بررسی اثرات فلز روی (Zn) بر برخی شاخص‌های خونی ماهی فیتوفاگ (Hypophthalmichthys molitrix)
الموضوعات :مهزاد شکوری 1 , سورنا ابدالی 2 , حسین نگارستان 3 , علی حلاجیان 4
1 - گروه بیولوژی دریا، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال
2 - گروه بیولوژی دریا، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال
3 - گروه شیلات،دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال
4 - کارشناس موسسه تحقیقات بین المللی تاسماهیان دریای خزر، رشت
الکلمات المفتاحية: روی, شاخص‌های خونی, فیتوفاگ (Hypophthalmichthys molitrix),
ملخص المقالة :
هدف از این تحقیق بررسی اثرات سمی فلز روی بر شاخص‌های خونی ماهی فیتوفاگ می‌باشد. پس از سازگارسازی نمونه‌های ماهی، تعداد 135عدد ماهی فیتوفاگ پرورشی با طول متوسط 1±13سانتی متر و وزن متوسط 10±50 گرم در گروه شاهد و تیمارهای 5 و 10 میلی گرم در لیتر نیترات روی Zn(NO3)2، در 9 دستگاه آکواریوم هر یک به ظرفیت 90 لیتر قرار داده شدند. نمونه‌برداری خون از سیاهرگ دمی، 3 عدد ماهی از هر آکواریوم (هر تیمار با 3 تکرار)، به صورت کاملا تصادفی هر 12 ساعت یکبار تا 96 ساعت صورت گرفت. نتایج نشان داد که درصد هماتوکریت Hematocrit ( (HTCاز 4/3±3/24 درصد در تیمار شاهد به طور معنی داری به 4/4±3/38 درصد در24 ساعت در غلظت 10 میلی گرم در لیتر افزایش یافت(05/0>P). و حداکثر میزان آن در غلظت 5 میلی گرم در لیتر در 96 ساعت برابر با 3/2± 3/43 درصد بود که نسبت به شاهد افزایش معنی داری نشان داد(05/0>P). حجم متوسط سلولی (MCV) Mean cell volium از 3/5±1/108 فمتولیتر در تیمار شاهد افزایش معنی داری به 1±1/444 فمتولیتر در تیمار 96 ساعت در غلظت 10 میلی گرم در لیتر نشان داد(05/0>P). و حداکثر میزان آن در غلظت 5 میلی گرم در لیتر در 96 ساعت به 4/157±5/33 فمتولیتر رسید. میانگین هموگلوبین یاخته قرمزMedial cell hemoglobin MCH)) از( 6/20±6/302 گرم در دسی لیتر) در تیمار شاهد به (30±9/858 گرم در دسی لیتر) در تیمار 96 ساعت در غلظت 10 میلی گرم در لیتر افزایش یافت(05/0>P). و در 96 ساعت در غلظت 5 میلی گرم در لیتر برابر با (5/195±4/608 گرم در دسی لیتر) مشاهده شد که اختلاف معنی داری با شاهد و دوز 10 میلی گرم در لیتر نشان نداد(05/0P>). تعداد گلبولهای سفید( WBC)White blood cell ابتدا کاهش و در 96 ساعت بطور معنی داری افزایش یافت(05/0>P). بطوریکه حداقل میزان آن در تیمار 5 میلی گرم در لیتر در 72 ساعت برابر با (1258±4000 عدد در هر میلی متر مکعب خون) و حداکثر میزان آن برابر (4500±65500 عدد در هر میلی متر مکعب خون) در تیمار با غلظت 5 میلی گرم در لیتر در زمان 96 ساعت بود. تعداد گلبولهای قرمز Red blood cell (RBC)از (1/2169741 ± 2236667 عدد در هر میلی متر مکعب خون) درتیمار شاهد، به (5/28867±700000 عدد در هر میلی متر مکعب خون) در 96 ساعت در غلظت 10 میلی گرم در لیتر کاهش یافتند (05/0>P). بطوریکه در 12 ساعت در تیمار 5 میلی گرم در لیتر برابر با (7/55075 ±1540000 عدد در هر میلی متر مکعب خون)،که با شاهد و غلظت 10 میلی گرم در لیتر اختلاف معنی داری مشاهده نشد(05/0P>). با توجه به نتایج بدست آمده پارامترهای خونی فاکتورهای حساس در پایش سمیت روی و استرس ناشی از آن خصوصأ در غلظتهای حاد(کشنده) می‌باشد.
