ﺧﻸ قدرت و ﺗﺄثیر آن بر امنیت منطقه خاورمیانه

الموضوعات :

مختار صالحی ¹ , رحمان زارع ²

1 - عضو هیئت‌ علمی دانشگاه مازندران، گروه علوم ‌سیاسی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
2 - دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد، گروه روابط بین‌الملل، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

تاريخ الإرسال : 14 الجمعة , جمادى الثانية, 1439 تاريخ التأكيد : 14 الجمعة , جمادى الثانية, 1439 تاريخ الإصدار : 04 الثلاثاء , جمادى الثانية, 1439

الکلمات المفتاحية: آمریکا, ایران, خاورمیانه, عربستان, ﺧﻸ قدرت, وا گرایی,

ملخص المقالة :

چکیده امنیت در خاورمیانه وضعیت پیچیده و مبهمی پیدا کرده است. با وجود ﺗﺄثیر فاکتورهای متعدد بر شکل گیری نا امنی در خاورمیانه، ﺧﻸ نفوذ قدرت‌های بزرگ در ایجاد ثبات و نظم در منطقه قابل ﺗﺄمل است .مقاله در پی پاسخ به این پرسش است که، ﺧﻸ قدرت بزرگ چه ﺗﺄثیری بر امنیت خاورمیانه داشته است؟ فرضیه مقاله مطرح می‌کند، با چرخش سیاست خارجی امریکا به سوی آسیا و تبدیل خاورمیانه به اولویت دوم در استراتژی امنیت ملی آمریکا، سطح واگرایی در منطقه خاورمیانه بیشتر شده است. در یافته‌های مقاله به این نکته اشاره شده است که هر کدام از دو کشور ایران و عربستان تلاش می‌کنند ﺧﻸ قدرت بزرگ در منطقه را جبران کنند و موضوع فوق منجر به تشدید رقابت بین کشورهای منطقه شده است. برای کاهش واگرایی، کشورهای منطقه نیازمند دستیابی به چهارچوب مشترک برای همکاری در سطح منطقه هستند. بررسی موضوع در چهارچوب رویکرد نئورئالیسم تهاجمی صورت گرفت. برای آزمون فرضیه، از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است.

المصادر:

منابع:

-      المن،کالین. (1393). «واقع گرایی». ببینید در:نظریه روابط بین‌الملل برای سده بیست و یکم، ویراسته مارتین گریفیتس، ترجمه علیرضا طیب، تهران: نشر نی.

-      برزگر، کیهان. (1387). «ایران، عراق جدید و نظام سیاسی- امنیتی خلیج فارس». تهران، معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی؛ دفتر گسترش تولید علم.

-      چرنوف، فرد. (1388).نظریه و زبرنظریه در روابط بین‌الملل. ترجمه علیرضا طیب. تهران: نشر نی.

-      دهقانی فیروزآبادی، سیدجلال. (1388). سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران. تهران: سمت.

-      مشیرزاده، حمیرا. (1385). تحول در نظریه­های روابط بین‌الملل. تهران: سمت.

-      میرشایمر، جان. (1393). تراژدی قدرت­های بزرگ. ترجمه غلامعلی چگینی­زاده. تهران: نشر وزارت امورخارجه.

-      بزرگر، کیهان. (1388). «منطقه­گرایی در سیاست­خارجی ایران». مجله مطالعات اوراسیای مرکزی، سال2، شماره5.

-      پوراحمدی، حسین و منصوریان، اصغر. (1393). «تغییرات سیاست خارجی امریکا و تحولات خاورمیانه». فصلنامه مطالعات راهبردی، سال 7، شماره 4.

-      جمشیدی، محمد.(1394).«تجدید توازن: استراتژی کلان ایالات متحده در دوره اوباما». پژوهشنامه علوم سیاسی، سال یازدهم، شماره 3.

-      درخشه، جلال و دیوسالار، مجید. (1390). «عوامل همگرا و واگرا در روابط ایران و ترکیه پس از به قدرت رسیدن حزب اسلام‌گرای عدالت و توسعه در ترکیه». فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین‌المللی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر رضا، دوره 3، شماره 7.

-      سریع‌القلم، محمود. (1395). «نظام بین‌الملل و ژئوپلیتیک جدید خاورمیانه». پژوهشنامه علوم سیاسی. سال دوازدهم، شماره اول.

-      طارمی، کامران. (1395). « ارزیابی نتایج استراتژی نظامی منطقه‌ای آمریکای اوباما». فصلنامه مطالعات راهبردی جهان اسلام، سال هفدهم، شماره 7.

-       کامل، روح اله. (1383). «مقدمه­ای بر رئالیسم تهاجمی». ماهنامه نگاه، سال4، شماره 38.

-       کریمی فرد، حسین. (1394). « بررسی و نقد سیاست خارجی اوباما».فصلنامه تحقیقات سیاسی بین‌المللی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا، دوره7، شماره 25.

-      محمدزاده ابراهیمی، فرزاد؛ ملکی، محمدرضا و امام جمعه‌زاده، سیدجواد. (1395). « راهبرد خاورمیانه‌ای اوباما؛ از واگذاری مسؤولیت تا همراهی محدود». فصلنامه تحقیقات سیاسی بین المللی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا، دوره 8، شماره 28.

-      مطلبی، مسعود و فلاح‌نژاد، علی. (1392). «هویت‌های سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا و دولت باراک اوباما». فصلنامه تحقیقات سیاسی بین المللی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا، دوره 5، شماره17.

-      میرفخرایی، سیدحسن. (1386). «بحران استقرار سپر دفاع موشکی امریکا در اروپای شرقی: اهداف و پیامدها».  مجله حقوق و سیاست، سال9، شماره22.

-      قناتی، فریبا. (1393). «دلایل همگرایی سیاست خارجی ترکیه و عربستان در قبال عراق جدید (2003-2013)». همایش علمی مقاله خلیج فارس، دانشگاه تربت حیدریه. ایران. تربت حیدریه.

-      میرشایمر، جان.(1396).«سیاست خارجی آمریکا در خاورمیانه؟». سخنرانی در موسسه مطالعات آمریکا و اروپا (یوریکا). ایران، تهران.

-      میرشایمر، جان. (1396). «چشم انداز سیاست قدرتهای بزرگ در قرن 21». سخنرانی در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران. ایران، تهران.

-      کبریایی زاده، حسین. (1394). «جنگ سرد در خاورمیانه». قابل دسترس در سایت ابرار معاصر تهران.

-      مطهرنیا، مهدی. (1394). «آینده روابط ایران و عربستان و نقش متغیرهای دخیل». قابل دسترس در سایت ابرار معاصر تهران.

 

-        Onis, Ziya. (2007). Turkish Politics in a Changing World Global Dynamics and Domestic Transformations. Istanbul: Bilgi University Press.

-        Benli, Altunisik. (2008). “The Possibilities and Limits of Turkey’s Soft Power in the Middle East”. Insight Turkey, Vol.10 (2).

-        Cetinsaya, Gokhan. (2007). “Turkish- Iranian Relations since the Revolution”. Turkish Review of Middle East Studies, Vol. 26 (2).

-        Unger, David. (2016). “The Foreign Policy Legacy of Barack Obama”. the International Spectator, Vol. 51(4).

-        Wendy, Kristiansen. (2010). “Turkey’s Soft Power Successes”. Le Monde Diplomatic, Vol.4 (7).

-        Abdel Maguid, Mohamed. (2017). “Arab League Seeks Anti-Iran UN Security Council Resolution”. Available at: www.egypttoday.com/Article

-        Clinton, Hillary. (2011). “America's Pacific Century”. Available at: http://www.foreignpolicy.com/articles.

-        David, Javier E. (2017). “US-Saudi Arabia seal weapons deal worth nearly $110 billion immediately, $350 billion over 10 years”. Available at: https://www.cnbc.com.

-        Gady, Franz-Stefan. (2016). “Iran and Russia Negotiating $10 Billion Arms Deal”. available at: https://thediplomat.com.

-        Hardy, Catherine. (2017). “Saudi Arabia and Russia sign arms deal”. available at: www.euronews.com.

-        Kasapoglu, Can. (2017). “Why Turkey might Buy Russia's S-400 Defence System”. Available at: http://www.aljazeera.com/indepth/opinion/.

-        McInnis, J. Matthew.(2016). “Can Saudi Arabia really ‘share the neighborhood’ with Iran?”. available at: http://nationalinterest.org/blog.

-        Nasseri, Ladan. (2017). “Rouhani Urges Saudi Arabia to Avoid Teaming Up With U.S. and Israel”. available at: https://www.bloomberg.com/news/articles.

-        Özkök, Ali & Özkizilcik, Ömer. (2017). “Turkey Seeks to Expand its Influence in Syria”. available at: https://rusi.org/commentary.  

-        the Guardian. (2017). “Iran's President says Saudi Arabia behind Hostility in Region”. available at: https://www.theguardian.com.

-        TRT World.(2017). “Turkey's Defence Budget Raised by Nearly 50 Percent”. available at: www.trtworld.com/turkey.