ارزیابی تأثیر اعمال مالیات سود سپرده بر حجم سپرده های بانکی در ایران

الموضوعات : فصلنامه اقتصاد محاسباتی

یونس تیموری ¹ , فرامرز طهماسبی ² , نادر مهرگان ³

1 - مرکز پژوهشهای توسعه و آینده نگری
2 - دانشگاه پیام نور- گروه اقتصاد، مدیریت و حسابداری
3 - استاد اقتصاد دانشکده علوم اقتصادی و اجتماعی دانشگاه بوعلی سینا همدان

تاريخ الإرسال : 19 الإثنين , جمادى الثانية, 1445 تاريخ التأكيد : 24 الثلاثاء , شعبان, 1445 تاريخ الإصدار : 07 الأحد , رمضان, 1445

الکلمات المفتاحية: مالیات سود سپرده, , , , , سپرده بانکی, , , , , نظام مالیاتی مبنا, , , , , مدل ARDL,

ملخص المقالة :

این مطالعه به تحلیل و ارزیابی اثرات اعمال مالیات سود سپرده بر روی حجم سپرده‌های غیردیداری بانکی می‌پردازد. در این تحقیق برای تقلیل پیامد محدودیت های، تغییرات نرخ سود سپرده بانکی به عنوان جایگزینی برای مالیات بر سود سپرده در نظر گرفته شده است. اثرگذاری تغییر نرخ سود بانکی بر حجم سپرده‌های غیردیداری در قالب مدل اقتصادسنجی و با روش خودرگرسیون با وقفه‌های توزیعی (ARDL) برآورد می‌شود که در آن اثرگذاری دو متغیر نرخ ارز بازار غیررسمی و تولید ناخالص داخلی نیز تحلیل شده است. نتایج برآورد نشان می‌دهد تولید ناخالص داخلی حقیقی نتوانسته است بر روی میزان سپرده‌های غیردیداری به لحاظ آماری اثرگذار باشد. اما در مقابل، نرخ ارز بازار غیررسمی از جمله مواردی است که به صورت معنی‌دار از لحاظ آماری بر میزان سپرده‌ها تأثیرگذار می‌باشد. براساس مدل طراحی شده، میزان تأثیر مالیات سود سپرده بر حجم سپرده‌های غیردیداری علاوه بر ضریب برآوردی، بستگی به نرخ اسمی سود سپرده در سیستم بانکی و نرخ تورم موجود در اقتصاد دارد. بنابراین با ثابت گرفتن نرخ‌های مذکور، اثرگذاری اعمال مالیات سود سپرده در سه حالت نرخ مالیات 5، 10 و 3 درصد تحلیل شده است. براساس یافته‌های مدل، با در نظر گرفتن نرخ سود بانکی 20 درصد و نرخ تورم 40 درصدی برای اقتصاد، اعمال نرخ مالیات 3درصد (10 درصد) موجب کاهش 23 میلیارد تومان (77 میلیارد تومان) سپرده‌های غیردیداری از نظام بانکی در یک سال می‌شود.