سنجش موازین کیفری حقوق هسته‌ای در اسناد بین‌المللی

الموضوعات :

پیمان نمامیان ¹ ( استادیار حقوق کیفری و جرم‌شناسی دانشگاه اراک، اراک، ایران )
ابراهیم آقامحمدی ² ( استادیار روابط بین الملل دانشگاه اراک، اراک، ایران )

تاريخ الإرسال : 07 الإثنين , شعبان, 1439 تاريخ التأكيد : 22 الثلاثاء , ربيع الأول, 1441 تاريخ الإصدار : 06 السبت , ربيع الثاني, 1442

الکلمات المفتاحية: حقوق کیفری, حقوق بین‌الملل هسته‌ای, تروریسم هسته‌ای, کنوانسیون‌های بین‌المللی ضدتروریسم هسته‌ای, قطعنامه‌های شورای امنیت,

ملخص المقالة :

موازین کیفری حقوق هسته‌ای در چارچوب ساختار کیفری به عنوان گروهی از قواعد که در سطح ملی، منطقه ای یا بین‌المللی به کار بسته می‌شوند تا شیوه های مرتبط با انرژی هسته ای یا رادیواکتیو را جرم‌انگاری کنند یا دولت‌ها ملزم به جرم انگاری آنها نمایند، و می توانند به استناد ماهیت فوق العاده خطرناک ذاتی انرژی هسته‌ای یا رادیواکتیو از سایر مقرره‌های مربوط به شیوه های مشابه متمایز شوند. سوالی که در اینجا پیش می آید این است که: آیا در نظام بین المللی کنونی حقوق کیفری هسته ای توسط کشور جرم انگاری شده اند و تا چه میزان موازین کیفری حقوق هسته ای در اسناد بین المللی بازتاب یافته است؟ این مقاله سعی بر آن دارد تا موازین کیفری حقوق هسته‌ای در سطوح بین‌المللی شامل کنوانسیون حفاظت فیزیکی از ماده هسته‌ای، کنوانسیون بین‌المللی سرکوب تروریسم هسته‌ای و قطعنامه‌های شورای امنیت ملل متحد را تحت سنجش و ارزیابی قرار دهد.

المصادر:

• ساعد، نادر (1388). طرح تحقیقاتی«شناخت و ارزیابی محدودیت‌های نظام بین‌المللی ناظر بر کاربردهای چندمنظوره فناوری‌های مرتبط با سلاح‌های نوین»، گزارش راهبردی، تهران: دفتر مطالعات و امور دفاعی اداره کل مطالعات راهبردی، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح.


• عنوانی، عباس؛ قبولی‌درافشان، سیدمحمد و حسینی‌کیا، سیدمحسن (1398). «بررسی استثنائات مسئولیت بهره‌بردار تأسیسات هسته‌ای در فرآیند حمل‌ونقل مواد هسته‌ای در کنوانسیون‌های بین‌المللی»، مطالعات حقوق انرژی، شماره 2.


• عسگرخانی، ابومحمد و پیمان نمامیان (1392). «ابتکار جهانی امریکا و روسیه در پیشگیری از تروریسم هسته‌ای»، مطالعات بین المللی پلیس، شماره 16.


• فروغی، فضل‌اله (1389). «موانع و محدودیت‌های تعقیب داخلی جرایم بین‌المللی»، مطالعات حقوقی، شماره 2.


• غنی‌کله‌لو، کیوان (1388). تروریسم هسته‌‌ای، تهران: نشر خرسندی، چاپ اول، 1388.


• کارلتون، استوبیر و همکاران (1388). حقوق هسته‌ای، ترجمه اصلی عباسی، تهران: نشر مجد، چاپ اول.


• مشکات، سیدمصطفی و عسگرخانی، ابومحمد (1398). «اخاذی هسته‌ای در حقوق بین‌الملل با تمرکز بر کنوانسیون منع سلاح هسته‌ای 2017»، سیاست خارجی، شماره 3.


• نژندی‌منش، هیبت‌اله و بذّار، وحید (1397). «امکان‌سنجی اِعمال صلاحیت دیوان کیفری بین‌المللی نسبت به استفاده از سلاح هسته‌ای»، مطالعات بین المللی پلیس، شماره 9.


• نمامیان، پیمان (1398). تروریسم هسته‌ای؛ نگاهی به آینده حقوق بین‌الملل کیفری هسته‌ای، تهران: نشر مجد، چاپ اول.


• هاشمی، سیدحمید (1385). پرونده هسته‌ای ایران؛ سیر تاریخی و نظریه‌ها، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم و تحقیقات و فناوری، تهران، چاپ اول.


• یوسفی، سیده‌فرزانه و محسنی، سعید (1396). «مسئولیت مدنی ناشی از حمل‌ونقل مواد هسته‌ای در حقوق ایران و مقررات بین‌الملل»، علوم و فنون هسته‌ای، دوره 38.


• Anderson, Kenneth, “The Rise of International Criminal Law: Intended and Unintended Consequences”, EJIL, Vol. 20, No. 2, 2009.


• Bernstein, Paul, “International Partnerships to Combat Weapons of Mass Destruction,” Occasional Paper, Center for the Study of Weapons of Mass Destruction, National Defense University Press, May, 2008.


• Beres, Louis René, Terrorism and Global Security: Nuclear Threat, Series, Westview Special Studies in National and International Terro, Westview Press; 2nd Edition (June 29, 1987).


• Bersagel, Annie Golden, “Use of nuclear weapons as an international crime and the Rome Statute of the International Criminal Court”, in: Nuclear Weapons under International Law, Edited by Gro Nystuen, Stuart Casey-Maslen, Annie Golden Bersagel, Cambridge University Press, 2014.


• Bowen, W.Q., “Indicators and Warnings: A Framework for Assessing the Threat”, in: International Conference on Illicit Nuclear Trafficking: Collective Experience and the Way Forward(2007: Edinburgh, Scotland), Printed by the IAEA in Austria, 2008.


• Black-Branch, Jonathan, “Nuclear Terrorism by States and Non-State Actors: Global Responses to Threats to Military and Human Security in International Law”, Journal of Conflict & Security Law, Vol. 22, No. 2.


• Colangel, Anthony J. and Peter Hayes, “An International Tribunal for the Use of Nuclear Weapons”, Journal for Peace and Nuclear Disarmament, Volume 2, Issue 1, 2019.


• Nielsen, Jenny, " Interpreting the Withdrawal Clause of the Treaty on the Non-Proliferation of Nuclear Weapons (NPT): Options within the 2010 NPT Review Cycle", International Journal of Nuclear Law, Vol. 2, No. 2, 2008.


• Sousa Ferro, Miguel, “Criminal Nuclear Law: International Obligations and their Implementation in the EU”, International Journal of Nuclear Law, 2008, Vol. 2, No. 2.


• Stoiber, C., Handbook on Nuclear Law, IAEA, Vienna (2003) at Chapter 14-Physical Protection, 2009.