شناخت عوامل تأثیرگذار بر بازده موردانتظار و ریسک صکوک در بازار سرمایه ایران (موردمطالعه: اوراق بر مبنای دارایی و اوراق بر مبنای بدهی)

الموضوعات : Financial Economics

زینب آهنگر ¹ , نوروز نوراله زاده ² , رویا دارابی ³

1 - گروه مهندسی مالی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - گروه مالی و حسابداری، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - دانشیارحسابداری،دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، تهران،ایران

تاريخ الإرسال : 05 الأحد , صفر, 1443 تاريخ التأكيد : 24 الثلاثاء , جمادى الأولى, 1446 تاريخ الإصدار : 08 السبت , رمضان, 1446

الکلمات المفتاحية: صکوک, ریسک, بازدهی, GMM, انتقال ریسک,

ملخص المقالة :

صکوک از ابزارهای مهم تامین مالی در کشورهای اسلامی است. مقاله حاضر ضمن بررسی ریسک‌های مرتبط با صکوک، به بررسی رابطه بین ریسک و بازده مورد انتظار در صکوک و میزان تغییر رفتار ریسک شرکت‌های منتشر کننده صکوک می‌پردازد. رفتارهای انتقال ریسک ناشران صکوک از طریق اندازه‌گیری ریسک‌های عملیاتی در صورت انتشار و عدم انتشار با استفاده از اندازه‌گیری نوسان سود عملیاتی بررسی شده است. نتایج نشان می‌دهد، انتشار اوراق باعث تشویق رفتارهای انتقال ریسک ناشی از افزایش ریسک عملیاتی ناشران نمی‌شود و به ثبات مالی کمک می‌نماید. همچنین عوامل مؤثر بر بازده مورد انتظار صکوک به دو دسته عوامل ساختاری شامل نرخ کوپن، دوره سررسید اوراق و دیرش اوراق و عوامل کلان اقتصادی شامل نرخ تورم، شبه پول و نرخ ارز تقسیم شده اند و مدل با استفاده از روش گشتاورهای تعمیم یافته (GMM) برآورد شده است. نتایج نشان‌دهنده تاثیرگذاری عوامل ساختاری و عوامل کلان اقتصادی بر بازدهی صکوک است. جامعه آماری پژوهش اوراق بر مبنای دارایی و اوراق بر مبنای بدهی در بازه زمانی 1390 تا 1398 می‌باشد.

المصادر:


فهرست منابع
احمدی، سیدمحمدرضا؛ محمدحسین مهدوی عادلي، محمدحسین؛ احمدی شادمهری، محمدطاهر؛ اوراق بدهی، ابزاری برای تامین مالی پروژه‌های صنعت نفت )با تاکید بر اسناد خزانه اسلامی(، فصلنامـه اقتصاد مالی، ش 54، 1397، صص:213 - 240.
بادي، کين،کارکوس؛ مديريت سرمايه‌گذاري؛ سيد مجيد شريعت پناهي، روح‌اله فرهادي، محمدايمني فر؛ تهران: شرکت اطلاع رساني و خدمات بورس، انتشارات بورس، 1393.
تفضلي، فريدون، 1378، اقتصاد كلان، تهران: نشر ني.
حميسي، عليرضا و همکاران؛ «واکاوي جريان خيارات در صکوک اجاره»؛ فصلنامه پژوهش¬هاي فقه و حقوق اسلامي، س 17، ش 62، 1399، صص:188-99.
دادار، ام‌البنین؛ جعفری، سیده محبوبه؛ «بررسي تاثیر رفتار احساسي سرمایه‌گذاران و سهام شناور آزاد بر بازدهي سهام در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از روش گشتاورهای تعمیم یافته(GMM)»، فصلنامـه علمي پژوهشي دانش سرمايه‌گـذاري، س 9، ش 34، تابستان 1399، صص: 317-331.
دهقان خاوری، سعید؛ میرجلیلی، سیدحسین، «تعامل ریسک سیستماتیک با بازده سهام در بورس اوراق بهادار تهران»، فصلنامـه اقتصاد مالی، س 13، ش 94، زمستان 1398، صص717-752.
شریعت‌پناهی، مجید و همکاران؛ «رابطه بین ریسک و بازده مورد انتظار صکوک منفعت»؛ تحقیقات مالی اسلامی، س9، ش1، 1398، صص:398-367.
طالبي، محمد و محمد رحيمي؛ «شناسايي، طبقه¬بندي و اولويت¬بندي ريسک¬هاي مربوط به بهادار اجاره (صکوک اجاره)»؛ دو فصلنامه¬ي علمي پژوهشي جستارهاي اقتصادي ايران، س9، ش 18، 1391، صص:103-77.
موسويان، سيد عباس، وثوق، بلال و علي فرهايدان آراني؛ «شناخت و رتبه¬بندي ريسک‌هاي ابزارهاي مالي اسلامي (صکوك)»؛ انديشه مديريت راهبردي، س 7، ش 1، 1392، صص:212-187.
نجفی مقدم، علی؛ پهلوان، ساره؛ امام وردی، قدرت اله؛ دارابی، رویا؛«بررسی تاثیر ریسک های مالی، اقتصادی سیاسی و بین الملل بر شاخص بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از روش ARDL»، فصلنامـه علمي پژوهشي دانش سرمايه‌گـذاري، س11، ش 41، ، بهار 1401، صص: 303-332.
نظر پور، محمدنقي و همکاران؛ «اولويت¬بندي ريسک صکوک مرابحه از طريق نظرسنجي توسط خبرگان مالي و مقايسه آن با ديگر ابزارهاي بازار سرمايه»؛ فصلنامه پژوهش¬هاي اقتصادي ايران، س 19، ش 59، 1393، صص:181-154.
نظر پور، محمد نقي و محمدحسين صدرايي؛ «شناسايي و رتبه¬بندي ريسک¬هاي اسناد خزانه اسلامي در بازار بهادار ايران»؛ دو فصلنامه علمي پژوهشي تحقيقات مالي اسلامي، س 6، ش 2، 1396، صص:166-133.
نظرپور، محمد و همکاران؛ «بررسي پوشش ريسک انتشار استصناع در مدل هاي عملياتي استصناع موازي، مدل بورس و استصناع غير مستقيم»؛ دو فصلنامه علمي پژوهشي جستارهاي اقتصادي ايران، ش29، 1397، صص:67-39.
A Ahmed, E.R., Islam, M.A., Alabdullah, T.T.Y., & Amran, A.B; “A qualitative analysis on the determinants of legitimacy of sukuk”; Journal of Islamic Accounting and Business Research, 10 (3), 2019.
Alsaeed, K.; “Sukuk issuance in Saudi Arabia: recent trends and positive expectations”; Doctoral thesis, Durham University, 2012.
Aziz, Z. A., 2013. “Financial Stability, Economic Growth and Development”. Islamic
Brunnermeier, Markus K, and Martin Oehmke.( 2012)“Bubbles, Financial Crises, and Systemic Risk”. Handbook of the Economics of Finance.
Danielova, A. N., Sarkar, S. & Hong, G., 2013. Empirical Evidence on Corporate RiskShifting, The Financial Review 48(2013), 443-460
Danielova, A.N., Sarkar, S. & Hong, H;. “Empirical Evidence on Corporate Risk-Shifting”; The Financial Review, 48, 2013.
Fang, M., & Zhong, R., 2004. Default Risk, Firm’s Characteristics, and Risk-shifting (Yale ICF Working Paper No. 04-21). Yale International Center For Finance. Retrieved
march 22, 2014, from http://ssrn.com/abstract=550069.
Fauzi F, Locke S, Basyith A, Idris M (2015). The impact of Islamic debt on company value. In H A El-Karanshawy et al. (Eds.), Islamic banking and finance – Essays on corporate finance, efficiency and product development. V (3). Doha, Qatar: Bloomsbury Qatar Foundation.
Kamil et al.(2010). The subprime mortgages crisis and Islamic securitization. International Journal of Islamic and Middle Eastern Finance and Management, Vol. 3 No. 4.
Kuala Lumpur Declaration. 2012. ISRA-IRTI-Durham University, Kuala Lumpur. Retrieved from https://www.google.com.my/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&ved=0
CBsQFjAAahUKEwimtYOIuMLIAhWBCo4KHZSJD1Q&url=http%3A%2F%2Fw
ww.assaif.org%2Fcontent%2Fdownload%2F29881%2F154535%2Fversion%2F1%2
Ffile%2FKL%2BDeclaration.pdf&usg=AFQjCNGOdk7EhhUaPO-wjKH-eorU2N9EQ&bvm=bv.104819420,d.c2E
Lebbe, A. & Rauf, A;. “Relationship between Risk and Return in Sukuk Market: Evidence from Bahrain, UAE and Malaysia”; Asian Journal of Innovative Research in Science, Engineering and Technology, No.1 (5), 2016.
Mirakhor, A., 2011. Epistemological Foundation of Finance; Islamic and Conventional. Foundations of Islamic Finance Conference Series.
Mirakhor, A., & Abdul Kader Malim, N. (2018). Empirical evidence of risk shifting in bonds and debt-based sukuk: The case of Malaysian.
Rahmawati, D., Qudus, S.N. & Pertiwi, D;. “Analysis of the Impact of using Syariah Bonds (Sukuk) and Conventional Bonds on Stock Returns for Investors in Indonesia: Study of Manufacturing Companies Listed on the IDX in the year 2015-2017”; Journal of Physics: Conference Series, 2021.
Sial, Muhammad Safdar, Jacob Cherian, Abdelrhman Meero, Asma Salman, Abdul Aziz Abdul Rahman, Sarminah Samad, and Constantin Viorel Negrut. 2022. Determining Financial Uncertainty through the Dynamics of Sukuk Bonds and Prices in Emerging Market Indices. Risks 10: 61.
Tariq, A. & Dar, H;. “Risks of Sukuk structures: Implications for resources mobilization”; Thunderbird International Business Review, No.49 (2), 2007.
Waleed Alswaidan , M. & Arief Daynes, P.P;. “Understanding and evaluation of risk in Sukuk structures”; Journal of Islamic Accounting and Business Research, No.8 (4), 2017.