تکوین و تحول قهرمانان در گذر از اسطوره به حماسه
الموضوعات :حمیدرضا خوارزمی 1 , محمدرضا صرفی 2 , محمود مدبری 3 , عنایت الله شریف پور 4
1 - استادیار دانشگاه شهید باهنر کرمان
2 - استاد زبان وادبیات فارسی دانشگاه شهید
باهنرکرمان
3 - استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید باهنر کرمان
4 - دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید باهنر
کرمان
الکلمات المفتاحية: اسطوره, حماسه, قهرمان, تکوین, تحول,
ملخص المقالة :
اسطوره‌ها همیشه به یک حال نمی‌مانند، بلکه با گذر زمان برخی از آنها با شکل جدیدتر به صورت داستان‌های حماسی نمودار می‌شوند. در این تغییر و تبدیل، دگرگونی‌هایی در داستان اسطوره‌ای صورت می‌پذیرد. دلایل گوناگونی برای تبدیل اسطوره به حماسه وجود دارد و داستان‌ها در طی تحوّل خود به جابه‌جایی، شکستگی، قلب، حذف و ... دچار می‌گردند. در ورود اسطوره به حماسه، قهرمان‌ها هم از این تغییر به کنار نمی‌مانند. در این جستار نگارندگان با بررسی الگوهای اسطوره‌ای و حماسی، این تغییر و تبدیل‌ها را بررسی کرده‌اند.
کتابنامه
آیدنلو، سجاد. 1385. «ارتباط اسطوره و حماسه»، مجلّۀ مطالعات ایرانی، سال پنجم. شماره دهم.
ایونس، ورونیکا. 1381. اساطیر هند. ترجمه باجلان فرخی. چاپ دوم. تهران: اساطیر.
بهار، مهرداد. 1352. اساطیر ایران. چاپ اوّل. تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
ـــــــــــ .1362. پژوهشی در اساطیر ایران. چاپ اوّل. تهران: توس.
ـــــــــــ .1374. جستاری چند در فرهنگ ایران. چاپ دوم. تهران: فکر روز.
خالقی مطلق، جلال. 1372. گل رنج‌های کهن. به کوشش علی دهباشی. چاپ اوّل. تهران: مرکز.
ـــــــــــــــــــ .1381. سخن‌های دیرینه. به کوشش علی دهباشی. چاپ اوّل. تهران: افکار.
رضایی، محمود. 1388. «جابه‌جایی و دگرگونی اسطوره رستم در شاهنامه»، فصلنامه ادبیات عرفانی و اسطوره‌شناختی، سال پنجم. شماره هفدهم.
سرکاراتی، بهمن. 1385. سایه‌های شکار شده (مجموعه مقاله‌ها). چاپ اول. تهران: قطره.
عبادیان، محمود. 1369. فردوسی و سنت نوآوری در حماسه‌سرایی. چاپ اول. الیگودرز: گهر.
فردوسی، ابوالقاسم. 1389. شاهنامه. به کوشش جلال خالقی مطلق. چاپ سوم. تهران: مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی.
گزیده سروده‌های ریگ‌ودا. 1372. ترجمه سید محمد رضا جلالی. چاپ سوم. تهران: نقره.
مشتاق‌مهر، رحمان و سجّاد آیدنلو. 1386. «که آن اژدها زشت پتیاره بود (ویژگی‌ها و اشارات مهم بن‌مایه اژدها و اژدها‌کشی در سنت حماسی ایران)»، مجلّه گوهر گویا، شماره دوم.
یسنا.1380. تألیف و ترجمه ابراهیم پورداوود. چاپ اول. تهران: اساطیر.
English Source
Littleton, S.( 1973) The New Comparative Mythology, Berkely, Los Angeles, London.
_||_
English Source
Littleton, S.( 1973) The New Comparative Mythology, Berkely, Los Angeles, London.
References
Āidenlou, Sajjād. (2006/1385SH). “Ertebāt-e ostoureh o ‘hanāseh”, Motāle’āt-e Irani (Iranian Studies) Journal, Year 5. No. 10.
Bahār, Mehrdād. (1973/1352SH). Asātir-e Iran. 1st ed. Tehran: Boniād-e farhang-e Iran.
Bahār, Mehrdād. (1983/1362SH). Pazhouheshi dar Asātir-e Iran. Tehran: Tous.
Bahār, Mehrdād. (1995/1374SH). Jostāri chand dar Farhang-e Iran. 2nd ed. Tehran: Fekr-e Rooz.
‘Ebādiān, Mahmoud. (1990/1369SH). Ferdowsi o sonnat-e now-āvari dar hamāseh-sorāei. ‘Aligoudarz: Gahar.
Ferdowsi. Abo-l-qāsem. (2010/1389SH). Shāhnāmeh. Ed. By Jalāl Khāleqi Motlaq. 3rd ed. Tehran: The great Islamic Encyclopedia Center.
Gozideh-ye soroud-hā-ye Rigvedā. (1993/1372SH). Tr. By S. Mohammad Reza Jalāli. 3rd ed. Tehran:Noqreh.
Ions, Veronica. (2002/1381SH). Asātir-e hend (Indian Mythology). Tr. by Bajelān Farokhi. 2nd ed. Tehran: Asātir.
Khāleqi Motlaq, Jalāl. (1993/1372SH). Gol-e ranj-hā-ye kohan (Selected Articles). With the Efforts of 'Ali Dehbāshi. Tehran: Markaz.
Khāleqi Motlaq, Jalāl. (2002/1381SH). Sokhan-hā-ye dirineh. With the Efforts of 'Ali Dehbāshi. Tehran: Afkār.
Moshtāqmehr, Rahmān and Sajjād Āidenlou. (2007/1386SH). “Ke ān azhdehā zesht patyāreh boud (vizhegi-hā o eshārāt-e mohem-e bonmāye-ye Azhdahā o Azhdahā-koshi dar sonnat-e hamasi-e Iran)”, Journal of Gowhar-e gouya, No. 2.
Rezāei, Mahmoud. (2009/1388SH). “Jābejāei o degargouni-e ostoure-ye Rostam dar Shahnāmeh”, Azad University Quarterly Journal of Mytho-mystic Literature, No. 17.
Sarkārāti, Bahman. (2006/1385SH). Sāye-hā-ye shekār shodeh (Articles). Tehran: Qatreh.
Yasnā.(2001/1380SH). Tr. By Ebrāhim Pourdavood. Tehran: Asātir.
