واکاوی عوامل موثر بر خروج ایالات متحده آمریکا از برجام
الموضوعات :محسن زمانی 1 , سید امیر نیاکویی 2
1 - دانشجوی دکتری روابط بین الملل دانشگاه گیلان و مدرس دانشگاه
2 - دانشگاه گیلان
الکلمات المفتاحية: برجام, موازنه تهدید, سیاست خارجی ترامپ, انگاره مشترک, منافع مشترک,
ملخص المقالة :
چکیده تلاش آمریکا برای خروج ازتوافق هسته ای موسوم به برجام، برنامه‌ای بود که دونالد ترامپ از زمان شرکت در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سر داشت. در نهایت دولت ایالات متحده آمریکا رسماً از برجام خارج و بازگشت تحریم‌ها به صورت گذشته را اعلام کرد و برای انجام مجدد مذاکرات در صورت تمایل ایران اعلام آمادگی نمود. پرسش اصلی مقاله حاضر این است که چه عواملی در خروج ایالات متحده آمریکا از برجام تاثیر گذار بوده اند. فرضیه مقاله از این قرار است: بنیادهای سیاست خارجی ترامپ، ثابت ماندن ماهیت تهدیدِآمیز از ایران بعد از برجام و ایجاد فهم و انگاره مشترک میان ایالات متحده، اسرائیل و عربستان بر سر تهدید دانستن ایران، تفسیر آن ها از نقش برجام در تقویت حضور منطقه‌ای ایران و نادیده انگاشته شدن این موضوع در متن برجام و از بعد داخلی، کنشِ پسابرجامی جمهوری اسلامی ایران را باید از جمله متغیرهای اساسی در تصمیم دونالد ترامپ بر خروج ایالات متحده از برجام دانست.
منابع:
1) حاجی یوسفی، امیر محمد(1382)، ایران و رژیم صهیونیستی از همکاری تا منازعه، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق.
2) کالاهان، پاتریک(1387)، «منطق سیاست خارجی آمریکا» نظریه های نقش جهانی آمریکا، ترجمه داوود غرایاق زندی، محمود یزدان فام، نادرپورآخوندی. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
3) لیتل، ریچارد(1389)، نظریه های موازنه قوا، ترجمه غلامعلی چگنی زاده، تهران: انتشارات موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصر.
4) مشیر زاده، حمیرا( 1386)، تحول در نظریه های روابط بین الملل، تهران، انتشارات سمت.
5) اسدی، علی اکبر(1386)،«رئالیسم و رویکردهای رقیب به سیاست خارجی»، فصلنامه راهبرد، سال نوزدهم ، شماره 56.
6) اندیشکده راهبردی تبیین(آذرماه 1395)،«سیاست خارجی دونالد ترامپ،چارچوب ها و جهت گیری های احتمالی » مچموعه مقالات.
7) پربن، دومنیک و دوگل لویی(1397)، «خروج ایالات متحده از توافقنامۀ وین پیرامون برنامۀ هسته ای ایران: یک وضعیت حقوقی متناقض» نسخه فارسی ترجمه شده توسط حقوقدانان انجمن کمیسیون مسائل ایران، تحلیلهای حقوقی.
8) دهقانی فیروزآبادی، سید جلال (پاییز1381)،« سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران ، روندها و بازتابها» ، فصلنامه مطالعات خاورمیانه، سال نهم ، شماره سوم.
9) سجادپور، سید محمد و اجتهادی ،سعیده (بهار 1389) ،«نگرش امنیتی غرب و تهدیدات بین المللی پس از جنگ سرد مطالعه موردی برنامه هسته ای جمهوری اسلامی ایران»، دو فصلنامه علمی – پژوهشی علوم سیاسی، دوره 6، شماره 11.
10)سلیمان زاده، سعید و امیدی، علی و براتی،سحر(1397)،« راهبرد سیاست خارجی ترامپ، هیبرید نوانزواگرایی و واقع گرایی »، فصلنامه مطالعات راهبردی سیاست گذاری عمومی، شماره 28.
11)سوری، روح الله (خرداد1397)،«خروج آمریکا از برجام، فرصت ها و موانع پیش رو»، مرکز بین المللی مطالعات صلح.
12)صالحی، سید حمزه و فرامرز منش، احسان(بهمن 1395)، «نقش برجام در تشدید واگرایی بین ایران وعربستان »، ماهنامه پژوهش ملل، دوره دوم، شماره14.
13)قوام، عبدالعلی و ایمانی همت« نظریه های رئالیستی در روابط بین الملل »، فصلنامه رهیافت های سیاسی و بین المللی، شماره 30
14)مشیرزاده، حمیرا و مسعودی، حیدر علی(1388)،« هویت و حوزه های مفهومی روابط بین الملل» فصلنامه سیاست، مجله حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دوره39، شماره 4.
15)موسویان، سید حسین و حسینی، دیاکو(1395)،« منطق پیامدهای مطلوب و نامطلوب برجام» از کتاب برجام سیاست ها، دستاوردها، و الزامات، تهران، انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
16)نوازنی، بهرام و قاسمی،حاکم و فرسائی، شهرام (زمستان 1394)، «ارزیابی محافل غربی از پیامدهای خاورمیانه ای برجام برای سیاست خارجی ایران» ، فصلنامه سیاست خارجی، سال بیست و نهم، شماره 4.
1) Barnaby, Frank (1989), The Invisible Bomb: The Nuclear Arms Race in the Middle East, London: I. B. Tauris, 1989, pp. 64-69.
2) Berman, Russell (2017), ' The Donald Trump Cabinet Tracker', The Atlantic, 2 March; Available at: https://www.theatlantic.com/politics/archive/2017/03/trump-cabinet-tracker/510527/
3) CBS NEWS. 2016. “Pence goes farther than trump on Iran deal, says US will rip up”. Available at: http://www.cbsnews.com/news/pence-goes-farther-thantrump- on-iran-deal-says-us-will-rip-up/(accessed 2 December 2017).
4) Chathamhouse (2016), "Iran's Politics and Foreign Policy", Chatham House, available at: https://www.chathamhouse.org/event/irans-politics-and-foreign-policy.
5) Clinton, Hilary. 2010. Clinton: U.S. Will Extend 'Defense Umbrella' Over Gulf if Iran Obtains Nuclear Weapons, from FOX NEWS: http://www.foxnews. Com/politics.
6) European Union (2016), "An EU Strategy for Relations with Iran after the Nuclear Deal, available at: http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/IDAN/2016/578005/EXPO_IDA (2016) 578005_EN.pdf.
7) Haass R. 2017. “Trump foreign policy has found its theme: The Withdrawal Doctrine. US have left/threatening to leave TPP, Paris accord, UNESCO, NAFTA, JCPOA”. Twitter. Available at: https://twitter.com/RichardHaass/ status/918471381511229440 (accessed 12 October 2017).
8) Haass, R. 2016. “The Isolationist Temptation”. The Wall Street Journal. Available at: https://www.wsj.com/articles/the-isolationist-temptation-1470411481
9)Haass, Richard. N. (2006), “The New Middle East”, Foreign Affairs, November/December.
10) Kahl, Colin and Hal Brands (2017) 'Trump’s Grand Strategic Train Wreck', Foreign Policy, 31 January, Available at: http://foreignpolicy.com/2017/01/31/trumps-grand-strategic-train-wreck
11) Katzman, Kenneth (2016), "Iran’s Foreign Policy", Congressional Research Service, available at: https://www.fas.org/sgp/crs/mideast/R44017.pdf.
12) Kirshner, jonathan (2010), “the tragedy of offensive realism: classical realism and the rise of china”, European journal of international relations.
13) McAdams, Dan (2016) 'The Mind of Donald Trump', The Atlantic, 16 June; Available at: https://www.theatlantic.com/magazine/archive/2016/06/the-mind-of-donald-trump/480771/
14) Nasr, Vali (2006), “When the Shiites Rise”, Foreign Affairs.
15) Renshon, S. (2012), Barack Obama and the Politics of Redemption, New York: Routledge.
16) Shine, Sima (2016). "The Nuclear Deal is a Chance to Change Iran's Behavior", National Interest, available at: http://nationalinterest.org/feature/the-nuclear-deal-chance-change-irans-ehavior -17250.
17) Sick, Gary (2016), "Regional Implications of the JCPOA, The Daily Journalist, available at: http://thedailyjournalist.com/the-strategist/regionalimplications- of-the-jcpoa/.
18) Singh, Michael (2015), "Implications of the JCPOA for U.S. Policy in the Middle East", Washington Institute, available at: http://www.washingtoninstitute.org/policy-analysis/view/implications-of-the-jcpoa-for-u.s.-policy-in-the-middle-east.
19) Smith, S. and Hadfield, A. and Dunne, T. 2016. Foreign Policy: Theories, Actors, Cases. 3rd ed. Oxford: Oxford University Press.
20) Vatanka, Alex; U.S.-Iran Relations: Recommendations for the Next President, see http://www.mei.edu/sites/default/files/publications/PF17_Vatanka_IranUS_ web.pdf
21) Whitehouse.gov. 2017a. Remarks by President Trump in Joint Address to Congress, Available at: https://www.whitehouse.gov/the-press-office/2017/02/28/ remarks-president-trump-joint-address-congress (accessed 1 December 2017). (accessed 1 November 2017).
_||_