جایگاه و ویژگی های شهریاری درکلیله و دمنه
الموضوعات :
مهدی حسنی باقری شریف آباد
1
(عضو گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بافت)
الکلمات المفتاحية: "شهریاری در ایران باستان", "ساختار قدرت در ایران باستان", "کلیله و دمنه", "اندیشه سیاسی ایران باستان",
ملخص المقالة :
تاب «کلیله و دمنه» یکی از قدیمی‌ترین متون بجا مانده از روزگار باستان است. گرچه این کتاب در قالب حکایت‌ها و داستان-هایی از زبان حیوانات بیان شده اما حاوی اندیشه‌های اخلاقی، سیاسی و اجتماعی بسیاری است. در این مقاله با فرض وجود طرح مباحث سیاسی در این کتاب تلاش شده است تا مباحث مربوط به حکمرانی و شهریاری بررسی گردد و بر این اساس پرسشی مبنی بر جایگاه و ویژگی‌های شهریاری در این متن طرح گردید. روش پژوهش به کار رفته در این مقاله، توصیفی ـ تحلیلی است و اطلاعات مورد نیاز به شیوه کتابخانه‌ای جمع‌آوری شده است. در این مقاله پس از بیان مقدمه‌ای دربرگیرنده کلیات و روش‌شناسی تحقیق، برای پاسخ به پرسش اصلی، ابتدا مبحثی پیرامون جایگاه و ویژگی‌های شهریاری و شهریاران مطرح گردیده و در باب‌های گوناگون کلیله و دمنه در قالب مباحثی چون اهمیت و جایگاه پادشاه، ویژگی‌های پادشاه، لزوم اطاعت از پادشاهان، حقوق متقابل مردم و فرمانروایان، نزدیکان قدرت و شیوه‌های فرمانروایی و شهریاری مورد کنکاش قرار گرفته است.
ـ ادی، سموئیل. (1381). آیین شهریاری در شرق. ترجمه فریدون بدره¬ای. چاپ دوم. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
ـ پورداود، ابراهیم. (2536). یشت¬ها. جلد دوم چاپ سوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
ـ حیدری نیا ، صادق.(1386). شهریار ایرانی. تهران: موسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی.
ـ رجایی، فرهنگ.(1372). تحول اندیشه سیاسی در شرق باستان. تهران: قومس.
ـ رستم¬وندی،تقی.(1388).اندیشه ایرانشهری در عصر اسلامی(بازخوانی اندیشه سیاسی فردوسی،خواجه نظام الملک، و شیخ سهروردی). تهران: امیرکبیر.
ـ رضایی راد، محمد.(1379).مبانی اندیشه سیاسی در خرد مزدایی. چاپ دوم. تهران: طرح نو.
ـ زمزم، علیرضا.(1387). «تحلیل آیین شهریاری ر ایران باستان»، مطالعات ایرانی». سال هفتم. شماره 13. صص 129-148.
ـ دوستخواه، جلیل. (1387). اوستا (گزارش و پژوهش). جلد اول. چاپ دوازدهم. تهران: مروارید.
ـ طباطبایی،جواد.(1385). خواجه نظام¬الملک. چاپ دوم. تبریز: ستوده.
ـ ظهیری ناو، بیژن و...(1389). «سیر و تداوم اندیشه¬های ایرانشهری در کلیله و دمنه». پژوهش¬های زبان وادبیات فارسی. سال دوم. شماره 7. صص 77- 96
ـ قادری، حاتم و رستم¬وندی، تقی. (1385). «اندیشه ایرانشهری مختصات و مولفه¬های مفهومی» فصلنامه علوم انسانی دانشگاه الزهرا(س). شماره 59. صص 123-148
ـ کریمی زنجانی اصل، محمد.(1391). جهان ایرانی و آیین شهریاری در سپیده¬دمان عصر اسلامی. قم: مجمع ذخائر اسلامی.
ـ محجوب، محمد جعفر.(1395). دربارۀ کلیله و دمنه. چاپ چهارم. تهران: خوارزمی.
ـ ممتاز، احمد.(1384). «اندیشه سیاسی ایرانشهری در اسکندرنامهء نظامی». فصلنامه دانشگاه تربیت معلم آذربایجان. سال دوم. شماره6.
ـ مینوی خرد.(1385). ترجمه احمد تفضلی. تهران: توس.
ـ منشی، ابوالمعالی نصرالله. (1388). ترجمه کلیله و دمنه. تصحیح و توضیح مجتبی مینوی تهرانی. چاپ سی و سوم. تهران: امیر کبیر.
