جایگاه راهبردی یمن در سیاست خارجی و امنیتی ترامپ
الموضوعات :
1 - دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه علوم سیاسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
2 - استاد گروه روابط بینالملل، دانشگاه تهران، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: خاورمیانه, یمن, ژئوپلیتیک, رئالیسم تهاجمی, دونالد ترامپ,
ملخص المقالة :
چکیده این روزها اقدامات ترامپ در صدر اخبار منطقه و جهان است. قراردادهای جدید او در فروش تسلیحات نظامی، موجی از نگرانی برای رشد عنان گسیخته جنگ افزارها در جهان ایجاد کرده است. دولت ترامپ از زمان روی کار آمدن با ادعاهای مکرری مبنی بر ورود مستقیم به عرصه نظامی در منطقه، توجهات را به خود جلب کرده است. وی ابتدا با مطرح کردن منطقه امن در سوریه، در صدد بود که حضور مستقیم آمریکا را در منطقه غرب آسیا موجه جلوه دهد که با مخالفت روسیه و ایران تعدیل‌هایی در طرح خود ایجاد کرد. با توجه به مشکلات عدیده ای که واشنگتن برای ورود به عرصه نظامی سوریه دارد، ترامپ گزینه جدید را برای عرض اندام آمریکا در منطقه انتخاب کرده است که در این باره ترامپ دستور استفاده از پهبادهای آمریکایی را برای بمباران مناطق مختلف یمن به بهانه مبارزه با القاعده داده است. سؤال اصلی پژوهش این است که اهمیت راهبردی یمن در سیاست خارجی و امنیتی ترامپ در چیست؟ یافته های پژوهش نشان می دهد که ترامپ با اهدافی همچون پاره کرده حلقه های محور مقاومت، حذف ایران از معادلات منطقه و نیز جلوگیری از سرایت امواج شیعه گری به عربستان، رویکردی سخت و قدرت طلبانه را در قبال تحولات یمن اتخاذ کرده است. وی برای به رخ کشیدن قدرت آمریکا در منطقه از دست زدن به اقدامات نمایشی ابایی ندارد و با نگاهی کاسب کارانه و منفعت محور به تحولات یمن، انبار سلاح های غربی را با دلارهای نفتی مرتجعین عرب به منطقه سرازیر می کند. روش پژوهش توصیفی _ تحلیلی و بر مبنای رئالیسم تهاجمی شکل می گیرد.
منابع:
- اخباری، محمد و محمدحسین نامی. (1388). جغرافیای مرز با تأکید بر مرزهای ایران. تهران: انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.
- درایسدل، آلاسدیدر و جرالد. اج. بلیک. (1386). جغرافیای سیاسی خاورمیانه و شمال آفریقا. ترجمه دره میر حیدر (مهاجرانی). چاپ پنجم. تهران: انتشارات وزارت امور خارجه.
- فالتزگراف، رابرت وجیمز دوئرتی. (1383). نظریههای متعارض در روابط بینالملل. ترجمهی وحید بزرگی و علیرضا طیب. تهران، نشر: قومس.
- مشیرزاده، حمیرا. (1389). تحول در نظریههای روابط بینالملل. تهران: انتشارات سمت.
- رودریگو، ژانپاول و حسن ربیعی. (1385). «نفت و مسیرهای انتقال انرژی». فصلنامه دفاعی-امنیتی، شماره 50.
- عباسی و گلچین (1394)، «انقلاب اسلامی ایران و ژئوپلیتیک تشیع در یمن: از هویتیابی تا بیداری»، فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج، سال هجدهم، شماره 69.
- کامل، روحالله(1383)، «مقدمهای بر رئالیسم تهاجمی»، ماهنامه نگاه، سال 4، شماره38، صص 16- 4.
- متقی، ابراهیم و خرم بقایی و میثم رحیمی(1389)، «بررسی سیاست خارجی آمریکا در خاورمیانه پس از 11 سپتامبر(براساس رویکرد واقعگرایی تهاجمی)»، فصلنامه تحقیقات سیاسی بینالمللی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا. دوره 2، شماره 4، صص. 1-25.
- محمدی عزیزآبادی، مهدی و رضا التیامینیا و میثم تاجیک(1396)، «منازعات قدرت و رقابتهای ژئوپلیتیک قدرتهای منطقهای و فرامنطقهای در کشور یمن»، فصلنامه پژوهشهای سیاسی و بینالمللی، دوره 8، شماره 31، صص.197-167.
- نجات، سید علی و سیده راضیه موسوی و محمدرضا صارمی(1395)، «راهبرد عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران در قبال بحران یمن»، فصلنامه مطالعات روابط بینالملل، سال نهم، شماره 33،صص 179-137.
- یزدان فام، محمود(1395)، «سیاست خارجی ترامپ و جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه مطالعات راهبردی، دوره 19، شماره 74، صص 164-139.
- اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران، معاونت بررسی‌های اقتصادی. ( 1396). «بخش انرژی و سیاستهای آقای ترامپ». قابل دسترس در سایت سایت میانالی.
- یوسفی، اصغر. (بی تا). «تشدید جنگطلبی سعودی و تداوم روزهای دشوار یمن»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، قابل دسترس در سایت ایرنا.
- «چرخش نفتی سعودیها در عصر ترامپ». (1395). قابل دسترس در سایت دنیای اقتصاد.
- «رویکرد جنگطلبانه ترامپ در غرب آسیا». (1395). قابل دسترس در سایت تحلیلی- خبری الوقت.
- «سیاست خارجی جدید دولت ترامپ؛ افزایش حضور نظامی آمریکا در خاورمیانه». (1395). قابل دسترس در سایت خبرگزاری آریا.
- بخشی، رامین. (1396). «اهداف و سناریوهای آمریکا برای ناامن سازی باب المندب». قابل دسترس در سایت خبرگزاری رسا.
- جلالزاده، سید مجتبی. (1396). «چالشهای اساسی سیاست خارجی آمریکا در خاورمیانه». قابل دسترس در سایت روزنامه انصار.
- جلیلیان، فاطمه. (1396). «آمریکا در دوره ترامپ/ استمرار راهبرد ایجاد بحران و بیثباتی در غرب» قابل دسترس در سایت تحلیلی- خبری الوقت.
- ذبیحی، رضا. (1394). «واقعگرایی تهاجمی در روابط بینالملل». قابل دسترس در سایت خبری- تحلیلی صدای ایران.
- رضایی، رضا. «آمریکا میان متحدان دیروز و مخالفان امروز». قابل دسترس در سایت خبرگزاری فارس.
- زارعی، اصغر. (1396). «آمریکا به دنبال منافع کارخانجات تسلیحاتی خود و تضعیف نیروی مقاومت است/ ترامپ عربستان را بانکی پر از پول میبیند». قابل دسترس در سایت پایگاه خبری- تحلیلی قدس.
- زواری، عبدالمجید. (1396). «آیندههای بدیل یمن». قابل دسترس در سایت اندیشکده روابط بینالملل.
- سعیدنژاد، یاسر. (1395). «یمن، پازل جدید بازی دولت ترامپ در منطقه». قابل دسترس در سایت سایت تحلیلی طنین.
- سلوکی، وحید. (1396). «نقش ترامپ در بحران خاورمیانه». قابل دسترس در سایت روزنامه خبری- تحلیلی روزان.
- شاهرخی، علی. (1395)، «ترامپ و چالشهای آمریکا در خاورمیانه». قابل دسترس در سایت پایگاه خبری - تحلیلی ندای ایرانیان.
- شهیدی، فروزان(1395). «دونالد ترامپ و دورنمای پرونده سوریه». قابل دسترس در سایت پایگاه تحلیلی تنین.
- صادقی، احسان. (1396). «چین و سفر ترامپ به عربستان سعودی». قابل دسترس در سایت مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بینالمللی ابرار معاصر تهران.
- عالم، ریحانه. (1395). «چالشهای ترامپ در خاورمیانه». قابل دسترس در سایت تحلیلی طنین.
- کرمی، علی. (1394). «منافع غرب و همراهی با عربستان در جنگ یمن». قابل دسترس در سایت خبر و تفسیر برون مرزی - صدا و سیما.
- کرمی، کامران. (1395). «راهبرد ایران در بیاثرسازی بازی ترامپ». قابل دسترس در سایت اقتصاد آنلاین.
- کرمی، کامران. (1396). «ارسال سیگنال ایرانی به ریاض همزمان با سفر ترامپ به عربستان». قابل دسترس در سایت اقتصاد نیوز.
- محمدی، فاطمه. (1396). «اهداف و نگاه آمریکا به بحران یمن». قابل دسترس در سایت مرکز بینالمللی مطالعات صلح.
- محمدی، مصطفی. (13۹۵). «حزب جمهوری‌خواه و انتخابات آمریکا؛ بحران در هویت و کارکرد». قابل دسترس در سایت اندیشکده راهبردی تبیین.
- محمدیاری، رضا و شفیعی، سعیده. (1395)، «تجارت بیسابقه اسلحه در خاورمیانه». قابل دسترس در سایت روزنامه شرق.
- مظاهری، محمدمهدی. (1396). «علل و بسترهای سرعت گرفتن تحولات میدانی یمن». قابل دسترس در سایت خبرگزاری فارس.
- منصوری، محسن. (1394). «یمن، آوردگاه نظامی عربستان یا بزنگاه سیاسی آمریکا». قابل دسترسی در سایت خبر فارسی.
- میرحسینی، سید محسن. (1396). «ناکامیهای منطقه ای عربستان؛ علت تداوم حمله به یمن/ آغاز دور جدید رقابت تسلیحاتی در منطقه». قابل دسترس در سایت راه دانا.
- نجفیسیار، رحمان. (1395). «سیاست خارجی دونالد ترامپ؛ چارچوبها و جهتگیریهای احتمالی»، اندیشکده راهبردی تبیین، قابل دسترس در سایت تبیین.
- Chubin, Shahram. (1994). “Iran’s National Security Policy: Capabilities and Intentions. (S.L.): Brookings Inst Pr.
- Zakaria, fareed. (1998). from wealth to power: the unusual origins of America s world Role. Princeton, NJ: Princeton University press.
- Taliaferro, J. (1999). “Security under Anarchy: Defensive ReaIism Reconsidered”, working paper, International Studies Association, (S.L.): (S.N.).
- Cherkaoui, Mohammed. (2016). “Donald Trump: The Rise of Right-wing Politics in America”. Available at: http://studies.aljazeera.net/en/reports/2016/07/clone.
- Nazemroya, Mahdi Darius. (2015). “The Geopolitics Behind the War in Yemen”. available at: www.strategic-culture.org/news.
- Gazali, Abdus Sattar. (2015). “The U.S. Geostrategic objectives behind the war in Yemen”. available at: www.opednews.com/articles.
- Kahl, Colin and Hal Brands. (2017). “Trump’s Grand Strategic Train Wreck, Foreign Policy”. available at: http://foreignpolicy.com/2017
/01/31/trumps.
- McAdams, Dan. (2016). “The Mind of Donald Trump', The Atlantic”. Available at: www.theatlantic.com/magazine/archive.
- Ryan, Patrick W. (2015). “The Yemen Crisis and the Bab El-Mandeb Maritime Chokepoint”. available at:http://susris.com.
- Schmitz, Charles. (2017). “Trump Admin to Shift toward Saudi Position on Yemen War”. available at:www.mei.edu/content/ article.
- Schmitt, Eric. (2017). “United States Ramps Up Airstrikes against Al Qaeda in Yemen”. available at ; www.nytimes.com/2017/03/03/world
- /middleeast/Yemen.
_||_