تحلیل کیفی بهزیستی روانشناختی زنان با توجه به ساختار فرهنگ ایرانی

الموضوعات :

مریم کدخدایی ¹ (دانشجوی دکتری دانشگاه تربیت مدرس)
پرویز آزادفلاح ² (دانشیار دانشگاه تربیت مدرس)
حجتالله فراهانی ³ (استادیار دانشگاه تربیت مدرس)

تاريخ الإرسال : 26 الثلاثاء , شوال, 1439 تاريخ التأكيد : 26 الثلاثاء , شوال, 1439 تاريخ الإصدار : 04 الأربعاء , رجب, 1439

الکلمات المفتاحية: فرهنگ, بهزیستی روان‌شناختی, زنان,

ملخص المقالة :

هدف این بررسی بازبینی عمیق بهزیستی روانشناختی در جمعیت زنان ایرانی است. برای رسیدن به این هدف، و در چهارچوب بررسی کیفی، 16 نفر از زنان 20تا 35 ساله مورد مصاحبة عمیق بالینی قرار گرفتند. چهار مصاحبه هم با متخصصان و همچنین چهار جلسه در قالب ارزیابی گروههای کانونی برگزار شد. دادههایخام، پس از کدگذاری باز، محوری و انتخابی و احراز مشخصههای اعتبار، مقولهبندی شد. نتایج این بررسی نشان داد که بهزیستی روانشناختی در زنان تهرانیدر 7 مقوله شامل آرامش و امنیت درگسترة روابط، رشدیافتگی، هدفمندی، صلاحیت، مهار و تسلط، اهمیت دادن به خود و استقلال قرار میگیرد. آنچه در توصیفاین مقولهها اهمیت دارد، علاوه بر قالبها که در برخی موارد با الگوهای کلاسیک بهزیستی روانشناختی همخوان میشود، مضمون و محتوایی است که خاصجمعیت مورد ارزیابی است. در مورد این یافتهها با تأکید بر بنیادهای فرهنگی جامعة ایران بحث شده است.

المصادر:

احمدنیا، ش. (1384). جامعه‌شناسی بدن و بدن زنانه. تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان.

احمدی، ب.، فرزدی، ف. و علی‌محمدیان، م. (1390). چالش‌های سیاستگذاری و اجرایی سلامت زنان و راهکارهای ارتقای آن: یک رویکرد کیفی بر اساس دیدگاه صاحب‌نظران. فصلنامه پایش، 11(1)، ١٢٥-١١٥.

اشتراوس، ا. و کوربین، ج. (1990). مبانی پژوهش کیفی؛ فنون و مراحل تولید نظریة زمینه‌ای. ترجمه ا. افشار. تهران: نشر نی (تاریخ انتشار اثر اصلی، 1392).

ایمان،م. و نوشادی، م. (1390). تحلیل محتوای کیفی. مجلة پژوهش، 3(2)،44-15.

تقوی، ن.، آزادفلاح، پ.، موتابی، ف. و طلایی، ا. (1394). تحلیل کیفی بهزیستی از دیدگاه دختران نوجوان. روان‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی، 11(43)،246-229.

جوشن‌لو، م. و رستمی، ر. (1388). روان‌شناسی بین فرهنگی. تهران: انتشارات ارجمند.

 خاوری،ک.، سجادی، ح.، حبیب‌پورگتابی،ک. و طالبی، م. (1392). رابطة ابعاد احساس نابرابری جنسیتی با سلامت روان. فصلنامة علمی ـ پژوهشی رفاه اجتماعی، 13(48)، 130-113.

خسروی، ش. و عابدسعیدی، ژ. (1389). گروه متمرکز، روشی در گردآوری اطلاعات. نشریة دانشکدة پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، 23 (68)، 30-19.

سفیری،خ. و زارع، ز. (1386). بررسی ارتباط کلیشه‌های جنسیتی و تضاد نقش‌های زناشویی در زوج‌های جوان. پژوهشنامة علوم انسانی، 53،
177-200.

سفیری، خ. و منصوریان‌راوندی، ف. (1394). کلیشه‌های جنسیتی و سلامت اجتماعی. مطالعات اجتماعی و روان‌شناختی زنان، 2، 66-37.

فراهانی، م. و کرمی‌نوری، ر. (1394). مفهوم سلامت و بیماری در فرهنگ فرد‌گرا و جمع‌گرا. فصلنامة علمی ـ پژوهشی پژوهش در سلامت روان‌شناختی، 9 (4)، 16-1.

کرباسیان، ف. و جلائی، ش. (1387). بررسی میزان توجه به خود در زنان،علل،نتایج و ارتباط آن با کیفیت زندگی. پژوهش‌های تربیتی، 14، 43-78.

کهریزه، چ.، بزازیان، س. و قمری، م. (1393). رابطه بین سرسختی روان‌شناختی و عملکرد خانواده با بهزیستی فاعلی پرستاران. مجلة مراقبت‌های پیشگیرانه در پرستاری و مامایی، 1، 55- 44.

مرادی، م.، شیخ‌الاسلامی، ر.، احمدزاده، م. و چراغی، ا. (1393). حمایت اجتماعی، نیازهای اساسی روان‌شناختی و بهزیستی روان‌شناختی: وارسی یک مدل علی در زنان شاغل. روان‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی، 10(39)، 78-43.

موحد، م.، و همت، ص. (1392). مطالعة عوامل فرهنگی و اجتماعی مرتبط با احساس امنیت اجتماعی زنان. فصلنامة علمی ـ پژوهشی زن و جامعه، 4 (14)، 83-55.

مولایی یساولی، ه.، برجعلی، ا.، مولایی‌یساولی، م.، و فداکار، پ. (1394). پیش‌بینی کیفیت زندگی بر اساس مؤلفه‌های بهزیستی روان‌شناختی ریف : نقش مداخله‌کنندة رضایت‌از‌زندگی. فصلنامة مشاوره و روان‌درمانی، 4 (13)، 20-7.

Bahrami, E. Z., & Cranney, J. (2015). Subjective well-being as a result of personal growth interpretation of at tained goals. Manuscript in preparation Pro­cedia - Social and Behavioral Sciences, 185, 244-249.

Bandura, A., & Lock, E. A. (2003). Negative self–effi­cacy and goal effects revisited. Journal of Applied Psychology, 88 (1), 87-99.

Bauer, J., & Mulder, R. H. (2006). Upward feedback and Hs contribution to employees feeling of self determination. Journal of Workplace learning, 18 (7, 8), 508-521.

Brannan, D., Diener, R., Mohr, C., Mortazavi, S., & Stein, N. (2013). Friends and family: A cross-cul­tural investigation of social support and subjective well-being among college students. Journal of Positive Psychology, 8(1), 65–75.

Caprara, G. V., Steca, P., Gerbino, M., Paciello, M., & Vecchio, G. M. (2006). Looking for adolescents’ well-being: self efficacy beliefs as determinants of positive thinking and happiness. Epidemiologia e Psichiatria Sociale, 15(1), 30-43.

Crose, R., Nicholas, D. R., Gobble, D. C., & Frank, B. (1992). Gender and wellness: Amultidimentional systems model for counseling. Journal of Coun­seling and Development, 71, 149-156.

Deci, E. L., La Guardia, j. G., Moller, A. C., Schneiner, M. J., & Ryan , R. M.(2006).On the benefits of giving as well as receiving autonomy support: Mutuality in close relationships. Personality & Social Psychology Bulletin, 32 (3), 313-322.

Deci, F. L., & Ryan, R. M. (1985). Thegeneral causality orientations scales: Self-determination in per-son­ality. Journal of Research in Personality, 19, 109-134.

D’raven. L. L., & Zaidi, P. (2014). Happiness strategies among Arab university students in the United Arab Emirates. Journal of Happiness and Well-Being, 2(1), 131-144.

Dodge, R., Daly, A., Huyton, J., & Sanders, L. (2012). The challenge of defining wellbeing. Interna­tional Journal of Wellbeing, 2(3), 222-235.

Epstein, S. (2003).Cognitive – experiental self theory of personality. In I. Millon & M. J. Learner (Eds.), Comprehensivehandbook of psychology (pp.159-184). Hoboken, N. J.Wiley

Fadaei, A., & Alibeigi, N. (2012). Comparing rate and severity of psychopathological symptoms between employed and unemployed young men in Tehran. Journal of Social Welfare, 11 (43), 97 – 119.

Góngora, V., & Solano, A. (2017). Assessment of the mental health continuum in a sample of Argen­tinean adults. Psychology, 8, 303-318.

Helliwell, J. F., & Wang, S. (2011). Trust and wellbe­ing. International Journal of Wellbeing, 1(1), 42-78.

Huang, L. W. (2013). When young adults leave home: Dependency or autonomy? In C. C. Yi (Ed.), The psychological well-being of East Asian youth (pp.223-242). Switzerland: Springer International Publishing AG.

Huta, V., & Ryan, R. M. (2010). Pursuing pleasure or virtue: The differential and overlapping well-be­ing benefits of hedonic and eudaimonic motives. Journal Happiness Studies, 11, 735–762.

Joshanloo, M., & Bakhshi, A. (2015). The factor struc­ture and measurement invariance of positive and negative affect. A study in Iran and the USA. Eu­ropean Journal of Psychological Assessment, 32 (4), 265-272.

Joshanloo, M., & Weijers, D. (2013). A version to hap­piness across culture: A review of whereand why people are avers to happiness. Journal of Happi­ness Studies, 15 (3), 717-735.

Jozefik, B., & Pilecki, M. (2010). Perception of auton­omy and intimacy in families of origin of parents of patients with eating disorders, of parents of de­pressed patients and of parents of healthy controls. A Tran’s generational perspective. Archives of Psychiatry and Psychotherapy, 4, 79-86.

Kahneman, D., Diener, E., & Schwarz, N. (1999). Well-being: The foundations of hedonic psychology. New York: Russell Sage Foundation (Eds.).

  Kashdan, T. B., Biswas-Diener, R., & King, L. A. (2008). Reconsidering happiness: The costs of distinguishing between hedonics and eudaimonia. Journal of Positive Psychology, 3, 219–233.

Kull, M. (2002). The relationships between physical ac­tivity, health status and psychological well-being of fertility-aged women. Scandinavian Journal of Medicine & Science in Sports, 12 ( 4), 241–247.

Keyes, C. L. M. (2002) The mental health continuum: From languishing to flourishing in life. Journal of Health and Social Behavior, 43, 207–222.

Lareson, J. S. (1991). The measurement of health: Con­cepts and indicators. New York: Green Wood Press.

Lloyd , K., & Little, D. E. (2010).Self-Determination Theory as a framework for understanding women’s psychological well-being outcomes from leisure-time physical activity. Leisure Sci­ences, 32, 369–385.

Lu, L. (2000). Gender and conjugal differences in hap­piness. Journal of Social Psychology, 140 (1), 132-141.

Markus, H. R., Kitayama, S., & Heiman, R. J. (1996). Culture and basic psychological principles. In E. T. Higgins & A. W. Kruglanski (Eds.), Social psy­chology: Handbook of basic principles (pp. 857-913). New York, NY, US: Guilford Press.

Mikulincer, M., & Florian, V. (1998). The relationship between adult attachment styles and emotional and cognitive reactions to stressful events. In At­tachment Theory and Close Relationships, ed. JA Simpson, WS Rholes (pp. 143-65). New York: Guilford

Oishi, S., & Diener, E. (2001). Goals, culture, and sub­jective well-being. Personality and Social Psy­chology Bulletin, 27, 1674–1682.

Park, H., & Walton-Moss, B. (2012). Parenting style, parenting stress and children's health-related be­haviors. Journal of Developmental & Behavioral Pediatrics, 33(6), 495-503.

Roos, S. M. (2006). Self- efficacy, Collective efficacy and psychological wellbeing of Groups in Transi­tion. M.SC. Thesis in clinical psychology. North-West university, Potchofsroom Campus.

Roothman, B., Kirsten, D., & Wissing, M. (2003). Gen­der differences in aspects of psychological well-being. South African Journal of Psychology, 33(4), 212-218.

Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2001). On happiness and human potentials: A review of research on he­donic and eudemonics well–being. Annual Review of Psychology, 52, 68-78.

Ryan, R. M., & Huta, V. (2009). Wellness as healthy functioning or wellness as happiness: The im­portanceof eudaimonic thinking. Journal of Posi­tive Psychology, 4, 202-204.

Ryff, C. D. (1989). Happiness is everything, or is it? Exploration on the meaning of psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 6, 1069-1081.

Ryff, C. D., & Singer, B. H. (2008). Know Thyself and Become What You Are: A Eudaimonic Approach to Psychological Well-Being. Journal of Happi­ness Studies, 9, 13-39.

Schimmack, U., Radhakrishnan, P., Oishi, S. h., Dzo­koto, V., Ahadi, S. (2002). Culture, personality, and subjective well-being: Integrating process models of life satisfaction. Journal of Personality and Social Psychology, 82(4): 582–593.

Seligman, M. (2011). Avisionary new understanding of Happiness & Wellbeing. New York. Free press

Sheldon, K. M., & Niemiec, C. P. (2006). Its not just the amount that counts: Balanced need satisfaction also affects well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 91, 331-141

Shojaee , M., & French , C. (2014). The Relationship between mental health components and locus of control in youth. Journal of Psychology, 5 (8), 966-978.

Siddiqui, S. H. (2015). Impact of Self-Efficacy on Psy­chological Well-Being among Undergraduate Students. The International Journal of Indian Psy­chology, 2 (3), 5-16.

Steger, M. F., & Dik, B. J., (2010). Work as meaning. In P. A. Linley, S. Harrington, and N. Page (Eds.), Oxford handbook of positive psychology and work (pp. 131-142). Oxford, England: Oxford Univer­sity Press.

Stephens, T., Dulberg, C., & Joubert, N. (1999). Mental health of the Canadian population: A comprehen­sive analysis. Chronic Disease in Canada, 20(3), 118-126.

Tierney, P., & Farmer, S. M. (2002). Creative self-effi­cacy: Its potential antecedents and relationship to creative performance. Academy of Management Journal, 45(6), 1137-1148.

Tinker, A. (2000) Women’s health: the unfinished agenda. International Federation of Gynecology and Obstetrics, 70(1), 149-158.

Uchida, Y., & Ogihara, Y. (2012). Personal or Interper­sonal Construal of Happiness: A cultural psycho­logical perspective. International Journal of Well­being, 2(4), 354-369

Uchida, Y., Kitayama, S., Mesquita, B., Reyes, J. A. S., & Morling, B. (2008). Is perceived emotional sup­port beneficial, Well-being and health in inde­pendent and interdependent cultures. Personality and Social Psychology Bulletin, 34, 741-754.

Walendy, D., & Freitas, L. H. (2014). The influence relations among three traditions of well-being and social support, and the associations with age and health. In A. Castro Solano (Ed.), Positive psychology in Latin America. cross-cultural ad­vancements in positive psychology (pp. 255-273). Springer

Waterman, A. S. (1993). Two conceptions of happi­ness: Contrasts of personal expressiveness (eu­daimonia) and hedonic enjoyment. Journal of Personality and Social Psychology, 64, 678-691.

World Health Organization. (2014). Gender, women and primary health care renewal. Discussion paper. Geneva: WHOwww.who.int/features/factfiles/mental_ health.