استراتژی کلان آمریکا در خاورمیانه: میدانی برای تعامل قدرت سخت و قدرت نرم
الموضوعات :سید محمد طباطبایی 1 , یوسف سیفی 2
1 - استادیار علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی
2 - دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته روابط بین الملل دانشگاه علامه طباطبایی
الکلمات المفتاحية: قدرت سخت, خاورمیانه, واژه های کلیدی: قدرت نرم, استراتژی کلان آمریکا,
ملخص المقالة :
چکیده نظریه قدرت نرم، به تعریف وجهی از قدرت همت گمارده، که بسیار پیش از طرح این نظریه در روابط میان کشور ها دانسته یا ندانسته مورد استفاده قرار می گرفته است. اما آنچه به طرح این نظریه اهمیت می بخشد، منظری جدید است که در چارچوب آن، برای مطالعه رفتار دولت ها در عرصه بین الملل، گشوده شده است. به این معنا که تفکیک موجود در این نظریه نسبت به مفهوم قدرت، معیاری برای مواجهه دولت ها با منافع و آرمان هایی است که از قبل برای خود تعریف کرده اند. حال اگر از این منظر استراتژی کلان ایالات متحده آمریکا در منطقه خاورمیانه مورد بررسی قرار گیرد، با معیار چگونگی تعامل میان دو ماهیت سخت و نرم قدرت در این استراتژی، سه دوره متمایز از هم، از ابتدای قرن جدید میلادی تا کنون، قابل احصاء است. در طول این سه دوره بر اهمیت قدرت نرم نسبت به قدرت سخت، به تدریج افزوده شده و از مقام توجیه گر صرف برای قدرت سخت، به جایگاه کانونی در استراتژی کلان آمریکا، ارتقاء یافته است. دلیل عمده آن مجموعه محدودیت هایی بوده که قدرت سخت آمریکا در منطقه خاور میانه از ابتدا با آنها مواجه بوده و در طول زمان و به کارگیری قابلیت های سخت افزاری گسترش یافته است. لذا قدرت نرم در استراتژی کلان آمریکا در خاورمیانه به عنوان ابزاری برای غلبه بر محدودیت های قدرت سخت، مورد استفاده قرار گرفته است.
منابع
- ارکمن سرهارت (1384)، ایالات متحده خاور میانه بزرگ و ترکیه، ترجمه جلیل یعقوب زاده فرد، گزارش پژوهشی، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
- اسدی علی و طهمورث غلامی (1390)، واکاوی بنیادگرایی اسلامی در خاور میانه، اطلاعات سیاسی اقتصادی، سال بیست و پنجم، شماره 283.
- افتخاری اصغر (1387)، دو چهره قدرت، در قدرت نرم: سرمایه اجتماعی، تهران: دانشگاه امام صادق و پژوهشکده مطالعات و تحقیقات بسیج.
- بیگی مهدی (1388)، قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران، تهران: دانشگاه امام صادق.
- پور احمدی حسین و محمد رضا موسوی نیا (1385)، "سیاست خارجی آمریکا در خاورمیانه پس از 11 سپتامبر از منظر رئالیسم لیبرالیسم و سازه انگاری"، پژوهش حقوق و سیاست، ویژه سیاست و روابط بین الملل، بهار و تابستان.
- تبیان (1391)، "دلیل آمریکا برای مخالفت با حمله به ایران؟"، نمایه در:
http://www.tebyan.net/politics_social/politics/internationa
- حسینی، حسن (1384)، نظم نوین جهانی در قرن 21، دموکراسی های غیر لیبرال یا لیبرال، تهران، نشر بی نا
- دهشیار حسین (1384)، "ماهیت بین المللی خاور میانه بزرگتر"، نامه، دی ماه، شماره 45.
- ________ (1386) "از لیبرالیسم قدرت نواز به نومحافظه کاری ایده نواز"، فصلنامه مطالعات بین المللی، سال چهارم، شماره 1.
- زهرایی، مصطفی (1390)، "ایدئالیسم واقعگرا: مبنای عمل دولت اوباما در خیزش های خاور میانه"، فصلنامه سیاست خارجی، سال سوم، شماره چهارم، زمستان.
- طباطبایی سید محمد (1381) سیاست خارجی آمریکا، دکترین ها، تهران: دبیرخانه همایش جهان پس از آمریکا.
- سلیمانی پورلک فاطمه (1389) قدرت نرم در استراتژی خاورمیانهای آمریکا، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
- صادقی احمد (1381) بازنگری مفاهیم و مبانی قدرت در روابط بین الملل، فصلنامه سیاست خارجی، سال شانزدهم، شماره 1.
- فردا (1390) لحن تند اوباما با نتانیاهو، نمایه در:
http://www.fardanews.com/fa/news/192366
- قریب، حسین (1390) مرزهای تداوم و تغییر در دکترین امنیت ملی اوباما فصلنامه روتبط خارجی، سال سوم، شماره دوم، تابستان.
- کیوان حسینی، سید اصغر (1383) نرم افزار گرایی آمریکا در صحنه عراق، فصلنامه سیاست دفاعی، سال دوازدهم، شماره 48.
- متقی ابراهیم، خرم بقایی و میثم رحیمی (1389) بررسی سیاست خارجی آمریکا در خاورمیانه پس از 11 سپتامبر (براساس رویکرد واقعگرایی تهاجمی)، فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین المللی، شماره چهارم.
- موسسه سوره (1385) منابع ارزشی موثر در ظهور جنبش حزب الله - لبنان، مجله سوره، شهریور ماه، شماره 27.
- نای جوزف (1387) قدرت نرم: ابزار موفقیت در سیاست بین الملل، ترجمه: سید محسن روحانی و مهدی ذولفقاری، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
- واعظی، محمود (1391) رویکرد دولت اوباما به جهان اسلام: تغییر یا تداوم سیاست های آمریکا، فصلنامه روابط خارجی، سال چهارم، بهار.
-Biddle, Stephen (2011), “The Liya Dilemma: The Limite of Air Power”, Washington Post, 26 March.
-Eisenstadt. Michael (2004), Delay, Deter and Contain, Roll-Back: Toward a Strategy for Dealing with Irans Nuclears Amcitions, The Nixon Center, March.
-Henry Frederick A. (2005), Hard and Soft Power: the Paradox of Winning the War of Ideas in the 21st Century, U.S. Army War College.
-Kagan Robert & Kristol William (2002), “The Bush Doctrine Unfolds”, Weekly Standard, Vol.007, Issues.24.
-Keohan. R & Nye. J (1998), “Power and Interdependence in the Information Age”, Foreign Affairs, no 70, Sep/Oct.
-Kurth James (2005) “Global Threats and American Strategies: From Communism in 1955 to Islamism in 2005”, Orbis,Vol. 49 Issue 4.
-Rugh, A, Wiliam (2009), the Case for Soft Power, Philip Seib, Toward a New Public Diplomacy, Palgrave Macmillan.
-Obama, Barack Hussein (2009) “Remarks by The President on New Begiging”, available at:
http://www.whitehouse.gov/the-press-office/remarks-president-cairo-university-6-04-09.
-Parachin, John (2003), “Putting WMD- Terrorism into Perspective”, The Washington Quarterly, Vol.45, No.2.
-Pollack, Kenneth M (2011) “Could al Qaeda Hijack Egypt's Revolution?”, Wall Street Journal, 9 February.
