بررسی فقهی اقناع مخاطب در رسانه‌های جمعی

الموضوعات : نامه الهیات

حسین حاجی پور ¹ (استادیار گروه معارف اسلامی، واحد یادگار امام (ره) شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.)

تاريخ الإرسال : 22 الإثنين , رجب, 1444 تاريخ التأكيد : 10 الثلاثاء , ذو القعدة, 1444 تاريخ الإصدار : 28 السبت , جمادى الثانية, 1444

الکلمات المفتاحية: رسانه‌های جمعی, اقناع, قواعد‌فقهی, مسائل‌فقهی, فریب‌اقناعی,

ملخص المقالة :

اقناع مخاطب، فرآیند تأثیرگذاری هوشمندانه‌ای است که صاحبان رسانه‌های جمعی با شیوه‌های متنوع از آن برای جهت‌دهی افکار عمومی جهت اهدافشان استفاده می‌کنند و چه‌بسا طراحی و کاربست این شیوه‌ها،گاهی فریب‌کارانه و با شرع اسلامی ناسازگار است؛لذا ضرورت دارد مسأله بر اساس فقه اسلامی بررسی شود تا بتوان میزان جواز یا عدم جواز متقاعدسازی توسط رسانه‌های جمعی را به‌دست آورد که خود نیز دال بر نوآوری است؛به‌همین جهت پژوهش حاضر با روش تحلیلی و استنباطی،علاوه بر کشف مبانی و اصول اقناع در رسانه‌های جمعی،طبق مسائل فقهی امربه‌معروف و نهی‌از‌منکر،تدلیس،تبرج،شهادت و دروغ و بر‌اساس قواعد فقهی اصاله‌الصحه،لاضرر،نفی سبیل،اهم و مهم،و حرمت اعانه بر اثم مسأله اقناع در رسانه‌های جمعی را بررسی نموده و نتایج ذیل به‌دست آمده است.اقناع و جهاد تبیین از باب امربه معروف و نهی از‌منکر توسط رسانه‌های جمعی ضروری و اصل آن است که مردم در جامعه اسلامی به رسانه‌های جمعی اعتماد کنند،اما زودباور نباشند.وظیفه شرعی رسانه‌های جمعی،استفاده نکردن از شگردهای اقناعی نامشروع، دوری از فریب اقناعی،عدم کتمان حق و پرهیز از شایعه‌پراکنی است؛زیرا برخی از آنها مثل تهمت به ضرر مومنان و ضمان‌آور است.هم‌چنین ترویج حرام به هر‌نوعی مثل تبلیغ مدلینگ در رسانه‌های جمعی به دلیل معاونت در اثم حرمت دارد و به علاوه چون باید راه هرگونه نوع نفوذ و سلطه کفار بر جوامع اسلامی مسدود شود،حمایت از شبکه‌های اجتماعی خارجی و رسانه‌های جمعی بیگانه که مرموزانه با رصد افکار‌عمومی جامعه اسلامی به دنبال سیطره بر افکار و احساسات عامه مسلمانان هستند،کمک به آنها و اعانه بر ظلم، تجاوز و سلطه بیگانگان و نارواست.