبتنی بر نظریه‌پردازی زمینه بنیان"، نشریه پژوهشهای حسابداری مالی و حسابرسی، سال 13، شماره 52، صص 184-151.
دانایی‌فرد، حسن، سیدمهدی الوانی و عادل آذر، (١٣٩٢)، "روششناسی پژوهش کیفی در مدیریت: رویکردی جامع"، انتشارات صفار، تهران، چاپ دوم.
Al-Qudah, L.A. (2021), “The Impact of Business Risk-Based Audit Approach on Reducing Unsystematic Risks: Evidence from Jordanian Banks”, Journal of Asian Finance, Economics and Business, 8(1), PP. 343–352.
Bonner, S. E. (2008), “Judgment and Decision Making in Accounting”, Upper Saddle River, NJ: Pearson Prentice Hall.
Chang, H., Kao, Y-C., Mashruwala, R., & Sorensen, S.M. (2018), “Technical Inefficiency, Allocative Inefficiency, and Audit Pricing”, Journal of Accounting, Auditing & Finance, 33(4), PP. 580–600.
Curtis E., Humphrey, C., & Turley, W. S. (2016), “Standards of Innovation in Auditing”, Auditing: A Journal of Practice and Theory, 35(3), PP. 75–98.
Deloitte. (2017), “Aspire with Assurance: Illuminating the Audit of the Future”, Deloitte Touche Tohmatsu Limited, UK, available at: http://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/au/Documents/audit/ deloitte-au-audit-brochure-060417.pdf, accessed 30 December 2018.
De Martinis, M., & Houghton, K. (2019), “The Business Risk Audit Approach and Audit Production Efficiency”, ABACUS: A Journal of Accounting, Finance and Business Studies, 55(4), PP. 734-782.
ECIIA, European Confederation Institutes of Internal Audit (2020), “Risk in Focus 2020: Hot Topics for Internal Auditors”.
Ernst and Young. (2017), “Top 10 Business Risks Facing Mining and Metals 2017–2018”, EYGM Limited, UK, available at: https://www.ey.com/Publication/vwLUAssets/ey-top-10-business-risks-facingmining-and-metals-2017-2018/$FILE/ey-top-10-business-risks facing-mining-and-metals-2017-2018.pdf, 30 December 2018.
DeFond, M. L., & Zhang, J. (2014), “A Review of Archival Auditing Research”, Journal of Accounting & Economics, 58(2/3), PP. 275–326.
Francis, J. R. (2011), “A Framework for understanding and Researching Audit Quality”, Auditing: A Journal of Practice & Theory, 30(2), PP. 125–152.
Greenwood, R., Suddaby, R., & Hinings, C. (2002), “Theorizing Change: The Role of Professional Associations in the Transformation of Institutionalized Fields”, Academy of Management Journal, 45(1), PP. 58–80.
IAASB. (2014), “A Framework for Audit Quality: Key Elements that Create anEnvironment for Audit Quality”, Handbooks, Standards, and Pronouncements.
IAASB. (2019), “International Auditing Standards (ISA 315), Identifying and Assessing the Risks of Material Misstatements through Understanding the Entity and its Environment”, available at: https://www.iaasb.org/publications/isa-315-revised-2019-identifying-and-assessing-risks-material-misstatement.
Ilgen, D. R. (1999), “Teams Embedded in Organizations: Some Implications”, The American Psychologist, 54(2), PP. 129–139.
Knechel, W. R. (2007), “The Business Risk Audit: Origins, Obstacles and Opportunities”, Accounting, Organizations and Society, 32(4–5), PP. 383–408.
Knechel, W. R., G. V. Krishnan, M. Pevzner, L. B. Shefchik, & U. K. Velury. (2013), “Audit Quality: Insights from the Academic Literature”, Auditing: A Journal of Practice & Theory, 32 (Supplement), PP. 385–421.
KPMG. (2016), “KPMG’s Dynamic Risk Assessment, KPMG International”, available at: https://assets.kpmg. com/content/dam/kpmg/xx/pdf/2016/10/ dynamic-risk-assessment-brochure.pdf, accessed30 December 2018.
LE, T. T., & Nguyen, T. M. A. (2020), “The Adoption of Risk Based Audit Approach in the Independent Audit Firms: A Study of Case of Vietnam”, Journal of Asian Finance, Economics and Business, 7(2), PP. 89-97.
Malsch, B., & Gendron, Y. (2013), “Re-theorizing Change: Institutional Experimentation and the Struggle for Domination in the Field of Public Accounting”, Journal of Management Studies 50(5), PP. 870–899.
Patton, M. Q. (2015), “Qualitative Research and Evaluation Methods”,4th edition. Los Angeles, CA: SAGE.
PwC Australi. (2018), “Business Risk: Take the Driver’s Seat in a Changing World of Risk”, available at: https://www.pwc.com.au/assurance/business-risk.html, accessed 30 December 2018.
Trotman, A. J. (2013), “Internal Audit Quality: A Multi-Stakeholder Analysis, Submitted in Partial Fulfilment of the Requirements of the Degree of Doctor of Philosophy”, School of Business Bond University, Australia.
Trotman, A. J. & Duncan, K. (2018), “Internal Audit Quality: Insights from Audit Committee Members, Senior Management and Internal Auditors”, Auditing: A Journal of Practice & Theory.
Van Buuren, J., Koch, C., Van Nieuw Amerongen, N., & Wright, A. (2014), “The Use of Business Risk Audit Perspectives by Non-Big 4 Audit Firms”, Auditing: A Journal of Practice & Theory, 33(3), PP. 105–128.
Van Buuren, J., Koch, C., Van Nieuw Amerongen, N., & Wright, A. (2018), “Evaluating the Change Process for Business Risk Auditing: Legitimacy Experiences of non-Big 4 Auditors”, Auditing: A Journal of Practice & Theory, 37(2), PP. 249–269.
West, M. A., &Anderson, N. R. (1996), “Innovation in Top Management Teams”, The Journal of Applied Psychology, 81(6), PP. 680–693.
Wright, W. F. (2016), “Client Business Models, Process Business Risks and the Risk of Material Misstatement of Revenue”, Accounting, Organizations and Society, 48, PP. 43-55.
