قدرت نرم در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
الموضوعات :محمدرضا مایلی 1 , مریم مطیعی 2
1 - استادیار علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
2 - دانشجوی دکتری علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
الکلمات المفتاحية: فرهنگ, قدرت نرم, ایران, دانش, ایدئولوژی, وابستگی متقابل,
ملخص المقالة :
چکیده در چند دهه اخیر، کشورهای مختلف تمایل به استفاده از قدرت نرم یافته اند. قدرتی که ﺗﺄکید بر استفاده از ابزارهایی در راستای ایجاد جذابیت برای ﺗﺄثیرگذاری و افزایش نفوذ در سایر کشورها دارد. جمهوری اسلامی ایران نیز با آگاهی از اهمیت قدرت نرم در عصر وابستگی متقابل، از ابزارهایی نظیر دانش، فرهنگ و ایدئولوژی برای اعمال قدرت بر روی کشورهای منطقه ای بهره می برد. در این مقاله این پرسش را مطرح نمودیم که استفاده از قدرت نرم (دانش، فرهنگ و ایدئولوژی) چه ﺗﺄثیری در جایگاه منطقه ای جمهوری اسلامی ایران داشته است؟ در پاسخ نیز این فرضیه طرح شد که استفاده بیشتر جمهوری اسلامی ایران از قدرت نرم (دانش، فرهنگ و ایدئولوژی) باعث تحکیم و ارتقای جایگاه منطقه ای ایران شده است. ایران در حوزه دانش، پیشرفت های قابل توجهی در زمینه پزشکی، سایبری، نظامی و تکنولوژی داشته است، در حوزه فرهنگ، پیشینه غنی ایرانی و اسلامی و اشترکات فرهنگی با کشورهای منطقه دارد؛ همچنین در حوزه ایدئولوژی، بعد از انقلاب اسلامی و ارائه مفاهیمی نظیر نفی تسلط بیگانگان، عدالت و پیوند دین و سیاست بر میزان قدرت نرم خود افزوده است. قدرتی که از آن برای افزایش نفوذ خود در کشورهای منطقه ای از طریق سیاست خارجی بهره می برد.
منابع:
- آکسفورد، باری(1378)، نظام جهانی: اقتصاد، سیاست و فرهنگ، ترجمه حمیرا مشیر زاده، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی.
- الیاسی، محمدحسین(1389)، مقدمه ای بر ماهیت، ابعاد و مبانی قدرت نرم، تهران، نشرساقی.
- بزرگی، وحید(1375)، نظریه های روابط بین الملل، تهران، انتشارات جهاد دانشگاهی.
- بشیریه، حسین(1379)، نظریه های فرهنگ در قرن بیست و یکم، تهران، نشر طلوع.
- پوراحمدی، حسین(1389)، قدرت نرم و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، قم، موسسه بوستان کتاب.
- توحیدفام، محمد(1382)، فرهنگ در عصر جهانی شدن؛ چالش ها و فرصت ها، تهران، نشر روزنه.
- جمالی، حسین(1379)، تاریخ و اصول روابط بینالملل، مرکز تحقیقات اسلامی.
- چونگ، آلن(1390)، قدرت نرم در سیاست خارجی؛ با ﺗﺄکید بر فضای جهانی اطلاعات، ترجمه مهدی ذوالفقاری، تهران، انتشارات دانشگاه امام صادق.
- رمضانی، روح الله( 1380 )، چارچوبی تحلیلی برای بررسی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، ترجمه علیرضا طیب، تهران: نشرنی.
- سلیمی، حسین(1379)، فرهنگ گرایی، جهانی شدن و حقوق بشر، تهران،دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی.
- سلیمی، حسین (1392)، نظریه هایی درباره جهانی شدن، تهران، انتشارات سمت.
- شارپ، جین(1389)، قدرت نرم و عرم خشونت، ترجمه رضا مرزانی، تهران، انتشارات دانشگاه امام صادق.
- قوام، عبدالعلی (1380)، اصول سیاست خارجی و سیاست بین الملل، تهران، انتشارات سمت.
- کاظمی، علی اصغر(1380)، جهانی شدن فرهنگ و سیاست، تهران، نشر قومس.
- گروه مطالعات امنیتی(1387)، تهدیدات قدرت ملی شاخصها و ابعاد، انتشارات دانشگاه عالی دفاع ملی.
- مرادی، حجتالله(1389)، قدرت جنگ نرم از نظریه تا عمل، تهران، نشر ساقی.
- نای، جوزف(1392)، قدرت و موازنه نرم در سیاست بین الملل، ترجمه عسگر قهرمانپور، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
- نای، جوزف(1387)،قدرت نرم، ابزار موفقیت در سیاست بین الملل، ترجمه سید محسن روحانی و مهدی ذوالفقاری، تهران، انتشارات دانشگاه امام صادق.
- نای، جوزف(1382)، کاربرد قدرت نرم، ترجمه سید رضا میرطاهر، تهران، نشر قومس.
- ویلتز، پیتر(1383)، بازیگران فراملی و سازمان های بین المللی در سیاست جهانی، ترجمه ابوالقاسم راه چمنی و دیگران،تهران، موسسه ابرار معاصر.
- یوسفی، جواد(1391)، قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران؛ مطالعه موردی فلسطین، تهران، انتشارات دانشگاه امام صادق.
- بلیک، ژانت و محمدرضا گلشن پژوه (1389)، «قدرت نرم و تهدید نرم؛ پیشنهادی در راستای سیاستسازی»، فصلنامه راهبرد، شماره55.
- بی نام(1390)، «قدرت نرم، قدرت هوشمند»، ماهنامه روابط فرهنگی بین المللی.
- حسین آبادیان، رامین(1394)، «فعالیت های علمی دانشگاههای ایران دو برابر اسرائیل است»، قابل دسترس در سایت خبرگزاری مهر.
- حلال خور و باباجان نژاد، مهرداد و محمد(1390)، «ﺗﺄثیر ایدئولوژی بر کارکرد قدرت سخت و نرم در سیاست خارجی خاورمیانه ای ایالات متحده آمریکا (مطالعه موردی اعراب و اسرائیل) »، فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین المللی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا.
- خراسانی، رضا(1394)، «جایگاه و نقش قدرت فرهنگی در سیاست خارجی»، قابل دسترس در سایت خبرگزاری فارس.
- عسگری، محمود(1389)، «رویکردی انتقادی به نظریه قدرت نرم»، فصلنامه راهبرد دفاعی.
- عبداله، عبدالمطلب و محمدصادق بیگلری (1389)، «جایگاه دیپلماسی فرهنگی- ارتباطی در سیاست خارجی ایالات متحده: برنامه‌ها وبرنامه ریزان»، فصلنامه رهیافت انقلاب اسلامی، شماره13.
- کاظمی، مریم(1384)، «پیامد جهانی شدن بر سیاست خارجی کشورها»، تهران، مجله راهبرد، شماره 36.
- مشفق، محمدعلی(1386)، «قدرت نرم»، روزنامه اعتماد ملی، 30 بهمن.
- نای، جوزف(1384)، «قدرت نرم: ابزار موفقیت در سیاست های جهانی»، ترجمه جواد حمیدی، ویژه نامه همشهری دیپلماتیک، 25 تیر.
- بی نام(1395)، «قدرت مسلم ایران در سلول های بنیادی»، قابل دسترس در سایتباشگاه خبرنگاران جوان.
- بی نام(1394)، «15 سال رشد علمی ایران در دنیا»، قابل دسترس در سایتآفتاب نیوز.
- Douglas, William. (1963), The Rights of the People, New York: pyramid books.
- Nye, joseph (2004), Soft Power, New York: public affairs.
- Nye, Joseph (2004), Soft Power: The Means to Success in World Politics, New York: Carnegie Council of Ethics and International Affair.
- Taylor, peter. J & flint, Colin (2000), Political Geography, London: sage publication.
- Gill.B. & Y. Huang (Summer 2006). “Sources and limits of Chinese soft power”, Survival, Vol. 48, No.2.
- Lynch, J. & Kaplan, G.(1997). "Understanding How Inequality in the Distribution of Income Effect Health". Journal of Health Psychology, Vol.2.
- Walt, Stephen (2005) “Taming American power”, Foreign Affairs (September/October).
- Blotz, William G. (1993), “Lao-tzu Tao teaching”, in Michael Loewe (ed.), Early Chinese texts: Bilbao graphical Guide, California, Berkeley: University of California press.
- Kelly, Paul (June 2002), “Soft Power for Hard Heads”, The Weekend Australian, No. 8.
- Nye, joseph (1990), “The Changing Nature of Power”, Political Science Review Quarterly, Vol. 105, No.4.
- Zhang, Yazhi (2001), “On the Disintegration of the Soviet Union, from the Perspective of Soft Power in Culture”, Available at: http//www.dlb.ut.ac.ir/Idl1.
