تأثیر انحراف نرخ ارز واقعی بر صادرات صنعت فولاد در ایران
الموضوعات :هدی مشهدی محمدی 1 , عباس شاکری 2 , محمود محمودزاده 3
1 - کارشناس ارشد اقتصاد دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
2 - استاد دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.
3 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی،گروه اقتصاد واحد فیروزکوه، ، تهران، ایران.
الکلمات المفتاحية: نرخ ارز حقیقی, : صادرات غیر نفتی, صادرات صنعت فولاد, انحراف نرخ ارز حقیقی از مسیر تعادلی آن, ARDL. طبقه بندی JEL : F31, E3, L61 C50, D51,
ملخص المقالة :
یکی از اساسی‌ترین راه‌های توسعه کشورهای وابسته به اقتصاد نفتی، توسعه صادرات غیر نفتی و توانمندسازی آن است. از جمله صنایع قابل توجه که در تحقق این امر می تواند نقش موثری ایفا کند، صنعت فولاد است، که به رغم انجام مطالعات متعدد در خصوص تابع صادرات غیر نفتی و عوامل تعیین کننده و موثر در آن، این صنعت به طور خاص مورد توجه قرار نگرفته است، لذا این مطالعه به بررسی تأثیر انحراف نرخ ارز واقعی از مسیر تعادلی آن بر صادرات صنعت فولاد ایران در دوره زمانی 1391-1371 پرداخته است. بدین منظور، شرکت فولاد مبارکه اصفهان به عنوان نمونه از جامعه فولاد کشور انتخاب شده و صادرات فولاد تابعی از سه متغیر نرخ ارز حقیقی، انحراف نرخ ارز حقیقی از مسیر تعادلی آن و تولید فولاد در نظر گرفته شده است. متغیر نرخ ارز حقیقی و انحراف نرخ ارز حقیقی از مسیر تعادلی آن با استفاده از نظریه برابری قدرت خرید محاسبه شده و به منظور برآورد مدل، از تکنیک ARDL استفاده شده است. نتایج حاصل از انجام این پژوهش نشان می‌دهد که در کوتاه‌مدت، صادرات فولاد به طور اساسی به متغیرهای نرخ ارز وابسته بوده، اما متغیر تولید فولاد اگرچه بر صادرات تأثیر مثبت داشته، لیکن این تأثیر قابل ملاحظه نبوده است. با در نظر گرفتن نتایج به‌دست آمده می‌توان گفت برای افزایش صادرات فولاد باید تلاش شود انحراف نرخ ارز حقیقی از مسیر تعادلی آن کاهش یافته و رفع گردد.
1) ابریشمی. حمید، مهرآرا محسن ( ١٣٨٣)؛ "انحراف نرخ ارز حقیقی تعادلی و سیاست های تجاری در اقتصاد ایران"، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره ٣٣ .
2) شاکری. عباس، 1383 ، "عوامل تعیین کننده‌ی صادرات غیرنفتی ایران"، فصلنامه‌ی پژوهش‌های اقتصادی ایران، شماره‌ی 21 ، ص 32-40
3) عادلی محمدحسین، "نرخ ارز و اصلاحات اقتصادی"، موسسه تحقیقات پولی و بانکی، سال نشر 1371
4) محبی آشتیانی، علیرضا (1391)؛ "بررسی تأثیر انحراف نرخ ارز بر صادرات غیر نفتی"، پایان نامه‌ی کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی
5) مردان تبار، حسام (1389)؛ "آیا انحراف در نرخ ارز حقیقی در ایران پدیده‌ای ماندگار است؟"، پایان نامه‌ی کارشناسی ارشد، دانشگاه شریف.
6) نوفرستی، محمد ؛ "ریشه واحد و هم جمعی در اقتصاد"، سال نشر 1387.
7) Barro and Lee. "Sources of Economic Growth", Carnegie– Rochester Conference Sense on Pubic Policy, No.40, (1996): 1- 46.
8) Edwards.s and Van W (1989), Traiffs the real exchange rate and the terms of trade, Oxford economic paper, no.39
9) Edwards S. and Levy Yeyati E. (2003), flexible exchange rate and the terms of trade, Oxford Economic paped , No.39
10) 10.Grier K.B, Smallwood A.D (2006), Uncertainty and export performance: Evidence from 18 counries, Departnebt of Econimics, university of oklahama.
11) Mtembu, M.D. and Motlaleng, G.R.(2011), The Effects of Exchange RateVolatility on Swaziland’s Exports, Review of Economic Business Studies, Vol. 3, No. 2, pp. 167-185.
12) Razin, O. and Collins, S.M. "Real Exchange Rate Misalignment and Growth", NBER, Working Paper, No. 6174, (1997).
