تأثیر نوسانات نرخ ارز و تحریم های اقتصادی بر درآمد مالیاتی در ایران

الموضوعات :

مونا منصوری ¹ , محمد خضری ² , فاطمه زندی ³ , بیژن صفوی ⁴

1 - دانشجوی دکترا، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی
2 - استادیار گروه اقتصاد، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی
3 - استادیار اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، تهران، ایران
4 - استادیار گروه اقتصاد، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی

تاريخ الإرسال : 26 الخميس , جمادى الأولى, 1443 تاريخ التأكيد : 25 الإثنين , ربيع الثاني, 1446 تاريخ الإصدار : 05 الأحد , رجب, 1446

الکلمات المفتاحية: نوسانات نرخ ارز, تحریم های اقتصادی, درآمد مالیاتی, مدل تحلیل عاملی اکتشافی, مدل غیرخطی NARDL,

ملخص المقالة :

مهم‌ترین منبع درآمد برای دولت‌ها درآمدهای مالیاتی می‌باشد. دولت ها به واسطه درآمدهای مالیاتی می‌توانند بر بسیاری از مشکلات مهم اقتصادی و اجتماعی غلبه کنند. در مطالعه حاضر با بکارگیری مدل تحلیل عاملی اکتشافی و مدل غیرخطی NARDL به بررسی تأثیر نوسانات نرخ ارز و تحریم-های اقتصادی بر درآمد مالیاتی در ایران طی دوره 1396-1358 پرداخته شده است. مطابق با نتایج مدل تحلیل عاملی اکتشافی، چهار عامل اول از متغیرهای مطالعه بعنوان نماینده تحریم شناخته شد و از بین شاخص‌ها، شاخص قیمت کالاهای وارداتی و شاخص قیمت کالاهای صادراتی دارای بیشترین نقش در عامل‌ها هستند. همچنین مطابق با نتایج تخمین مدل غیرخطی NARDL؛ در بلندمدت، نوسانات مثبت و منفی نرخ ارز تأثیر مثبت بر درآمد مالیاتی دولت دارد. و اثر تحریم اقتصادی بر درآمد مالیاتی منفی و برابر 0/15- می‌ باشد. با توجه به شرایط اقتصادی کشور در زمان تحریم لازم است تغییرات منسجم در ساختار و نظام مالیاتی اتفاق بیوفتد. پذیرش تحولات در متغیرهای اساسی چون نظام بانکی و پولی، نظام ورود و خروج کالا و تشویق سرمایه‌گذاری، نیازمند تغییر نگرش در مالیات، جدی گرفتن و حمایت از اصلاح نظام مالیاتی کشور در دوران تحریم است.