تحلیل ژئوپلتیک روابط افغانستان و همسایگان در دوران نئوطالبانیسم: چالش ها و تهدید ها.
الموضوعات :
مرتضی کریمی
1
,
علی اصغر اسمعیل پور روشن
2
,
تهمینه دانیالی
3
1 - دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام(ره) و مدرس دانشگاه پیام نور
2 - ، استادیار گروه جغرافیا- برنامه ریزی روستایی، واحد یادگار امام خمینی(ره) شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران
3 - استادیار گروه جغرافیای سیاسی، واحد یادگار امام خمینی(ره) شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران
الکلمات المفتاحية: افغانستان, نئوطالبانیسم, امارت اسلامی, همسایگان, چالش های ژئوپلیتیکی,
ملخص المقالة :
تحولات اخیر افغانستان که منجر به سقوط حکومت اشرف غنی و شکل گیری مجدد امارت اسلامی شد؛ توجه تحلیلگران را به مسئله افغانستان دوچندان کرد. به دنبال تحولات معطوف به تغییر ساختار و کارگزار در این کشور و شکل بندی تدریجی نظام سیاسی نوظهور، روند دگردیسی های محیط پیرامونی افغانستان تشدید شده است و تأثیرات چندگانه ای در همه سطوح (داخلی، منطقه ای و بین المللی) و حوزه ها (نرم و سخت) ایجاد کرده است. لذا سوال اصلی این مقاله آن است که چالشهای عمده افغانستان(امارت اسلامی طالبان) و تحلیل ژئوپلتیکی روابط این کشور با همسایگان و کشورهای دچار منازعه کدامند؟ فرضیه قابل طرح این است که فرایند دولت سازی در افغانستان و شکل گیری مجدد امارت اسلامی طالبان با ناکارآمدی بحران مشروعیت و شکنندگی دولت از یک سو و ظرفیت‌های داخلی طالبان از سوی دیگر در سطح ملی، عملکرد همسایگانی مثل پاکستان، هند و ایران در سطح منطقه ای و چالش های ژئوپلیتیکی افغانستان با همسایگان؛ تغییر استراتژی ایالات متحده و ناتو، روسیه و چین در سطح بین المللی در قدرت یابی دوباره طالبان در افغانستان، نقش تعیین کننده داشته اند. یافته‌های پژوهش نشان می دهد که چنانچه افغانستان کماکان بخشی از پازل ژئوپلتیک آمریکا و ناتو باشد، در آن‌صورت منطقه افغانستان به کانون منازعات جدید در منطقه حدفاصل آسیای مرکزی، جنوب آسیا و غرب آسیا و حوزه چین تبدیل خواهد شد که تهدیدات مستقیمی را برای ایران در گام نخست، روسیه و چین در گام‌های بعدی ایجاد خواهد کرد.
