بررسی ماهیت قواعدعمومی عقود اذنی در نظام حقوقی ایران و فقه شافعیه
الموضوعات : تحقیقات حقوقی بین المللی
سیامک ایرانی
1
(دانشجوی دکتری تخصصی حقوق خصوصی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.)
رضا رنجیر الوار علیا
2
(استادیار حقوق خصوصی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران)
الکلمات المفتاحية: انحلال, جواز, حق فسخ, عقد اذنی, قواعد عمومی,
ملخص المقالة :
زمینه و هدف: عقود اذنی یکی از پرکاربردترین قراردادهایی هستند که افراد در طول زندگی خود استفاده می‌نمایند. برهمین اساس، در غالب کتب فقهی و حقوقی مصادیق عقد اذنی به طور جداگانه و به تفصیل مورد بررسی قرار گرفته است. مصادیق عقد اذنی علی رغم تفاوت هایی که با یکدیگر دارند، تابع یکسری احکام و قواعد مشترک می باشند.روش شناسی: پژوهش حاضر با روش تحلیلی - توصیفی انجام شده است.یافته ها و نتایج: با بررسی‌های صورت گرفته موارد ذیل را می‌توان به عنوان قواعد عمومی عقود اذنی احصا نمود: امانی بودن مأذون در عقود اذنی، جایز بودن عقود اذنی، امکان سلب حق فسخ طرفین در عقود اذنی، رضایی بودن عقود اذنی، انحلال عقد اذنی در صورت فوت، جنون و سفه هر یک از طرفین در مواردی که رشد معتبر است.
- آصف محسنی، محمد (1382). الضمانات الفقهیه و اسبابها، قم: پیام مهر.
- آل کاشف الغطاء، محمد حسین (1422). تحریر المجله، جلد 1، تهران: مجمع العالمی للتقریب بین المذاهب.
- اصفهانی، شیخ محمد حسین (1418). حاشیه المکاسب، جلد1، قم، موسسه الطیبه لاحیاء التراث.
- اصفهانی، شیخ محمد حسین (1409). بحوث فی الفقه، قم، انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
- الشریف، محمد مهدی و جعفری خسرو آبادی، نصراله (1389). گفتاری در حقیقت امانت و نقش اذن در ایجاد امانت مالکانه، فصلنامه حقوق، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 40، شماره 8.
- امامی، سیدحسن (1368). حقوق مدنی، جلد 1، تهران: انتشارات اسلامیه.
- امامی، سیدحسن (1368). حقوق مدنی، جلد 2، تهران: انتشارات اسلامیه.
- انصاری، شیخ مرتضی (1367). کتاب المکاسب، جلد 3، قم: انتشارات علامه.
- بارعی، عثمان بن علی بن محجن و فخر الدین، الزیلعی (1313). تبیین الحقایق شرح کنز الدقائق و حاشیه الشلبی، جلد 5.
- بجنوردی، حسن (1419). القواعد الفقهیه، جلد2، قم، نشر الهادی.
- بروجردی عبده، محمد (1380). حقوق مدنی، تهران: کتابفروشی گنج دانش.
- بهجت، شیخ محمد تقی (1384). وسیله النجاه، جلد 4، قم: نشر دفتر آیت الله بهجت.
- تجلیل تبریزی، ابوطالب (1421). التعلیقه الاستدلالیه علی تحریر الوسیله، تهران: نشر عروج.
- جبعی عاملی (شهیدثانی) زین الدین (بی‌تا). شرح اللمعه، جلد 4، اصفهان: مکتب امیر المومنین.
- جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1371). تحولات حقوق خصوصی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
- جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1384). مضاربه، تهران: کتابخانه گنج دانش.
- جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1378). مبسوط در ترمینولوژی حقوق، جلد1، تهران، انتشارات گنج دانش.
- جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1386). الفاروق، دائره المعارف عمومی حقوقی، جلد 1،تهران، کتابخانه گنج دانش.
- جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1379). مجموعه محشی قانون مدنی، تهران: انتشارات گنج دانش.
- جزیری، عبد الرحمن (1424). الفقه علی المذهب الاربعه، جلد 3، بیروت: دارالکتاب العلمیه.
- حائری شاهباغ، سیدعلی (1376). شرح قانون مدنی، جلد 2، تهران: انتشارات گنج دانش.
- حسینی شاهرودی، سیدعلی (1387). محاضرات فی الفقه الجعفری، قم، موسسه دائره المعارف الفقه الاسلامی، جلد2.
- حلی، حسن بن یوسف (1414). تذکره الفقهاء، جلد 17، قم: موسسه آل البیت علیهم السلام.
- حلی، نجم الدین ابوالقاسم (1370). شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، جلد 1، تهران: نشر استقلال.
- حکیم، سید محسن (1404). متمسک العروه الوثقی، جلد 12، قم: مکتبه السید المرعشی.
- خمینی، سید روح‌الله (1407). تحریر الوسیله، جلد 1، قم: انتشارات محمدی.
- خمینی، روح الله (1410). البیع، جلد 1، قم: موسسه اسماعیلیان.
- دبیان، ابو عمر دبیان بن محمد (1432). المعاملات المالیه أصاله و معاصره، جلد 19، ریاض: مکتبه الملک فهد الوطنیه.
- درودیان، حسنعلی (1389). جزوه حقوق مدنی 3، انتشارات دانشکده حقوق دانشگاه تهران.
- رشتی گیلانی، میرزا حبیب الله (بی‌تا). کتاب الاجاره، چاپ سنگی، بی‌جا.
- زحیلی، وهبه ( بی‌تا). الفقه الاسلامی و الادلته، جلد 4، دمشق: دارالفکر.
- سبزواری، سید عبد الاعلی (1413). مهذب الاحکام فی بیان الحلال و الحرام، جلد 21، قم: دفتر آیت الله سبزواری.
- سیستانی، سید علی ( بی‌تا). منهاج الصالحین، جلد 2، قم: موسسه آل البیت.
- شهبازی، محمدحسین (1395). مبانی لزوم و جواز اعمال حقوقی، تهران: بنیاد حقوقی میزان.
- شهیدی، مهدی (1377). تشکیل قراردادها و تعهدات، جلد 1، تهران: نشر حقوقدان.
- شهیدی، مهدی (1379). اصول قراردادها و تعهدات، تهران: انتشارات مجد.
- صفایی، سیدحسین (1396). دوره مقدماتی حقوق مدنی «قواعد عمومی قراردادها»، تهران: بنیاد حقوقی میزان.
- طباطبایی یزدی، سیدمحمدکاظم (1409). عروه الوثقی، بیروت: موسسه اعلمی.
- کاتبی، حسینقلی (1352). حقوق مدنی عقود وتعهدات و الزامات، تهران: انتشارات مدرسه عالی بازرگانی.
- کاتوزیان، ناصر (1397). حقوق مدنی قواعد عمومی قراردادها، جلد 1، تهران: انتشارات گنج دانش.
- کاتوزیان، ناصر (1397). حقوق مدنی قواعد عمومی قراردادها، جلد 5، تهران: انتشارات گنج دانش.
- کاتوزیان، ناصر (1387). الزامات خارج از قرارداد – مسئولیت مدنی، جلد1، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
- گلپایگانی، سید محمدرضا (1413). هدایه العباد، جلد2، قم: دار القران الکریم.
- فاضل لنکرانی، محمد (1425). القواعد الفقهیه، جلد1، قم، مرکز فقه الائمه الاطهار.
- فاضل لنکرانی، محمد (1423). الاجاره، قم: مرکز فقه الائمه الاطهار.
- فشارکی، سید محمد (1421). ارسائل الفشارکیه، قم: موسسه النشر الاسلامی.
- قافی، حسین؛ شریعتی، سعید (1396). اصول فقه کاربردی «مباحث الفاظ»، جلد 1، تهران: سمت.
- مامقانی، عبدالله بن محمد (1316). غایه الامال، فی شرح المکاسب، جلد 5، قم، انتشارات مجمع الذخائر الاسلامیه.
- مجموعه‌ای از مولفین (1427). الموسوعه الفقهیه الکویتیه، جلد 38، کویت: دار السلاسل.
- محمدی، ابوالحسن (1374). قواعد فقه،تهران، نشر موسسه یلدا.
- مراغی، میرعبدالفتاح (1417). العناوین الفقهیه، جلد 2، قم، موسسه نشر اسلامی.
- مقدس اردبیلی، احمدبن‌محمد (1403). مجمع الفائده و البرهان فی شرح شرایع الاسلام، جلد 8، قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1403.
- مکارم شیرازی، ناصر (1410). القواعد الفقهیه، جلد 2، قم، مدرسه الامام امیرالمومنین.
- موفق الدین، عبدالله بن احمد بن قدامه (1405). المغنی، جلد 5، کتاب شرکت، بیروت: دارالاحیاء.
- نائینی، محمدحسین (1418). منیه الطالب، جلد 1، قم: موسسه نشر الاسلامی.
- نجفی، محمدحسن (1384). جواهر الکلام، جلد 26، تهران: دار المکتب الاسلامیه.
- نوری، شیخ فضل‌الله (1414). رساله فی قاعده ضمان الید، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
- همدانی، آقا رضا (1416). مصباح الفقهیه، جلد 14، قم، مدرسه الامام امیر المومنین
_||_