بررسی تعاملات عربستان با شورای حقوق بشر
الموضوعات :عباسعلی طالبی 1 , رضا جلالی 2 , امیر ساجدی 3
1 - دانشجوی دکترای علوم سیاسی، گروه علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران
2 - استادیار گروه علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران
3 - استادیار گروه علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: عربستان, حقوق زنان, شورای حقوق بشر, اصلاح قوانین, گزارش ادواری,
ملخص المقالة :
چکیده متعاقب تأسیس شورای حقوق بشر در مارس 2006، وضعیت حقوق بشر در عربستان در موارد متعددی مورد توجه این نهاد نوظهور قرار گرفت. با توجه به گستردگی، صلاحیت و حساسیت شورا نسبت به نقض حقوق بشر در عربستان این سوال مطرح شد که سازوکارهای نظارتی و مکانیسم های اجرایی شورا چه تأثیری بر تغییر رفتار آل سعود نسبت به رعایت حقوق زنان در درون مرزهای ملی داشته و عربستان تا چه میزان همسو با ایده جهان شمولی حقوق بشر بوده و چه تحولاتی را پشت سرگذاشته است؟ در پاسخ به سوال فوق این فرضیه مطرح شده که به نظر می رسد سازوکارهای نظارتی و مکانیسم های اجرایی شورای حقوق بشر، عربستان را ملزم به انجام اصلاحات حقوق بشری کرده است. یافته های پژوهش نشان می دهد اولاً ارائه توصیه های کشورها درقبال گزارش های ادواری و تعیین گزارشگران ویژه اثرگذاری قابل قبول تری بر ارتقاء وضعیت حقوق زنان داشته، ثانیاً بافت سنتی که برتار و پود فکری و اندیشه مردم و مسئولین جامعه تنیده شده بود و مانعی جدی بر احقاق حقوق زنان محسوب می شد، درحال بازسازی است. ثالثاً تلاش زنان و همسو شدن آنها با فشارهای شورای حقوق بشر و رسانه ها، پایه گذار نظم نوینی شده که مشخصه آن تغییر نظام جنسیتی خواهد بود.
منابع:
- احمدیان، حسن (1391)، دین و دولت در عربستان سعودی:از دولت وهابی تا وهابیت دولتی، کتاب خاورمیانه 9 ویژه مسائل داخلی عربستان، تهران: موسسه فرهنگی مطالعاتی و تحقیقات ابرار معاصرتهران.
- اسدی، علی اکبر (1391)، اصلاحات و قدرت سیاسی در عربستان، کتاب خاورمیانه 9 ویژه مسائل داخلی عربستان، تهران: موسسه فرهنگی مطالعاتی و تحقیقات ابرار معاصر تهران.
- جکسون رابرت،گئورگ سورنسون(1385)، درآمدی بر روابط بین الملل، ترجمه مهدی ذاکریان، احمد تقی زاده و حسن سعیدکلاهی، تهران: نشر میزان.
- رحمانیان، حسین،(1391)،تبارشناسی شخصیت های وهابی عربستان،کتاب خاورمیانه 9 ویژه مسائل داخلی عربستان، تهران: موسسه فرهنگی مطالعاتی و تحقیقات ابرار معاصر تهران.
- شکوه، حسن(1391)، "درآمدی برتحولات اقتصاد سیاسی در عربستان سعودی"، کتاب خاورمیانه 9 ویژه مسائل داخلی عربستان، تهران: موسسه فرهنگی مطالعاتی و تحقیقات ابرار معاصرتهران.
- ظریف، محمدجواد و سجادپور،کاظم(1395)، دیپلماسیچندجانبه، تهران: مرکز آموزش و پژوهش های بین المللی.
- عنایتی، علیرضا و راکی، داود(1391)، پایه های مشروعیت سیاسی در عربستان و نقاط قوت و ضعف آن، کتاب خاورمیانه 9 ویژه مسائل داخلی عربستان، تهران: موسسه فرهنگی مطالعاتی و تحقیقات ابرار معاصرتهران.
- گلشن پژوه، محمود رضا(1388)، حقوق بشر در جهان( روندها، موردها و واکنش ها)، تهران: معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی.
- مشیرزاده، حمیرا(1391)، تحول در نظریه روابط بین الملل، چاپ پنجم، تهران: انتشارات سمت.
- نجفی، نگار (1391)، دشواری ها و دستاوردهای زنان عربستان در آموزش، تهران: موسسه مطالعات اندیشه سازان نور.
- بزرگمهری، مجید و جان نثار ملکوتی، حمید (1395)، "عملکرد شورای حقوق بشر سازمان ملل نسبت به اسرائیل"، فصلنامه مطالعات راهبرد، سال نوزدهم، شماره اول.
- خرازی، فردین(1388)، "بررسی تطبیقی گزارش های دوره ای عربستان سعودی وکانادا در شورای حقوق بشر"، پژوهشنامه روابط بین الملل، شماره 44.
- ذاکریان، مهدی و مختاری، بهروز(1394)، "تحلیل عملکرد شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در سازوکار و رویه های ویژه بر افزایش احترام به حقوق بشر"، فصلنامه سازمان های بین المللی، (3) 2.
- سادات اخوی، سیدعلی و خداشناس،عباس (1394)، "شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد و وضعیت حقوق بشر در عربستان"، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی، (45) 4.
- سمیعی اصفهانی، علیرضا و رجایی محمدصادق(1394)، "تبیین سازوکارهای باز تولید سلطه پادشاهی سعودی در پرتو بهار عربی"، فصلنامه سیاست جهانی، دوره چهارم، شماره 2.
- صبوری، مهدیار (1396)، "وضعیت حقوق بشرزنان عربستان"، پایگاه تحلیلی خبری خانواده و زنان،26 دی ماه 1396.
- مصفا، نسرین و ابراهیمی، نبی الله(1387)، جایگاه حقوق بشر در نظریه های روابط بین الملل، فصلنامه سیاست، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دوره 38، شماره4.
- روزنامه اطلاعات، 24دی ماه 96.
- گزارشی از وضعیت کار زنان در عربستان سعودی، شبکه العالم،4 آبان 1388.
- ریاض، نجیب الریس(1998)، ریاح الشمال: السعودیه و الخلیج و العرب فی العالم التسعینات، الطبع الثالثه، بیروت: ریاض الریس للکتب و النشر.
- Alfredsson, Gudmudur, Grimhedden, Jonasa & Ramshorn, Bertrand G. (2009), International Human Rights Monitoring Mechanisms: Essays in Honor of Jakobe the Moller, Leiden: Martinus Nijhoff publishers.
- AL-Rasheed, Modawi (2011), Contesting the Saudi State: Islamic voices from a new Generation, Cambridge s University press.
- AL-Rasheed, Madawi, and Maha Azzam (2012). The Prospects and limits of women’s Mobilization in Saudi Arabia. London: Chatham House.
- Al-Sudairy, Hend T).2017(. Modern Woman in the King of Saudi Arabia; Rights, Challenges and Achievements. Newcacastle-upon-tyne: Cambridge Scholars publishing.
- Buzan, B. (2004), From international society to world society, English School Theory and social structure of Globalisation.
- Echague, Ana & Edward, Burk (2009), Strong Foundation? The Imperative for reform in Saudi Arabia, (FRIDE).
- Elmadi, Abdulah, (2004(, Indo-Saudi Relation 1947-19970: Domestic Concerns and Foreign Relation, Ph.D thesis, Exeter University.
- Adler, Manual (1997), Seizing the middle Ground; constructivism in world politics, European Journal of international relations, Vol, 6.
- Amnesty international urgent action, Reformists kept in prison, UA 10/13(index: MDE23/014/2013, 24 April 2014.
- Amnesty international, (2009), world report: "Saudi Arabia,” http://www,amnesty.org/en/region/Saudi-arabia/report,2009,08/12/2014.
- Bustamante. Addndum(17 May 2011), Communications to and from Govrnment, UN Doc, A/HRC/17/33Add.1.
- Deleanty, Gerard (2000), A Constructivism in international Relation, European Journal of international relatinns, Vol, 6.
- Goraney, Cynthia (2016), the changing face of Saudi woman. Notational Geographic February 110-33.
- Hamdan, Amani (2005), Woman and education in Saudi Arabia: challenges and Achievements. International Education Journal, Vol,6.
- Human Rights Council, report of the working on the Universal Periodic Review-Saudi Arabian Doc, A/HRC/11/23, 4 March 2009, para.1.
- Human Rights Council, report of the special Rapporteur on the Human Rights of migrants, Jorge Bustamante. Addendum; communications to and from Governments, UN Doc, A/HRC/17/33Add.1.17 May 2011, para296.
- Human Rights Council, report of the working on the Universal Periodic Review-Saudi Arabian Doc, A/HRC/11/23, 4 March 2009, para.
- Reuters. 2014. Saudi Arabia approves $21 bin five-year Education Plan-SPA Available online: http. //www. Reuter’s .com.
- Riyadh. A (2008), Saudi Arabia and Reform in the Arab Word,www.saudiembassy.net.
- Sajedi, Amir (2018), Human Rights and Citizen Rights on the Opinion of the Middle Eastern Islamic States, Political Studies of Islamic World, Vol. 6, No. 24, Winter 2018.
- اسناد
- A/RES/60/251.
- Center for Democracy and Human Rights in Saudi Arabia.
- http://www.ohchr.org/en/countries.
- http://www.neddains.com/index.php
- A/HRC/11/6/add.3, 14 April 2009
- A/HRC/22/53/Add. 12 March 2013.
- A/HRC/19/61/Add.4, 29 February 2012.
- A/HRC/28/68/Add.1, 5 March 2015.
_||_