تاثیر پویایی مدیریت ذخایر ارزی و ساختار مداخلات بانک مرکزی بر تثبیت بازار ارز با بکارگیری نظریه گیرتون و روپر

الموضوعات :

هادی محبوبی ¹ , هوشنگ مومنی وصالیان ² , مرجان دامن کشیده ³ , شهریار نصابیان ⁴

1 - گروه اقتصاد ،واحد تهران مرکزی،دانشگاه آزاد اسلامی،تهران،ایران.
2 - گروه اقتصاد،واحدتهرانمرکزی،دانشگاه آزاداسلامی،تهران،ایران.
3 - گروهاقتصاد،واحدتهران مرکزی،دانشگاه آزاداسلامی،تهران،ایران
4 - گروه اقتصاد،واحدتهران مرکزی،دانشگاه آزاداسلامی،تهران،ایران

تاريخ الإرسال : 21 السبت , جمادى الأولى, 1443 تاريخ التأكيد : 26 الأحد , رجب, 1443 تاريخ الإصدار : 29 الإثنين , شوال, 1443

الکلمات المفتاحية: واژه‌های کلیدی: مدیریت ذخایر ارزی, فشار بازار ارز, مداخله بانک مرکزی, نظریه گیرتون و روپر, مدل رویکرد آستانه‌ای. طبقه بندی JEL : O23 E43, G21,

ملخص المقالة :

چکیدههدف مقاله حاضر برآورد تأثیر پویایی مدیریت ذخایر ارزی و ساختار مداخلات بانک مرکزی بر تثبیت بازار ارز با به‌کارگیری نظریه گیرتون و روپر است. برای این منظور ابتدا شاخص مداخله بانک مرکزی با رویکرد فشار بازار ارز محاسبه و سپس تابع عکس‌العمل سیاست مداخله با رویکرد آستانه‌ای (STAR) بر اساس داده‌های سالانه سال‌های 1365− 1398 برآورد گردید. نتایج برآورد قسمت خطی مدل نشان می‌دهد که متغیر شاخص فشار بازار ارز و کسری بودجه تأثیر منفی بر نرخ ارز واقعی در ایران دارند. این در حالی است که نتایج برآورد قسمت غیرخطی مدل حاکی از تأثیر مثبت نرخ رشد درآمدهای ارزی حاصل از فروش نفت، خالص صادرات، شاخص قیمتی مصرف‌کننده و شاخص سیاست مالی بر نرخ ارز واقعی در ایران دارند. این موضوع نشان‌دهنده آن است که با افزایش نرخ رشد درآمدهای ارزی حاصل از فروش نفت، مقدار منابع ارزی کشور (نرخ ارز اسمی) افزایش می‌یابد. با افزایش منابع ارزی کشور، ارزش واقعی پول داخلی افزایش و همین امر عاملی در کاهش نرخ واقعی ارز و بدتر شدن وضعیت صادرات کشور می‌شود. در حقیقت در ایران به دلیل وجود تورم بالا، دولت‌ها همواره سعی کرده‌اند که نرخ ارز را در سطح پایین تنظیم کنند تا از این طریق مانع از افزایش سطح قیمت‌ها شوند. نتیجه این نوع دخالت، عدم انعطاف‌پذیری نرخ ارز اسمی در واکنش به تغییرات و تحولات اقتصادی بوده است که این می‌تواند عاملی جهت کاهش نرخ ارز واقعی در چند دهه اخیر در ایران باشد.

المصادر:

فهرست منابع 
اطلاعات سری‌های زمانی اقتصادی، بانک مرکزی ایران 
امراللهی، الهام؛ ابطحی، سیدیحیی و طاهره علی حیدری بیوکی (1398)، تحلیل رفتار فشار بازار ارز در 
اقتصاد ایران: رویکرد مدل خودرگرسیون برداری آستانه ایTVAR، نشریه علمی سیاست گذاری 
اقتصادی، شماره21، دوره 11، صص 1-24 . 
امیری، حسین؛ (1399)، ارتباط متغیرهای نرخ تورم، نرخ ارز و نرخ سود بانکی با رشد اقتصادی در قالب مدل Panel VAR  شواهدی از کشورهای مسلمان پژوهشهای رشد و توسعه اقتصادی، شماره 40، دوره 10، صص 93-108.
آرمن سیدعزیز، پیرو فرزانه (1394) بررسی عدم تقارن در ادوار تجاری ایران و نقش تکانه های نفتی در ایجاد آن، فصلنامه اقتصاد مقداری (فصلنامه بررسیهای اقتصادی):   زمستان 1392، دوره  10 , شماره  4 (پیاپی 39)، از صفحه 113 تا صفحه 146.
شاه حسینی ( 1397) پیشبینی نرخ رسمی ارز در ایران با استفاده از مدل خودرگرسیونی ARIMA همراه با عاملهای مداخله ای و مقایسة آن با مدل گام تصادفی اقتصاد و تجارت نوین، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی فصلنامة علمی پژوهشی، سال سیزدهم، شمارة چهارم، زمستان 1397 ،131-158 
طباطبایی‌نسب، زهره و  افشاری، زهرا. (1391). برآورد میزان مداخله مستقیم بانک مرکزی ایران با رویکرد فشار بازار ارز. پژوهش‌ها و سیاستهای اقتصادی، 20(64)، 87-114.
عبادی، جعفر. جهانگرد، هاجر (1391). الگوسازی مداخلة ارزی در بازار ارز ایران. تحقیقات اقتصادی، 47(3)، ص‌ص 23-44.
عزیزی زهرا. بررسی عدم ثبات ضرایب در تابع واکنش مداخلات ارزی در اقتصاد ایران . فصلنامه پژوهش ها وسیاست‌های اقتصادی. ۱۳۹۷; ۲۶ (۸۵) :۲۷۱-۳۰۰
فخرحسینی ، سید فخرالدین (1391) . " ارزیابی اثرات سیاست پولی در اقتصاد ایران در قالب یک مدل ادوار تجاری ایران " ، مجله پژوهش های پولی – بانکی ، شماره 14  ISC  ( 23 صفحه از 111 تا 133)
فخرحسینی، سیدفخرالدین (1390)؛ الگوی تعادل عمومی پویای تصادفی برای چرخه­های تجاری پولی اقتصاد ایران، فصلنامه تحقیقات مدل‌سازی اقتصادی، شماره 3: 1 - 24
مشیری، سعید. خطیبی، سپیده (1391). تحلیل و شناسایی عوامل مؤثر بر دخالت بانک مرکزی در بازار ارز ایران. فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، 1(4)، ص‌ص 33-61.
نیلی، مسعود. فیروز، حمید (1391). چگونگی ایفای نقش بانک مرکزی در بازارهای ارز و پول. بیست و سومین همایش بانکداری اسلامی. تهران: مؤسسه عالی آموزش بانکداری ایران
هاشمی، فواد (1399)  بررسی رابطه تورم و نرخ ارز با در نظر گرفتن شاخص فشار بازار ارز و درجه مداخله بانک مرکزی، دوفصلنامۀ مطالعات و سیاستهای اقتصادی سال هفتم، شمارة 2، پاییز و زمستان 1399 شمارة پیاپی 14 ،صص239-266 
Berg, A., Karam, P., and Laxton, D. (2006). Practical model-based monetary policy analysis—a how-to guide. International Monetary Fund Working Paper, 06/81.
Chai-anant, C., Pongsaparn, R., and Tansuwanarat, K. (2008). Roles of exchange rate in monetary policy under inflation targeting: A case study for Thailand. Bank of Thailand Discussion Paper, 09/2008.
Chang, Roberto (2018), Foreign Exchange Intervention Redux, NBER Working Paper No. 24463, Issued in March 2018, NBER Program(s): International Finance and Macroeconomics, Monetary Economics.
Garcia, C. J., Restrepo, J. E., & Roger, S. (2011). How much should inflation targeters care about the exchange rate? Journal of International Money and Finance, 30(7), 1590–1617.
Giannellis, N. & Koukouritakis, M. (2013). Exchange Rate Misalignment and Inflation Rate Persistence: Evidence from Latin American Countries. International Review of Economics and Finance. 25: 202-218.
IliasFilippouMark P.Taylor (2021) Pricing ethics in the foreign exchange market: Environmental, Social and Governance ratings and currency premia Journal of Economic Behavior & Organization Volume 191, November 2021, Pages 66-77
Im, J. H. (2010). Optimal Currency Target Zones: How Wide Should Exchange Rate Bands Be? International Economic Journal, Vol. 15, No. 1, pp. 61 – 93.
Karel Bruna , Quang Van Tran (2020) The central banks’ ability to control variability of money market interest rates: The case of inflation targeting countries , Journal of Economic Behavior & Organization 176:384-402
Kubo, A. (2015). Did central banks respond to currency depreciation during the global financial crisis? Mimeo.
Kubo, A. (2017). Macroeconomic impact of monetary policy shocks: Evidence from recent experience in Thailand. Journal of Asian Economics, 19(1), 83–91.
Ripoll M. (2004). “Real Exchange Rate Targeting, Targeting, Macroeconomic Performance, and Sectoral Income Distribution in developing Countries’’ Journal of Trade & Economic Development, VoL. 14 (2), PP. 167- 196
Ripoll M. (2016). Real Exchange Rate Targeting, Macroeconomic Performance, and Sectoral Income Distribution in developing Countries” Journal of Trade & Economic Development, Vol. 14, pp. 167-196.
Walsh, C. E. (2010); Monetary Theory and Policy, the MIT Press, Third Edition, London.