تأثیر همکاری ناتو و شورای همکاری خلیج فارس بر امنیت جمهوری اسلامی ایران

الموضوعات :

اردشیر سنایی ¹ (عضو هیئت علمی)
احسان طاهری مهر ² (دانشجو)

تاريخ الإرسال : 01 السبت , ربيع الأول, 1437 تاريخ التأكيد : 01 السبت , ربيع الأول, 1437 تاريخ الإصدار : 10 الأحد , صفر, 1437

الکلمات المفتاحية: جمهوری اسلامی ایران, امنیت, سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو), شورای همکاری خلیج فارس,

ملخص المقالة :

چکیده مقاله حاضر با هدف بررسی همکاری سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و شورای همکاری خلیج فارس و تأثیر آن بر امنیت جمهوری اسلامی ایران نگاشته شده است. در شرایط کنونی، فعالیت‌های ناتو در منطقه با منافع ملی ایران سازگاری ندارد و نگاه رایج در ایران به سیاست‌های ناتو به عنوان سازمانی که تحت نفوذ کامل آمریکا قرار دارد رویکردی تقابلی است. حضور نظامی کلیه اعضای درجه اول ناتو در خلیج‌ فارس و دریای عمان و وجود پیمان‌های دفاعی متعدد آنها با همسایگان جنوبی ایران و با کشورهای مستقل مشترک‌المنافع در شمال ایران به ویژه روابط رو به گسترش ناتو با جمهوری آذربایجان، نمونه‌هایی از حضور نظامی آشکار و پنهان ناتو و اعضای درجه یک آن در امتداد مرزهای ایران می‌باشد. این امر می تواند به عنوان تهدیدی علیه امنیت جمهوری اسلامی ایران تلقی شود. حضور در پیمان‌های دفاعی و امنیتی منطقه را می توان به عنوان یکی از راهبردهای اصلی جمهوری اسلامی ایران در مواجهه با تهدیدات نوظهور و خنثی نمودن سیاست‌هایی که باعث به انزوا کشاندن و نادیده گرفتن ایران در مناسبات مختلف منطقه ارزیابی می‌شود، تلقی نمود.

المصادر:

منابع:

- اسدی، علی اکبر(1389)، سیاست خارجی کشورهای شورای همکاری خلیج فارس، مبانی، ساختار و الگوها، تهران، پژوهشکده تحقیقات راهبردی.

- آشوری، داریوش(1366)، دانشنامه­ی سیاسی، تهران، انتشارات سهروردی.

- اشمیت، هلموت(1373)، استراتژی بزرگ،ترجمه: هرمز همایون پور، هرمز، تهران، انتشارات علمی،فرهنگی.

- ازغندی، علیرضا و روشندل، جلیل(1382)، مسائل نظامی و استراتژیک معاصر، تهران، انتشارات سمت .

- امنیت بین الملل (1383)، به کوشش:علی عبداله خانی، جلد اول،تهران، موسسه فر هنگی مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصرتهران.

- ایوانز، گراهام و نونام، جفری(1381)، فرهنگ روابط بین الملل، ترجمه: حمیرا مشیر زاده و حسین شریفی طراز کوهی، تهران، نشر میزان.

- برژینسکی، زبیگنیو(1369)، در جست و جوی امنیت ملی،ترجمه: ابراهیم خلیلی، تهران، نشر سفیر.

- روشندل، جلیل(1374)، امنیت ملی و نظام بین الملل، تهران، انتشارات سمت.

- سیف زاده، حسین و روشندل، جلیل(1379)، تعارضات ساختاری در منطقه خلیج فارس، تهران، مرکز پژوهش های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه.

- عبد الله خانی، علی(1389)، نظریه های امنیت ،تهران،انتشارات موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرارمعاصر تهران.

- کتاب سبز سازمان پیمان آتلانتیک شمالی(ناتو)( 1386)، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه.

- کوزنتسوف ،الکساندرو(1361)، دو پیمان ناتو و ورشو ،ترجمه: منوچهر زمان و پرویز هوشتکی، تهران، انتشارات ابوریحان.

- محمدی، محمود(1388)، اثر مأموریت های جدید ناتو بر منافع و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، تهران، پژوهشکده تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام.

- نورجی،مارتین لی(1383)، چهره جدید امنیت در خاورمیانه، ترجمه: قدیر نصری، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی.

- واعظی، محمود(1389)، شورای همکاری خلیج فارس:سیاست خارجی و روندهای داخلی، تهران، پژوهشکده تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام.

-امیر احمدیان،بهرام(دی ماه 1384)،«شکل گیری عرصه جدید ژئواستراتژیک در اوراسیا»، مجموعه مقالات دومین کنگره انجمن ژئوپلیتیک ایران.

- خادم، فاضله(تابستان 1385)، "سیاست­های انرژی آمریکا و راهبردهای این کشور در منطقه خلیج فارس"، فصلنامه مطالعات خاورمیانه ،  سال سیزدهم و چهاردهم، شماره 4 و 5.

- دولت یار، مصطفی (بهار 1389)،"مدیریت امنیت پایداردر منطقه خلیج فارس- مشارکت ناتو: سازنده یا مخرب"، فصلنامه سیاست خارجی ،سال24، ش 3،.

- طباطبایی پناه، سید علی و محمودی، علی(پاییز 1389)، "تأثیر قراردادهای همکاری ناتو و کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس برامنیت ملی جمهوری اسلامی ایران" ، فصلنامه راهبرد ،سال نوزدهم، شماره 55.

- فلاحی، علی(تابستان1385)، "مفهوم نوین استراتژیک و مأموریت­های ناتو در قرن بیست­ویکم"، فصلنامه سیاست خارجی،سال 20،شماره 2.

- قوام ، عبدالعلی و نقیب زاده، احمد(1383)، "فرصتها، تهدیدات و چالش های فراروی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران "در امنیت بین الملل، به کوشش:علی عبداله خانی، جلد اول،تهران، موسسه فر هنگی مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصرتهران.

- "گزارش کمیته مطالعات خلع سلاح و عدم اشاعه، خلع سلاح 5"(1388)، پژوهشنامه ، شماره 42، تهران، گروه پژوهشی بین المللی مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام.

-  Babood , Abdullah(2005), “Dynamics And Dynamnants of the GCC State' s Foreign policy with Special Reference to the EU”, in Analyzing Middle East Foreign Policies and Relationship Europe, London, Routledge.

- Chatterjee, Charles (2010), International Law and Diplomacy, London, Routledge.

- Cimbala , Stephen and Peter Forster (2010) , Multinational Military Intervention NATO Policy, Strategy and Burden Sharing , USA: California university press.

- Richard, W. Jones (1999), Security, Strategy, and Critical Theory, London, Lynne Reiner Publications.

- Taliaferro. J W(2000), “Security Seeking under Anarchy”, International Security Review, vol. 25.

- G. D. H Cole: Selected Works (2011), “Socialist Economics”, available at http://www.nato.int.
- http://gulfnews.com  

- http://www.acus.org

http://www.nato.int.-

-http://gulfnews.com